της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη
Πείτε ό,τι θέλετε για τους ξεπεσμένους αποικιοκράτες, Άγγλους, στο θέμα παιδικής φιλαναγνωσιάς δεν τους πιάνουμε με τίποτε. Άσχετα πράγματα θα μου πείτε τι μας νοιάζει. Απλά να αναφέρω πως το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η δεύτερη χώρα σε νομπελίστες στον κόσμό μετά τις ΗΠΑ. Όχι μόνο σε Νόμπελ λογοτεχνίας. Σε ΌΛΑ τα Νόμπελ. Αλλά αφού ρωτήσατε, κατέχει τη δεύτερη θέση (με δέκα Νομπελ Λογοτεχνίας) μαζί με τις ΗΠΑ (πρώτη η Γαλλία που δεν μετράει γιατί δεν έχει κερδίσει ο Ουελμπέκ).
Για μια άλλη χρονιά γιορτάστηκε στο σχολείο των παιδιών μου, όπως και στα περισσότερα σχολεία του Ην. Βασιλείου η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, μια ημέρα που τα πιτσιρίκια ξυπνάνε (οικειοθελώς) νωρίτερα για να έχουν χρόνο να μεταμορφωθούνε στον αγαπημένο τους χαρακτήρα βιβλίου. Μάλιστα ορισμένα σχολεία το τραβάνε ακόμη περισσότερο- εξαιτίας της ακρίβειας που επικρατεί, ζητάνε από τους γονείς να μην αγοράσουν κουστούμια αν δεν μπορούν: είτε να τα κατασκευάσουν μόνοι τους, είτε να ντυθούν τα παιδιά όχι χαρακτήρας αλλά λέξη είτε να πάνε σχολείο με πιτζάμες και αρκουδάκια, δηλαδή με την πιο συνηθισμένη στολή αναγνώστη!
Δεν είναι όμως απλό μασκάρεμα: πρέπει η ιδέα να είναι από ένα βιβλίο που σου αρέσει τρελά και ένα από τα μεγάλα προβλήματα είναι «ποιο απ’όλα» γιατί τα παιδιά εδώ διαβάζουν λογοτεχνία. Σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου η δουλειά για το σπίτι είναι απειροελάχιστη, τουλάχιστον στο δημοτικό, τα παιδιά έχουν μόνο μια υποχρέωση: να διαβάζουν λογοτεχνία με το δικό τους τέμπο. Και όχι, δεν είναι σαν τα κείμενα ή τη γλώσσα επειδή το κάθε παιδί, επιλέγει ποιο βιβλίο θα διαβάσει από τα ράφια της βιβλιοθήκης που έχει μέσα στην τάξη του. Τα ράφια είναι ομαδοποιημένα σε επίπεδα δυσκολίας και το παιδί όταν ολοκληρώσει το διάβασμα του βιβλίου, είτε σπίτι του, είτε στο διάλειμμα (καταλαβαίνετε τι σας λέω, κάποια διαβάζουν οικειοθελώς στο διάλειμμα και κάποια άλλα επισκέπτονται τη δανειστική βιβλιοθήκη του σχολείου γιατί τους τελείωσε το βιβλίο), είτε με τη βοήθεια εθελοντών που κάθε βδομάδα ακούνε ένα ένα τα παιδιά να διαβάζουν (σας αποτελείωσα με τους εθελοντές το ξέρω!) απαντάει σε καμιά δεκαριά ερωτήσεις κατανόησης σε ένα τάμπλετ για να δει αν θα συνεχίσει να επιλέγει βιβλία από το ίδιο ράφι ή θα πάει σε άλλο. Αν δεν σας έχει ήδη τσούξει, να σας πω πως το παιδί δεν αναγκάζεται να απαντήσει το quiz. Ενθαρρύνεται και εκεί τελειώνει η υπόθεση. Για να προαχθεί η υπευθυνότητα των 7χρονών, πρέπει μόνα τους να αναζητήσουν το τάμπλετ και να κάνουν το quiz αν θέλουν. Όχι για να το παινευτώ αλλά θα το παινευτώ, ο σχεδόν 9χρονος γιος μου έχει κάνει μόνο ένα quiz φέτος- και όταν ζήτησα συγνώμη από τον δάσκαλο είπε «μα τι λέτε, η αναγνωστική του ηλικία είναι 14 χρονών, ξέρουμε ότι διαβάζει.» Και για να μη ζηλέψει η κόρη μου, να σας πω ότι επειδή κάνει απαίσια γράμματα αλλά γράφει καλύτερα από εμένα, η δασκάλα από πέρσυ της παρέχει λάπτοπ για να πληκτρολογεί τις εκθέσεις της και να μην αναλώνεται στα ασήμαντα που την αγχώνουν όπως η καλλιγραφία. Και ο φετινός της δάσκαλος μου είπε : «Αφήστε το παιδί να επιλέγει μόνο του βιβλία, γιατί κάποια κλασσικά βιβλία, ας το παραδεχτούμε, είναι βαρετά, και δεν θέλουμε τα παιδιά να βαρεθούν το διάβασμα. Αυτό θα ήταν καταστροφή.»
Φέτος η υπεύθυνη διαβάσματος (ω ναι έχουν και τέτοιο πόστο στο σχολείο), δασκάλα της πέμπτης δημοτικού, Helen Allison, οργάνωσε για την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου πλειστηριασμό σωματεμπορίας των δασκάλων που έλαβε χώρα μια βδομάδα πριν: ο κάθε δάσκαλος έπρεπε να παρουσιάσει την πρόταση του ενώπιον της ολομέλειας των μαθητών και να πλασάρει ένα αγαπημένο του βιβλίο που θα διάβαζε ανήμερα μέσα στην τάξη του. Έτσι το κάθε παιδί, συγνώμη εννοώ ο Darth Vader, η Αλίκη, ο Χάρυ Πότερ και όλοι οι άλλοι λογοτεχνικοί χαρακτήρες μπόρεσε να επιλέξει σε ποια τάξη θα πάει και ποιου την ιστορία θα ακούσει. Κάποιοι δάσκαλοι έπαιξαν ιδιαίτερα βρώμικα καταφεύγοντας σε ευτελή κόλπα με βιβλία για τουαλέτες και πορδές. Τα παιδιά γελούσαν επι μια βδομάδα, πριν καν ξεκινήσει η Παγκόσμια Μέρα Βιβλίου.
Στη συνέχεια όλο το σχολείο συνέγραψε συνεταιρικά μια δική του ιστορία με θέμα «αλλαγή και αποδοχή». Το πρώτο κεφάλαιο το έγραψαν τα μικράκια του νηπιαγωγείου και μετά προωθήθηκε στην πρώτη δημοτικού για το δεύτερο κεφάλαιο κτλ
Τέλος το σχολείο μεταμορφώθηκε σε ένα απέραντο αναγνωστήριο, όπου το κάθε παιδί μπορούσε να διαβάσει ο,τι και όπως ήθελε- ας ελπίσουμε όχι τόσο ακραία όπως μια προηγούμενη χρονιά που ο νικητής του διαγωνισμού extreme διαβάσματος, κρεμάστηκε ανάποδα μόνο με τα πόδια του από το ψηλότερο κλαδί ενός δένδρου αλά νυχτερίδα (σπόιλερ: ζει).
Και πριν πάτε να νιώσετε καλύτερα, να σας πω για να πρασινίσετε σαν το Grinch του Dr Seuss πως το σχολείο είναι δημόσιο και πως φυσικά, μεταμφιέζονται και όλοι οι ενήλικες από τους δασκάλους μέχρι τις τρεις κυρίες στη γραμματεία.
Και όπως κάθε χρονιά, θα δοθούν σε όλα τα παιδιά, σε όλα τα σχολεία, κουπόνια που μπορούν να ανταλλαχθούν στα περισσότερα βιβλιοπωλεία με συγκεκριμένους τίτλους χαρτόδετους και μικρούς (χαμηλού κόστους), που όμως τουλάχιστον θα βάλουν τα παιδιά μέσα στο βιβλιοπωλείο, δίνοντας τους για άλλη μια φορά την δυνατότητα να επιλέξουν τι να διαβάσουν για να γουστάρουν!
Πράσινοι καταπράσινοι Grinch γίναμε όντως! Ευχαριστούμε που μας κάνατε να ονειρευτούμε και να ζηλέψουμε.