της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη
Κάπου πέτυχα το μύθευμα «11 και ένας λόγους γιατί να ερωτευτείτε κάποιον που διαβάζει» και επειδή πολύ σας φοβάμαι ότι ψάχνετε ένα αποκούμπι για τον χειμώνα, είπα να σας προλάβω.
Καταρχάς δεν διαλέγουμε ποιον ερωτευόμαστε- αν μπορούσαμε να διαλέξουμε η μισή και βάλε κλασσική παγκόσμια λογοτεχνία δεν θα υπήρχε.
Παραβλέπω και προχωρώ όμως, γιατί ερωτεύομαι κυρίως σημαίνει παραβλέπω- επειδή εκτός όλων των άλλων είμαι και μεγαλόψυχη, θα σας απαριθμήσω έντεκα και κανέναν λόγους (εκ των απείρων) για να ΜΗΝ ερωτευτείτε κάποιον που διαβάζει.
- Η πατσοκοιλιά. Ναι, φίλτατε αναγνώστη. Ακόμη και αν έχετε γνωρίσει ένα ζωντανό αντίγραφο του Ερμή του Πραξιτέλους ή της Αφροδίτης της Μήλου, είναι απλή λογική: κάποιος που αγαπάει το διάβασμα, θα πάει στο γυμναστήριο βαρυγκωμώντας και θα σκαρφιστεί χίλιες δυο δικαιολογίες για να χωθεί στην πολυθρόνα με τη νέα μετάφραση του Φύλακα στη Σίκαλη. Και δεν είναι παίξε γέλασε, αυτό το κωλοβιβλίο το μεταφράζουν κάθε χρόνο.
- Οι παρεξηγήσεις. Το ξέρατε εσείς πως η Τζένη Μαστοράκη είχε ξαναμεταφράσει το προαναφερθέν μυθιστόρημα; Ο τίτλος είχε μεταφραστεί κυριολεκτικά από το Catcher in the Rye;Δηλαδή αν ρωτήσετε τον εραστή σας τι γουστάρει και σας απαντήσει «Πιάστη στη Σίκαλη», θα φταίτε εσείς αν τον περάσετε για δημητριακολάγνο; Η ανθρώπινη ανωμαλία είναι άφατη. Προσωπικά ποτέ δεν κατάλαβα γιατί «νεκρόφιλος» και «παιδόφιλος» θεωρείται μεμπτό, ενώ «ζωόφιλος» και «βιβλιόφιλος» όχι.
- Η σκόνη. Θεέ μου, η σκόνη. Λες και δεν φτάνει που τα βιβλία λειτουργούν σαν μαγνήτες σκόνης και κανείς ποτέ δεν ξεσκονίζει τα ράφια πίσω από τα βιβλία, δεν υπάρχει περίπτωση ένας βιβλιόφιλος να πιάσει το ξεσκονόπανο όταν έχει ελεύθερο χρόνο. Αλλά και να το πιάσει, μόλις φτάσει στην βιβλιοθήκη, θα τραβήξει, τάχα μου τυχαία, ένα βιβλίο για να το ξεσκονίσει, και τρεις ώρες μετά, θα συνειδητοποιήσει ότι πολύ ωραίο βιβλίο γιατί δεν το είχε ξαναδιαβάσει τα τελευταία πέντε χρόνια;
- Ο εθισμός. Λέτε διαβαστερή κοπέλα, σίγουρα θα είναι αξιόλογη, σωστά; Λάθος! Ο εγκέφαλος της βιβλιόφιλου εκκρίνει ντοπαμίνη όταν ανοίγει ένα καινούργιο βιβλίο. Το αναγνωστικό πρεζάκι θα κάνει ό,τι μπορεί για να πάρει τη δόση του. Θα μπει σε βιβλιοπωλεία μόλις πληρωθεί και μετά πάλι για να χαζέψει όταν ο μήνας τελειώνει και δεν έχει καλά καλά να πάει σούπερ μάρκετ. Θα ξεπέσει στον δανεισμό- είτε χρημάτων για αγορά βιβλίων είτε, ακόμη χειρότερα, στις δανειστικές βιβλιοθήκες, που καλά κάνουν και τις κλείνουν μία – μία λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης και καλά, μπας και απεξαρτηθούμε. Ο πραγματικά βιβλιόφιλος έχει κλέψει τουλάχιστον ένα βιβλίο, ακόμη και αν κρατάει τα προσχήματα πως το έχει δανειστεί και δεν είχε ακόμη, πέντε χρόνια μετά, την ευκαιρία να το επιστρέψει.
- Το ξεπαράδιασμα. Ο σωστός βιβλιόφιλος χαλάει χοντρά λεφτά σε βιβλία. Σιγά το δύσκολο θα μου πείτε, τόσο που κάνει ένα βιβλίο στην Ελλάδα.
- Η έλλειψη φαντασίας. Σας έλεγαν στο σχολείο πως το διάβασμα καλλιεργεί την φαντασία; Και εσείς τους πιστέψατε; Ο βιβλιόφιλος θα σας παίρνει συνέχεια και μόνο δώρα βιβλία- και συμπωματικά βιβλία που δεν έχει διαβάσει ακόμη αλλά θέλει να τα διαβάσει στο μέλλον. Τι ρομαντικό θα μου πείτε- φαντάζετε το μέλλον του μαζί σας. Μην βιαστείτε να χαρείτε- μπορεί απλά να σκοπεύει να το δανειστεί και να εξαφανιστεί (βλ 4).
- Οι συζητήσεις (ή μάλλον η απουσία τους)- νομίζετε πως κάποιος διαβαστερός θα έχει ενδιαφέροντα πράγματα να πει; Ας καγχάσω: καγχ! καγχ! Ίσως έχει ενδιαφέροντα πράγματα να πει, δεν έχει όμως κανένα ενδιαφέρον να τα πει σε εσάς. Θέλει απλά να βγάλετε τον σκασμό για να τον αφήσετε να διαβάσει.
- Οι μικροπαραξενιές/ο ανθρωπομορφικός σεβασμός στα βιβλία. Ίσως σας φαίνονται χαριτωμένες στην αρχή, την εκατοστή φορά όμως που θα ακούσετε γκρίνια επειδή τσακίσατε το αυτί του De Profundis (σιγά την συλλεκτική έκδοση, αγορασμένη κατά τα φοιτητικά χρόνια από καροτσάκι στη Χέυδεν) ή ανοίξατε υπερβολικά το Έγκλημα και Τιμωρία με αποτέλεσμα να ξεκολλήσουν σελίδες από την ραχοκοκαλιά του- χαλάρωσε καλέ μου άνθρωπε- μπες διάβασέ το τζάμπα στο ίντερνετ. Ή γιατί έβαλες για βαρίδι στην πόρτα τα άπαντα του Χάκκα; Ή γιατί έχασες το Μη με Αφήσεις Ποτέ, του Ισιγκούρο που είχε ανάμεσα στις σελίδες του ακόμη λίγη άμμο από εκείνες τις διακοπές στην Αστυπάλαια. Γιατί στην Αστυπάλαια είχες πάει με την πρώην σου και τέτοιος στόκος που ήταν σου είχε πάρει αυτό το βιβλίο για τον τίτλο και μόνο χωρίς να έχει την παραμικρή ιδέα για το περιεχόμενο. Γι’αυτό.
- Οι καβγάδες- τουλάχιστον ο βιβλιόφιλος είναι αστέρι στους καβγάδες. Προσβολές όπως «το κεφάλι σου είναι γεμάτο κερί και καθόλου μυαλό» (Σαίξπηρ) ή “Ιππεύεις καλά αλλά φιλάς χάλια» (Τόμας Χάρντυ) ή ακόμη «Μη λυπάσαι τον εαυτό σου. Η αυτολύπηση είναι για τους μαλάκες» (Χαρούκι Μουρακάμι) βρίσκονται στο οπλοστάσιο του κάθε βιβλιόφιλου. Μην ρίξετε το επίπεδο και απαντήσετε. Απλά «δανείστε» το αγαπημένο του βιβλίο σε κάποιον άλλο βιβλιόφιλο και άμα το ξαναδει, γράψτε μου!
- Ο ανταγωνισμός- στη σχέση με βιβλιόφιλο δεν χρειάζεται να ζηλεύετε γιατί κατά πάσα πιθανότητα ο βιβλιόφιλος είναι ήδη ερωτευμένος με τουλάχιστον ένα λογοτεχνικό χαρακτήρα. Άντε μετά να συγκριθούν τα κρυόκωλα αστεία σας και το λιπόψυχο τουπέ σας με το φλέγμα και την επιμονή του Μπέρνι Γκούντερ ή η βαφή των μαλλιών σας με την απόχρωση ρίζας της Γκαλάντριελ. Είμαστε χαμένοι από χέρι. (Αν δεν ξέρετε ποιος είναι ο Μπέρνι Γκούντερ γιατί έχετε διαβάσει μέχρι εδώ; Ουστ)
- Το σεξ- λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή; Αμέ! Αν κάνετε σχέση με βιβλιόφιλο να ξέρετε πως για αυτόν/αυτή, το σεξ είναι το δεύτερο πιο απολαυστικό πράγμα που μπορεί να κάνει στο κρεβάτι/στον καναπέ/ στην ξαπλώστρα. Άμα είστε σε οίστρο, προσπαθήστε να τον/την ξεμοναχιάσετε σε μέρη που αποκλείεται να κρύβει βιβλία (σημείωση: το αμάξι, το πλυσταριό και το μπάνιο δεν είναι τέτοια μέρη). Το αρχαιότερο κόλπο ήταν να τους κατεβάσεις τον γενικό για να μη βλέπουν να διαβάσουν- αλλά τώρα με τα παλιοκινητά, ούτε αυτό πιάνει.
BONUS
Αν ακόμη δεν έχετε καταρρίψει τα παγκόσμια ρεκόρ ταχύτητας στην προσπάθεια σας να απομακρυνθείτε από τον βιβλιόφιλο σύντροφό σας, σας συμβουλεύω να τσακιστείτε να το κάνετε στην ειδική περίπτωση που δεν είναι μόνο βιβλιόφιλος αλλά και συγγραφέας. Νομίζω πως το είχε πει ο D.H. Laurence, ναι, αυτός που έγραψε τον Εραστή της Λαίδης Τσάτερλι: «Ποτέ μην παντρευτείς συγγραφέα: Αν γράφει είναι χαρούμενος και σε αγνοεί επειδή γράφει, και αν δεν γράφει είναι σε κατατονία και σε αγνοεί επειδή δεν γράφει».
