του Γιώργου Δρίτσα
Η μουσική είναι βασικό θεμέλιο της ποίησης, καθώς ακόμη και στις πιο ελεύθερες και πεζολογικές αποδόσεις της ο ρυθμός είναι κάτι πολύ βασικό για τη σταδιακή εξέλιξη των στίχων. Πολλές φορές δε, ακόμη και αυτή η ίδια η πάλη απεγκλώβισης από τον ρυθμό όπως και η μερική άρνησή του στοιχειοθετεί αυτή τη βαθιά σχέση μεταξύ των δύο τεχνών.
Στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης ένας μετρ τόσο της μουσικής, όντας παγκόσμιας εμβέλειας σαξοφωνίστας της τζαζ, όσο και ταυτόχρονα της ποίησης ο Δημήτρης Βασιλάκης με τη νέα του ποιητική συλλογή, Μαγικό χαλί, καταθέτει τη δική του έντυπη άποψη για το ζήτημα αυτό. Μέσα στη συλλογή, η οποία διαπνέεται από τζαζ τόνους και από μια ιδιαίτερη μουσικότητα, ο ποιητής καταγράφει την άποψή του για τον κόσμο και τη ζωή με μια σειρά ποιημάτων που πειραματίζονται έντονα με τον γραπτό λόγο (με λεξιπλασίες και επανακαθορισμό του νοήματος πολλών λέξεων). Χωρισμένη η ίδια σε τρία μέρη, τα οποία αποτελούν μια μορφή τριλογίας και ένα παράρτημα αφιερωμένο στη μητέρα του.
Πιο συγκεκριμένα και βλέποντας τη συλλογή ολιστικά, ήδη από το πρώτο και ομώνυμο ποίημα της συλλογής ο ποιητής μάς περιγράφει το σύμπαν, όπως αυτός το αντιλαμβάνεται. Για αυτόν, λοιπόν, το σύμπαν μάς περικλείει και ταυτόχρονα μορφοποιείται από εμάς και όλες τις υπόλοιπες υπάρξεις που εμπεριέχει, σαν μια μεγάλη «μεμβράνη καταγραφής», σε μια σχέση ετεροκαθορισμού. Μια εικόνα που θα μπορούσε να αποτελέσει κεντρικό θέμα κάποιου ίσως τραγουδιού.
Βέβαια, με βάση αυτή την τόσο γήινη και υλική εικόνα καταλαβαίνουμε και την οπτική του συγγραφέα, που προσανατολίζεται προς τον κόσμο, όπως αυτός είναι. Εξάλλου, όπως λέει και ο ίδιος κοιτάμε το ίδιο το σύμπαν από τη Γη, στηριζόμενοι σ’ αυτήν και συνδεόμενοι μαζί της σχεδόν ερωτικά (βλ. ποίημα «τηλεσκόπιμα»). Λόγω αυτού, δεν διστάζει να αναφερθεί και στα διάφορα κοινωνικά φαινόμενα υποκρισίας καυτηριάζοντάς τα, αφού οι συνθηματολογίες και τα διάφορα φτιασιδώματα δεν τον καλύπτουν, αφού δεν έχουν καμία σημασία στο τέλος της ημέρας (βλ. ποίημα «επιφάνεια κει»).
Κλείνοντας, έχουμε στα χέρια μας μια πολύ όμορφη συλλογή τόσο από θέμα στίχων όσο και από θέμα σχεδιασμού, συνοδευόμενη από τα υπέροχα σχέδια της Λυδίας Βενιέρη, η οποία με σχεδόν μαγικό τρόπο μάς ταξιδεύει εκεί που σταματάει η αφή και η όραση και ξεκινάει η αιώνια μελωδία της ζωής. Μια συγγραφική κατάθεση ενός ανθρώπου που ξέρει πολύ καλά τόσο να παίζει μουσική όσο και να γράφει ποίηση.
(Δημήτρης Βασιλάκης, Μαγικό χαλί, εκδ. Ιωλκός, Αθήνα 2024)
