Του Αλέξανδρου Μπασκόζου.
Ο μεγάλος Βρετανός συγγραφέας του φανταστικού Terry Pratchett πέθανε σήμερα, στις 12 Μαρτίου του 2015, σε ηλικία 66 χρόνων. Ήταν ο πιο δημοφιλής συγγραφέας στην Αγγλία τη δεκαετία του 1990, έχει πουλήσει συνολικά 85 εκατομμύρια αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε 36 γλώσσες. Η αγάπη του αναγνωστικού κοινού συνεχίζει να τον διατηρεί ψηλά σε έρευνες αναγνωσιμότητας, συζητήσεις και προτάσεις βιβλίων.
Ο Pratchett ήταν πολυγραφότατος και το χιούμορ που χαρακτήριζε τα βιβλία του έτεινε προς τον ανθρωπισμό και την ιδεολογική αναζήτηση παρά προς τον εύκολο κυνισμό. Αξιοσημείωτη ήταν η ικανότητα του να κατοπτρίζει το σύνολο των ατελειών που μας κάνουν ανθρώπους, νάνους, γκόλεμ και λυκάνθρωπους.
Το βασικό του έργο είναι τα 40 βιβλία της σειράς Discworld (Δισκόκοσμος), μία Ανθρώπινη Κωμωδία με φανταστικό υπόβαθρο. Τα πρώτα του βιβλία ήταν παρωδίες βιβλίων φαντασίας της σειράς, στα οποία ήδη διαφαινόταν μία ιδιαίτερη ροπή προς το λογοπαίγνιο και την λεξιπλασία. Με το πέρασμα του χρόνου, οι χαρακτήρες του έγιναν περισσότερο τρισδιάστατοι και χρησιμοποίησε τον φανταστικό κόσμο που έπλασε για να ασχοληθεί με τη δικαιοσύνη, την καλοσύνη και τα αίτια του κακού, τη διαφορετικότητα, το μύθο και το ψέμα κ.α. Την τρίτη συγγραφική του δεκαετία ασχολήθηκε και τις επιπτώσεις «νέων» τεχνολογιών, όπως η ατμομηχανή, στον φανταστικό του κόσμο. Πειραματίστηκε με διάφορα είδη, όπως το αστυνομικό μυθιστόρημα και η τραγωδία, υπό το μανδύα του φανταστικού. Ο συναισθηματικός κρίκος, ο οποίος συνδέει πολλά από τα βιβλία του είναι η Ankh Morpork, ένα άλλο Λονδίνο, το οποίο περιέχει το σύνολο των ανθρώπινων εμπειριών, σε παράλληλες γραμμές με τη γνωστή ρήση του Samuel Johnson.
Ο Terry Pratchett εκπροσώπησε άξια τη σχολή συγγραφέων όπως ο Douglas Adams ή ο J.P.Wodehouse παλαιότερα και οι επιρροές του ήταν ευρείες παραπέμποντας από τον Shakespeare μέχρι τον Κόναν. Είχε σημαντική παρουσία στο Usenet (1) στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και οι αντηχήσεις του ιδιαίτερου ύφους του ήταν φανερές σε αρκετούς πρώιμους χρήστες του διαδικτύου. Αφού ανακοινώσε ότι έπασχε από πρώιμη μορφή Αλτσχάιμερ το 2007, συμμετείχε σε καμπάνιες κατά της άνοιας, υπέρ του δικαιώματος στην ευθανασία ενώ γύρισε και ένα ντοκιμαντέρ βραβευμένο με BAFTA. Τα βιβλία του έχουν μεταφερθεί σε ραδιόφωνο, θέατρο, τηλεόραση, κόμικς και παιχνίδια.
Τμήμα των βιβλίων του έχει κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ψυχογιός, Πατάκη και Δοκός αν και το κοινό του στην Ελλάδα τον έχει διαβάσει κυρίως στο πρωτότυπο. Το Night Watch (με εξώφυλλο – φόρο τιμής στο Ρεμπραντ) ήταν προσωπική αδυναμία του γράφοντος και το Small Gods ίσως το πιο συνεκτικό μυθιστόρημα ιδεών του. Παρά την άνοια, ο Terry Pratchett έφυγε συγγραφικά πλήρης. Απέκτησε ένα αφοσιωμένο κοινό και του πρόσφερε ίσες δόσεις γέλιου και ανθρωπισμού.
Αντί επιλόγου, ας μιλήσει ο ίδιος: «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΟΠΟΥ Ο ΠΕΠΤΩΚΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΟΝ ΑΝΥΨΟΥΜΕΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ»
(1)Κάτι σαν πρώιμο facebook αλλά εντελώς διαφορετικό
Αντί σχολίου ένα μήνυμα από τον Terry Pratchett :
“Spread joy wherever possible. Laugh at jokes. Tell jokes. Make puns and bugger the embuggerances. . . . Question authority. Champion good causes. Speak out against injustice. . . . . Make the world you interface with a happier place. . . . Live. Strive. Love.”