του Ιάσονα Νεύρη
Δεκαεπτά χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση το Mad Men επανήλθε στις μικρές οθόνες μέσω της επαναπροβολής του στο Netflix.
Είναι μια σειρά για την οποίαν έχουν γραφτεί σελίδες επί σελίδων. Και είναι περίεργο ενώ οι ιστορίες της εξελίσσονται στο τέλος των 50s έως τις αρχές των 70s εντούτοις ως καλλιτεχνικό προϊόν διατηρεί ακέραιο, κατά τη γνώμη μου, τη σημασία και το ενδιαφέρον του σημερινού θεατή. Ο σκηνοθέτης Matthew Weiner (σκηνοθέτης του The Sopranos) και όλο το τεχνικό επιτελείο της σειράς παρουσιάζουν μια δεκαετία της Αμερικής μέσα από τις αλλαγές της. Τι πολιτικές, τις κοινωνικές, των δικαιωμάτων, της κατανάλωσης, της μουσικής, της μόδας και γενικότερα της οπτικής αντίληψης του κόσμου. Και κυρίως της αλλαγής της ανθρώπινης συνείδησης.
Η σειρά παρακολουθεί τις ζωές των ανθρώπων, στελεχών και γραμματέων, μια μικρής σχετικά διαφημιστικής εταιρείας, της Sterling Cooper,που βρίσκεται στην Madison Avenue, όπως και άλλες διαφημιστικές εταιρίες της εποχής. Κυρίαρχη φιγούρα είναι ο Ντον Ντρέιπερ, ένας όμορφος, ανασφαλής άνδρας, υπεύθυνος του δημιουργικού, του οποίου η φήμη καθιστά την Sterling Cooper μία ξεχωριστή εταιρεία ανάμεσα στις άλλες. Δίπλα του ο μεγαλύτερος μέτοχος ο σοφός και έμπειρος Κούπερ και ο μπον βιβάν Στέρλινγκ. Οι γυναίκες με προεξάρχουσα την Τζόαν Χάρις, υπεύθυνη του ανθρώπινου δυναμικού, έξυπνη όσο χρειάζεται για να αναγνωρίσει ότι εργάζεται σε ένα κατ΄ εξοχήν ανδρικό επάγγελμα στη δεκαετία του ΄60, βρίσκονται στην αρχή σε μια υποδεέστερη ζώνη σε σχέση με τους άνδρες αλλά στη συνέχεια της σειράς και με την αλλαγή των εποχών κατακτούν θέσεις σημαντικές στην εταιρεία. Η σειρά παρακολουθεί τις εξελίξεις, τον διαστημικό ανταγωνισμό με τη Ρωσία και τον αντικομμουνισμό, την άνοδο και τη δολοφονία του Κένεντι, την δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, την εισαγωγή της τεχνολογίας των υπολογιστών, την καταφυγή στην ψυχανάλυση, το Γούντστοκ, τον χιπισμό, τον γυμνισμό, τη χρήση LSD, το ψυχικό κόστος των διαζυγίων, την ελευθεριότητα των σχέσεων. Την αντικαπνιστική εκστρατεία που θίγει σοβαρά τον βασικότερο πελάτη τους, την Lucky Strike και την εμφάνιση νέων προτύπων κατανάλωσης.
Κάθε χαρακτήρας είναι ξεχωριστός και η σειρά παρακολουθεί την εξέλιξή τους αλλά και το πως ο καθένας προσπαθεί να κατακτήσει κάποιον, μικρότερο ή μεγαλύτερο, βαθμό αυτογνωσίας. Όπως θα αναρωτηθεί κάποιος από τους πρωταγωνιστές «είμαστε αυτό που βλέπουν οι άλλοι ή αυτό που θέλουμε εμείς;». Ο Ντον Ντρέιπερ, δεν μπορεί να απαλλαγεί από το φτωχό, καταπιεστικό βίαιο παρελθόν του , το οποίο έχει κρύψει από όλους. Η Πέγκυ Όλσον, η αμέσως επόμενη κυρίαρχη φιγούρα είναι η κοπέλα που μπαίνει ως απλή γραμματέας στην εταιρεία, υφίσταται τον χλευασμό των ανδρών και αποφασίζει να διεκδικήσει το μερίδιο που της αναλογεί ενσωματώνοντας στη συμπεριφορά και τη σκέψη της το πρότυπο του άνδρα εργαζόμενου: αποφασιστική, κυνική ή υποχωρητική ανάλογα με την περίσταση, έτοιμη να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία που ως ρωγμή θα εμφανιζόταν στον ανδροκρατούμενο επαγγελματικό χώρο. Ο Πιτ Κάμπελ, μια φιγούρα που υπάρχει και σήμερα, είναι το «τζάκι», μπαίνει στην εταιρεία έχοντας φιλοδοξίες πάνω από την αξία του και γνωρίζει απανωτές αποτυχίες. Η μέση αστή νοικοκυρά εκπροσωπείται από την Μπέτυ, τη γυναίκα του Ντον Ντρέιπερ, όμορφη και χαζή «σαν τα κουκλάκια που βάζουμε στη γαμήλια τούρτα», θα πει γι αυτή ο Στέρλινγκ. Έχει πουλήσει την ομορφιά της αλλά αυτό δεν φτάνει, πρέπει να βρει και τη δική της αλήθεια.
Το βασικό πρόσωπο της σειράς είναι ο Ντον Ντρέιπερ: το φτωχό του παρελθόν, παιδί μιας πόρνης που πέθανε στη γέννα, μένει νωρίς χωρίς πατέρα, πάει στρατιώτης στην Κορέα, παίρνει την ταυτότητα του σκοτωμένου συντρόφου του και κάνει καριέρα ως «ένας άλλος». Όμως η νέα του ταυτότητα δεν τον απαλλάσσει από το τραύμα του παρελθόντος. Είναι έντιμος στο εργασιακό περιβάλλον αλλά επιρρεπής στις γυναίκες, το ποτό και το κάπνισμα. Η αναζήτηση της προσωπικής του αλήθειας είναι και το μότο αυτής της σειράς. Όλοι λίγο ή πολύ οι χαρακτήρες της σειράς είναι παγιδευμένοι στο ερώτημα: ποια είναι η αλήθεια του καθενός και αν ο καθένας τη γνωρίζει ουσιαστικά.
Ενδιαφέρον έχει ακόμα το πως ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος χειρίζεται την διαπαιδαγώγηση των παιδιών, την εμφάνιση των παιδοψυχολόγων, τα τραύματα του διαζυγίου, το σοκ του περάσματος στην εφηβεία. Με λεπτότητα, τρυφερότητα αλλά και με βαθιά γνώση της παιδικής ψυχολογίας τα καθιστά ως χαρακτήρες ισότιμους με τους ενήλικους της σειράς.
Η σειρά είναι πολυβραβευμένη και ο Τζον Χαμ που υποδύεται τον Ντον Ντρέιπερ επίσης. Γιατί όμως να την δει ή να την ξαναδεί κάποιος σήμερα; Η επεξεργασία των χαρακτήρων και το ιστορικό πεδίο της σειράς μέσα στο οποίο αλλάξει η εποχή και οι άνθρωποί της την καθιστά εξίσου σημαντική με ένα ντοκιμαντέρ.
