του Ιάσονα Νεύρη
Τα χρόνια της μεταπολίτευσης, όπου η πολιτική και το βιβλίο συμπλέκονταν άλλοτε δημιουργικά και κάποτε καταστροφικά, ξεχώριζε ανάμεσα στα πολιτικά βιβλία το έργο του Τζακ Λόντον, με τίτλο Μάρτιν Ήντεν. Κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις Λιβάνη, από τις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος και αργότερα από την Σύγχρονη Εποχή. Το βιβλίο ήταν συγκινητικό καθώς περιέγραφε την προσπάθεια ενός απλού προλετάριου να γίνει συγγραφέας. Αν σκεφτούμε ότι ήταν μια με παραλλαγές αυτοβιογραφία του ίδιου του συγγραφέα, η δυναμική του μυθιστορήματος ήταν πολύ εντυπωσιακή.
Η ιστορία του Μάρτιν Ήντεν παραμένει ένα δυνατό στόρυ και ενέπνευσε πρόσφατα τον Ιταλό σκηνοθέτη Πιέτρο Μαρσέλο να το μεταγράψει σε κινηματογραφική ταινία. Η διασκευή του ομότιτλου κλασικού βιβλίου του Τζακ Λόντον τοποθετήθηκε στη Νάπολη στα μέσα του 20oύ αιώνα, και έχει ως πρωταγωνιστή ένα διαχρονικό ήρωα που αγωνίζεται ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες και ονειρεύεται να φτάσει πιο πέρα από εκεί που του επιτρέπει η λαϊκή καταγωγή του…
Στην προπολεμική Νάπολη, όταν η άνοδος του Σοσιαλιστικού Κόμματος καθρέφτιζε την όξυνση των ταξικών αντιθέσεων, ένας ανειδίκευτος εργάτης, ο Μάρτιν, κατατρύχεται από φιλοδοξίες και αγωνίες. Φιλοδοξίες να ξεφύγει από το προδιαγεγραμμένο μέλλον που του επιφυλάσσει η ταπεινή κοινωνική και οικονομική του κατάσταση, και αγωνίες να βοηθήσει όπως μπορεί τους φτωχούς ανθρώπους του κύκλου του. Ο Μάρτιν πιστεύει, και δίκαια, πως μόνο η μόρφωση μπορεί να τον εφοδιάσει με ό,τι χρειάζεται για να επιτύχει τους σκοπούς του. Μέ τη μόρφωση, θα μπορέσει ο μη προνομιούχος Ναπολιτάνος να γίνει ένας συγγραφέας που θα αποτυπώσει στο χαρτί, θα απαθανατίσει τη στέρηση τον πόνο και την αδικία που υφίσταται η τάξη του.
Τα πράγματα αλλάζουν ριζικά όταν ο Μάρτιν γνωρίζει την νεαρή και όμορφη Έλενα. Η κοπέλα είναι μεγαλοαστή, μια μορφωμένη και καλλιεργημένη κόρη οικογένειας βιομηχάνων, δηλαδή ανήκει στο απέναντι ταξικό στρατόπεδο. Η γέφυρα μεταξύ τους είναι ο έρωτας, που θα φέρει τους δυο νέους κοντά, οδηγώντας όμως παράλληλα και στην σύγκρουση μεταξύ των τάξεων, στις οποίες ανήκουν. Ο Μάρτιν θα καταφέρει να σπουδάσει, με τη βοήθεια ενός ηλικιωμένου φίλου του και ενεργού Σοσιαλιστή, και θα αγγίξει το συγγραφικό του όνειρο, κάτι όμως που είναι κυριολεκτικά και μεταφορικά ένα κόκκινο πανί για την οικογένεια της καλής του…
Ο σκηνοθέτης κράτησε τις βασικές ταυτότητες των χαρακτήρων. Ο Τζακ Λόντον, στο «Μάρτιν Ίντεν» αφηγείται, κατά κάποιον τρόπο, την ιστορία της ζωής του, αλλά ο Ιταλός σκηνοθέτης, ο Πιέτρο Μαρσέλο, τοποθετεί την πλοκή στον χωρόχρονο της προπολεμικής Νάπολης, ενώ δίνει στην ιστορία μια ρομαντική χροιά. Το φιλμικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια ταξική επαναδιατύπωση του μύθου του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας… Ο ίδιος ο σκηνοθέτης δηλώνει πως «ερμηνεύσαμε χαλαρά το μυθιστόρημα του Λόντον ως μια τοιχογραφία όπου αποτυπώθηκαν οι διαστροφές και τα βασανιστήρια του 20ου αιώνα, καθώς και οι κρίσιμες καμπές του αιώνα: η σχέση μεταξύ ατόμου και κοινωνίας, ο ρόλος της μαζικής κουλτούρας, ο ταξικός αγώνας…».
Ο πρωταγωνιστής Λούκα Μαρινέλι, τιμήθηκε με το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Βενετίας, για τον ρόλο του Μάρτιν Ίντεν, ενώ στο Φεστιβάλ του Τορόντο, η ταινία απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Platform.
Info: MARTΙN EDEN (2019, 129’), Σκηνοθεσία: Πιέτρο Μαρσέλο, Σενάριο: Πιέτρο Μαρσέλο, Μαουρίτσιο Μπράουκι, Ηθοποιοί: Λούκα Μαρινέλι, Τζέσικα Κρέσι
Εδώ θα βρείτε το τρέιλερ: https://www.youtube.com/watch?v=nqtyZppSVD0
Τζακ Λοντον, Μάρτιν Ήντεν, μτφρ. Γεωργία Αλεξίου, Ζαχαρόπουλος
Βρες το εδώ
