Η ετήσια λίστα White Ravens της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου θεωρείται διεθνούς κύρους και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των μεγαλύτερων εκδοτών του κόσμου, οι οποίοι βρίσκουν σε αυτή τις πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις προκειμένου να αγοράσουν δικαιώματα μετάφρασης. Για τη φετινή χρονιά, οι τίτλοι επιλέχθηκαν ανάμεσα σε χιλιάδες βιβλία από 62 χώρες και σε 44 γλώσσες.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες και τον κατάλογο «The White Ravens 2024» εδώ: https://www.ijb.de/en/home/the-white-ravens
Στη φετινή λίστα των White Ravens τα βραβευμένα βιβλία από τον ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ.
Από τα σκεπτικά της Κριτικής Επιτροπής των Βραβείων του Αναγνώστη:
Μάνος Κοντολέων, Ποτέ πιο πριν (Πατάκης)
Η δεκαπεντάχρονη Ανίκα, μετανάστρια σε υπερβόρεια χώρα μαζί με τον πατέρα και την εκ πατρός θεία της, βρίσκεται αντιμέτωπη με τα πολύ διαφορετικά (απελευθερωμένα) ήθη της χώρας.Γ ύρω από τον καμβά των νεανικών σχέσεων την απαγόρευση ή την αποδοχή τους, του οικογενειακού «μυστικού» που σκιαγραφεί την ισχύ των παραδόσεων στις μη δυτικές κοινωνίες που καταδυναστεύουν τις νεότερες γενιές των κοριτσιών, ξεδιπλώνεται μια ειλικρινής προσέγγιση η οποία υπονοεί τις επιπτώσεις στον ψυχισμό των κοριτσιών, την κοινωνική καταξίωση μέσω της παράδοσης και τις δυσκολίες για την αλλαγή της. Ειλικρινής και ρεαλιστική η ενδοσκόπηση του κοριτσιού, επειδή τίποτα δεν είναι εύκολο. Η Ανίκα αμφιταλαντεύεται, τα ζυγίζει μέχρι να αποφασίσει τον καινούριο βηματισμό που θα την κάνει να νιώσει τη χαρά της ελευθερίας, το οποίο σημαίνει να αντέξει τη σύγκρουση με τη συνείδηση και την οικογένειά της. Έχει ως ένα βαθμό εσωτερικεύσει τις απαγορεύσεις που ορίζει η κουλτούρα της, όπως συμβαίνει σε πολλές νέες και μεγαλύτερες γυναίκες. Η Ανίκα αισθάνεται ότι έφτασε η ώρα να απαλλαγεί από αυτό το βάρος και να εκφράσει τα θέλω της.
Πάνος Χριστοδούλου Έχω δικαίωμα; Έχω δικαίωμα! (Μικρή Σελήνη).
Σκοπός του βιβλίου είναι οι αναγνώστες, παιδιά και ενήλικες, να γνωρίσουν τα δικαιώματα των παιδιών, ως μιας ιδιαίτερης και ευάλωτης κοινωνικής ομάδας, όμως σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί το βιβλίο μια εικονογραφημένη αναπαραγωγή των άρθρων της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των παιδιών. Αντίθετα, επιδιώκει να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι αναγνώστες ότι κάθε παιδί έχει δικαίωμα στη ζωή, στην υγεία, στην προσωπική του ταυτότητα, στην οικογένεια, στην εκπαίδευση, στο παιχνίδι και στην ελεύθερη έκφραση. Κυρίως όμως αναπτύσσει έναν προβληματισμό για το αν και κατά πόσο ισχύουν τα δικαιώματα για όλα τα παιδιά της γης και όχι μόνο για κάποια τυχερά. Βασικό στοιχείο του βιβλίου είναι η πλουραλιστική παρουσίαση όλων των παιδιών της γης και όχι μόνο εκείνων που μας μοιάζουν. Αυτός ο σκοπός κυρίως υπηρετείται από την εικονογράφηση, που, υιοθετώντας το ύφος των κόμικς, αναλαμβάνει να παρουσιάσει μια ευρεία γκάμα παιδιών που διαφέρουν μεταξύ τους στο φύλο, στο χρώμα του δέρματος, στη σεξουαλική ταυτότητα, στην οικογενειακή κατάσταση και σε κάθε άλλο στοιχείο. Το βιβλίο προσφέρει ορατότητα σε άτομα με αναπηρία, πρόσφυγες και γενικά σε όσους συνήθως δε βρίσκουν τη θέση τους στα παιδικά βιβλία μας, καθιστώντας σαφές ότι τα Δικαιώματα αφορούν όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά.
Φωτεινή Στεφανίδη, Το κοτσύφι (Καλειδοσκόπιο)
Το σιωπηρό ημερολόγιο της γνωριμίας και της σχέσης ενός παιδιού με ένα κοτσύφι που κατοικεί στο δέντρο δίπλα στο παράθυρό του. Μιας σχέσης βραδυφλεγούς στην αρχή, που θα σφυρηλατηθεί μέσα από μικρά στιγμιότυπα που απέχουν περίπου δέκα δεκαπέντε μέρες το ένα από το άλλο, όπως υποδηλώνει η ημερολογιακή ένδειξη που συνοδεύει κάθε σαλόνι. Με ματιά κινηματογραφική και μοντάροντας προσεκτικά τις λήψεις της, μικρά στιγμιότυπα στο περιθώριο σχεδόν της καθημερινότητας του αγοριού –στον δρόμο για το σχολικό, την ώρα που ζωγραφίζει στην αυλή, ενώ βγαίνει βόλτα με τον μπαμπά ή τη μαμά–η εικονογράφος, με απαλές γραμμές και μια παλέτα στην οποία εναλλάσσονται θερμά και ψυχρά χρώματα, καταγράφει την αρχική γνωριμία παιδιού και κοτσυφιού.
Η αμοιβαιότητα που χαρακτηρίζει την εξέλιξη της γνωριμίας αυτής είναι ενδεικτική της σχέσης ισοτιμίας, ή ισότιμης ανεξαρτησίας, που αναπτύσσουν οι δυο τους. Το Κοτσύφι στρέφει το βλέμμα του αναγνώστη στη φύση που ελεύθερη ανασαίνει δίπλα μας, ακόμα και στον αστικό ιστό, καλώντας τον να την προσέξει, να τη φροντίσει, να σεβαστεί το δικαίωμά της στην ελευθερία.
Στη βραχεία λίστα των Βραβείων 2024 του ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
Μαρία Λυκάρτση, Κανονικά, εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη (Καστανιώτης)
Οι δημιουργοί αναφέρονται με τρόπο ιδιαιτέρως υπαινικτικό στις ανατροπές που μπορεί να επιφέρει στη γαλήνια, και φαινομενικά βαρετή, ζωή των ανθρώπων ο πόλεμος. Στο κείμενο της Λυκάρτση βεβαίως δε γίνεται καμία αναφορά όχι μόνο στη λέξη «πόλεμος» αλλά ούτε και σε δυσάρεστα γεγονότα και καταστάσεις που παραπέμπουν σε εμπόλεμες συνθήκες. Οι σκηνές που περιγράφει, με μια εντεινόμενη από σαλόνι σε σαλόνι νοσταλγία για κάτι που πλέον φαντάζει άπιαστο και μακρινό, είναι καθημερινές: ο ερχομός της άνοιξης, η σχολική και οικογενειακή ρουτίνα, οι συνήθειες, τα χόμπι, τα ενδιαφέροντα και οι ασχολίες ενός συνηθισμένου παιδιού, ακόμα και η γκρίνια, η απροθυμία, η βαρεμάρα του για πράγματα μικρά και ασήμαντα. Την ώρα που η εμφατικά επαναλαμβανόμενη λέξη «κανονικά» στην αρχή αρκετών από τις φράσεις του κειμένου σφυροκοπάει ανελέητα τον αναγνώστη. Όλα αυτά που περιγράφονται θα συνέβαιναν αν τα πράγματα ήταν κανονικά. Μόνο που κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Αν το κείμενο της Μαρίας Λυκάρτση οδηγεί τον αναγνώστη στην αναπόφευκτη διαπίστωση περί της αξίας όσων σε συνθήκες ομαλότητας και ευημερίας φαντάζουν αυτονόητα ή και κοινότοπα, η ευρηματική εικονογραφική επιλογή της Ντανιέλας Σταματιάδη λειτουργεί πολυδιάστατα: Οι ρωγμές της, εκτός του ότι εικονοποιούν δραματικά και σε όλη της την ένταση την ανατροπή που τόσο εμφατικά δηλώνει το «κανονικά» της συγγραφέως και τις επιδεινούμενες συνθήκες που βιώνουν όσοι πληθυσμοί ζουν σε περιοχές που βρίσκονται σε πόλεμο, αναπληρώνουν επιπλέον την απουσία κλιμάκωσης σε ένα έτσι κι αλλιώς υπαινικτικό κείμενο. Και, τελικά, υπενθυμίζουν ότι η ζωή, έστω και καταρρακωμένη, σπαραγμένη, πληγωμένη, είναι προορισμένη να συνεχιστεί. (Ελενη Γεωργοστάθη)
Τιμή σ’ αυτό το graphic novel που δεν είναι παραμύθι! Η ζωή και το έργο του σπουδαίου επιστήμονα που εξακολουθεί να σώζει εκατομμύρια γυναίκες από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τοποθετήθηκε στα συγκαιρινά του, στην πολιτική, την κοινωνία και τα εκπαιδευτικά πράγματα στην Ελλάδα και την Αμερικη. Μια γνώση απαραίτητη στα παιδιά και τους νέους οι οποίοι καρπούνται τα επιτεύγματα της ιατρικής αλλά δεν γνωρίζουν τους πολυετείς αγώνες και τις δυσκολίες των πρωτοπόρων. (Μαρίζα Ντεκάστρο)
Μαρίνα Μιχαηλίδου-Καδή “Ποιήματα για παιδιά”,(Καλέντης)
Παρούσα η ευαισθησία της ποίησης με την συλλογή της Κύπριας συγγραφέως Μαρίνας Μιχαηλίδου-Καδή (Καλέντης).
«Μέσα από απλό και καθαρό λόγο, η ποίηση βοηθά τα παιδιά να αναλύσουν βαθύτερες έννοιες για την κοινωνία, τον κόσμο και το περιβάλλον. Η δομή των ποιημάτων, οι σύντομες προτάσεις και οι παύσεις ανάμεσα στους στίχους, παρέχουν στα παιδιά τη δυνατότητα να προβληματιστούν και να καλλιεργήσουν την κριτική τους σκέψη. Παράλληλα, μέσα από την ποίηση τα παιδιά διεισδύουν στον συναισθηματικό κόσμο κάποιου άλλου, κάτι που τα βοηθά να αναπτύξουν την ενσυναίσθηση» (από συνέντευξη στον Λουκά Χριστοδουλίδη).
Δέκα ποιήματα που απαρτίζουν έναν κόσμο, που κλείνουν μέσα τους την αλήθεια, όπως το «ευχαριστώ», λέξεις που προκαλούν δυνατά συναισθήματα, όπως η αγάπη, η μοναξιά και η λύπη, που αγγίζουν πληγές όπως ο φόβος και ο αποχωρισμός, λέξεις που κουβαλούν έννοιες όπως η ζωή, η φύση και ο άνθρωπος. Η ποιητική συλλογή της Μαρίνας Μιχαηλίδου-Καδή συνοδεύεται από τις ζωγραφιές της Ρένιας Μεταλληνού που την εμπλουτίζει με μια παράλληλη εικονογραφική αφήγηση. (Μαρίζα Ντεκάστρο)
