Τζαζ – η ελληνική περιπέτεια

0
568

 

Γιάννης Ν. Μπασκόζος.

«Προτιμώ τα σαξόφωνα. Μπορούν, νομίζω, το ίδιο – αν όχι καλύτερα – να αναπτύξουν μουσικώς τη διαφάνεια του ελληνικού ουρανού, τη θωπεία του αθηναϊκού κύματος, τον ψίθυρον των ελληνικών πλατανιών, χωρίς ο συνθέτης που τα μεταχειρίζεται να χαρακτηριστεί γι αυτό αρνησιπάτρις». Αυτά έγραφε στην εφημερίδα Καθημερινή το 1934 ο Χρήστος Χαιρόπουλος απαντώντας σε όσους τον κατηγορούσαν ότι δεν χρησιμοποιούσε στην ελαφρά ορχήστρα ελληνικά παραδοσιακά όργανα.  Δύο χρόνια μετά ο δικτάτωρ Ι.Μεταξάς θα απαγορέψει την τζαζ ως «ξενόφερτη μουσική.

Ημέρα σήμερα ( 30 Απριλίου) της τζαζ μας θυμίζει ότι αυτή η μουσική παρέμεινε στη χώρα μας ένα περιθωριακό είδος, όπως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, απαγορευμένο κατά καιρούς, όπως στην δικτατορία των συνταγματαρχών. Προηγουμένως είχε προλάβει να γίνει αγαπητή στις πλατειές μάζες  όταν τα όργανα της τζαζ είχαν αντικαταστήσει τα κλασικά όργανα στις οπερέτες και τις ελαφρές επιθεωρήσεις της δεκαετίας του ΄20-΄30. Οι παλιοί αποτίνουν ακόμα φόρο τιμής στον Μίμη Πλέσσα, τον Γιώργο Θεοδοσιάδη, τον Μανώλη Μικέλη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο και άλλους μουσικούς που με τις ελαφρές ορχήστρες επέβαλλαν την τζαζ στο ελαφρό θέατρο, στις ελληνικές ταινίες, στα Φεστιβάλ Τραγουδιού κ.ά.

Σήμερα, αν και η κρίση έχει κάνει απαγορευτικές τις μετακλήσεις δημοφιλών ονομάτων της τζαζ, εντούτοις υπάρχουν σκηνές που μετακαλούν ακόμα σολίστες και σχήματα της τζαζ.  Έχουμε μια αντίστροφη κίνηση από την πρώτη δεκαετία της μεταπολίτευσης όταν άρχισαν δειλά στην αρχή με πυκνότητα μετά να επισκέπτονται την Αθήνα μεγάλα ονόματα αλλά η εγχώρια τζαζ σκηνή να αποτελείται από ελάχιστα ονόματα μουσικών. Από την αρχή του 1974 ανεβαίναμε στις υπώρειες της Πλάκας για να ακούσουμε μουσική στο  τζαζ κλαμπ του Μπαράκου , στην αρχή από δίσκους μετά από ζωντανά σχήματα. Ακούγαμε Τζαζ Κλαμπ και Η παγκοσμιότητα της Τζαζ από τις εκπομπές του Σάκη Παπαδημητρίου, ενώ από το 1977 άρχισε να λειτουργεί το Half Note, δημοφιλές μέχρι σήμερα τζαζ στέκι. Παράλληλα αγοράσαμε τους πρώτους τζαζ δίσκους: το Sphinx των Μάρκου Αλεξίου(πιάνο)- χάθηκε πρόσφατα, Γιώργου Φιλιππίδη(κοντραμπάσο) και Γιώργου Τριανταλίδη(ντραμς) και αμέσως μετά το «Αυτοσχεδιάζοντας στου Μπαράκου» με τον Σάκη Παπαδημητρίου και τον Φλώρο Φλωρίδη.  Τα πράγματα μπήκαν σε μια σειρά:  το 1977 εκδίδεται το Τζαζ , περιοδικό του Κώστα Γιαννουλόπουλου- άλλου μεγάλου μύστη της τζαζ, ο οποίος κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές, διοργανώνει το φεστιβάλ Praxis μετακαλώντας δημοφιλείς τζαζίστες, εκδίδει δίσκους κ.τ.λ. Μέσα λίγα χρόνια έγιναν τόσα πράγματα στην τζαζ όσα δεν είχαν γίνει χρόνια.  Από τη δεκαετία του ΄90 η τζαζ μπήκε παντού, νέα ονόματα και χώροι( Μέγαρο, Στέγη, Παλλάς κ.ά) σηματοδότησαν την πλατιά επιρροή της στο νεανικό κοινό.

Για χρόνια όσοι αγαπούσαν την τζαζ αποτελούσαν μια ιδιότυπη κοινότητα νομάδων , μετακόμιζαν από εκπομπή σε εκπομπή, από μπαράκι σε μπαράκι, σαν ερωτευμένοι που κυνηγούν την Δουλτσινέα τους. Σήμερα υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις. Οι εκπομπές της τζαζ στο ραδιόφωνο είναι ελάχιστες, εκτός από  τον ραδιοφωνικό σταθμό του  Εν Λευκώ, τη βραδινή ζώνη του  Γ΄ Προγράμματος, στο Κόκκινο, τα τζαζ μπλογκ  και ίσως κάπου αλλού που μου διαφεύγει. Περιοδικά για την τζαζ δεν υπάρχουν πια, το υπέροχο  Jazz και Τζαζ (του Γ. Χαρωνίτη κ.α)έκλεισε πέρυσι, και το  Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Τζαζ που διοργάνωνε έχασε την αίγλη του. Αλλά η τζαζ και οι μουσικές που σχετίζονται με αυτήν (όπως η μόδα του σουίνγκ) υπάρχει στα μικρά κλαμπάκια, στις διάσπαρτες ανά την επικράτεια σκηνές. Υπάρχει στα μυθιστορήματα που εκδίδονται και έχουν ως μουσικό background αυτή την μουσική. Ακόμα και στα ωδεία ένα μεγάλο κομμάτι των αποφοίτων τους προτιμά να ακολουθήσει τον τζαζ – δρόμο. Οι μουσικοί και τα σχήματα τζαζ είναι πιο πολλά από ποτέ και η τζαζ με τις παραλλαγές της κερδίζει συνεχώς την αγάπη των νέων. Αυτό μας κάνει να γιορτάσουμε με μια αισιόδοξη διάθεση τη σημερινή μέρα.

 

Προηγούμενο άρθροΓια τον Ταντέους Ρούζεβιτς
Επόμενο άρθρο«Τα Πάθη του Ανθρώπου ή μια παράσταση που συνεχίζεται…»

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ