Η Γιούλη Αναστασοπούλου μιλάει με την πρωτοεμφανιζόμενη στην ποίηση Δανάη Σιώζιου.
Tι θα ‘θελες να γνωρίζουν οι αναγνώστες σου για σένα και τους ήρωές σου;
Μέσα στον κόσμο των παιχνιδιών κατοικούν άνθρωποι, ζώα, φυτά και ένα βραχιόλι. Για παράδειγμα οι δύο χελώνες που πάνε ένα παιδί στη θάλασσα, μία οικογένεια τρυποκάρυδων που έχει προβλήματα επικοινωνίας, ο ωραιότερος άντρας στη γη, οι κόρες του Ρήνου, ένας στρατιώτης, τέσσερα σπίτια, μία διευθύντρια σχολείου και δύο πιερότοι.
Τα τοπία εναλλάσονται, οι λέξεις γίνονται δούρειοι ίπποι, οι πάγοι λιώνουν, φυτά ψηλώνουν, άγρια ζώα πλησιάζουν. Σταδιακά ακόμα και οι ήρωές του βιβλίου επιθυμούν να απεγκλωβιστούν από τα όρια του κόσμου που μοιράζονται και η ανάγνωση είναι ο πιο αγαπημένος τρόπος απόδρασης.
Όσο για ‘μένα αναζητώ ακόμα τον τρόπο κατασκευής ενός αληθινού πουκάμισου από τσουκνίδες.
Τι σε κινητοποίησε να γράψεις το Χρήσιμα Παιδικά Παιχνίδια;
Παιχνίδια που αγαπώ και παιχνίδια που δεν αγαπώ. Μία κρύπτη, ένα εγκληματολογικό μουσείο και ένας ζωολογικός κήπος που ανατέμνονται και οδηγούν στο πάρκο. Εκεί τα παιχνίδια ξεκουράζονται και δείχνουν προς την κατεύθυνση ενός βέλους σκαλισμένου στον ύπνο και στο όνειρο.
Τα ποιήματα μπορούν, αν τους το επιτρέψεις, να καταλάβουν ένα κομμάτι ή ολόκληρο τον κόσμο σου. Εμφανίζονται σε μέρη απροσδόκητα, ας πούμε, στο ταβάνι ή στον πάτο του καπέλου σου. Όσο τα κυνηγάς αυτά κρύβονται. Άλλες φορές φέρνουν τρομαχτικά πράγματα μπροστά στη μύτη σου ή σου ζητούν στα καλά καθούμενα να τα χαιδέψεις. Κάποια στιγμή εμφανίζονται όλα μαζί και τα ακολουθούν κι άλλα κι άλλα.
Παρακολουθώντας τα παιχνίδια τους για αρκετό καιρό, προσπάθησα να καταγράψω όλα όσα είδα κι άκουσα, έπειτα τα χώρεσα όπως μπόρεσα σε κάτι μικρό: ένα βιβλίο.
Τώρα πια δεν ξέρω αν εγώ περιέχω το βιβλίο με τα ποιήματα ή αυτό εμένα.
Μέσα στον κόσμο των παιχνιδιών κατοικούν άνθρωποι, ζώα, φυτά και ένα βραχιόλι
Με ποιο άλλο βιβλίο συνομιλεί το βιβλίο σου;
Μία μέρα που δεν είχα σχολείο, βαριόμουν πολύ και στον κάμπο οι άνθρωποι λιποθυμούσαν εξαιτίας κάποιου φοβερού καύσωνα, ένας καλός άνθρωπος μου έδωσε το κλειδί της βιβλιοθήκης της γειτονιάς μου. Ανυπόμονη ξεκλείδωσα και, αφού το κατάπια, βάλθηκα να τα διαβάσω όλα. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους πήρα το απολυτήριο του δημοτικού. Μέχρι εκείνη την ημέρα διάβαζα παραμύθια και περιπέτειες και μάθαινα παιδικά τραγουδάκια, τα οποία εγκαινίασαν θαυμάσια τη σχέση μου με το παράδοξο. Έτσι άρχισα να γράφω από μικρή.
Στην πορεία ταξίδεψα πολύ, με τη βοήθεια της ουράς των κομητών που διέσχιζαν το αναγνωστικό μου σύμπαν. Πιανόμουν από αυτή, για να δω λιγάκι κόσμους άλλων ανθρώπων που μου φαινόντουσαν ελκυστικοί. Έτσι βρέθηκα στα σπίτια τους, άνοιξα τα συρτάρια τους και βρήκα εκεί, ας πούμε, τους θησαυρούς της παιδικής ηλικίας της Άννας Καμιένσκα ή τα παιχνίδια του Βάσκο Πόπα, τα παιδικά χρόνια του Βάλτερ Μπένγιαμιν και τις ιστορίες του γερασμένου παιδιού της Τζέννυ Έρπενμπεκ. Μονολόγησα “Αχ, ψυχή μου, ψυχή μου τίποτα δεν έζησες”, άνοιξα το διπλό βιβλίο, το κιβώτιο, πέρασα στην τέταρτη διάσταση και είδα και έπαθα να διώξω τον κουρέα του διηγήματος “Τα πουλιά” της Ζυράννας Ζατέλη από τους εφιάλτες μου. Στο πανεπιστήμιο ανακάλυψα την Αμερική και την ιστορία. Με το Τεφλόν ταξίδεψα στη λογοτεχνία τόπων μακρινών και μετέφρασα στην παρέα αυτή ποιήματα που αγάπησα. Έγραψα μικρά κείμενα για κάποια από αυτά καθώς και για άλλα, αλλά ασφαλώς αυτά δεν εμπεριέχονται όλα στο βιβλίο. Σιγά σιγά πλησίασα το εδώ και τώρα.
Ένα μέρος των οφειλών και των συνομιλιών μου το συνόψισα σε ένα μικρό σημείωμα στο τέλος του βιβλίου και το υπόλοιπο προσπάθησα να το εκφράσω μέσα από μερικά ποιήματα. Ένα τρίτο μέρος αυτής της οφειλής αφορά τους ανθρώπους με τους οποίους συνομιλεί αυτό το βιβλίο και για τους οποίους υπάρχει, στην πρώτη σελίδα, μία αφιέρωση που μπορούν να διαβάσουν μόνο αυτοί και παραμένει αόρατη για όλους τους υπόλοιπους.
Πώς γράφεις και πού;
Γράφω κυρίως στο κεφάλι μου, γνωρίζω μάλιστα κάμποσους που γράφουν ποιήματα μόνο στο κεφάλι τους και ποτέ στο χαρτί. Καμιά φορά γράφω όπου βρω από χαρτάκια μέχρι τη φόδρα του παλτού μου. Κατά κανόνα αναρωτιέμαι πως θα γράψω και που.
Αισθάνεσαι ότι ανήκεις σε μια συγκεκριμένη γενιά δημιουργών;
Αισθάνομαι τυχερή, γιατί κάθε χρόνο ανακαλύπτω καινούρια βιβλία των οποίων η ανάγνωση με χαροποιεί και με κινητοποιεί. Έχω ξεκοκαλίσει όλα τα βιβλία των εκδόσεων Αντίποδες στις οποίες στεγάζομαι. Διαβάζω μανιωδώς ποίηση και συνεχώς βρίσκω καινούρια ποιήματα να αγαπήσω.
Δεν ξεχωρίζω εύκολα τις γενιές και δεν πιστεύω πάντα τις ηλικίες. Για παράδειγμα, τώρα διαβάζω, μεταξύ άλλων, τις φρέσκιες ποιητικές συλλογές του Παναγιώτη Ιωαννίδη και της Λένας Καλλέργη. Παρακολουθώ τις νέες εκδόσεις και τα εγχειρήματα στο χώρο.
Αισθάνομαι, επιπλέον, χαρούμενη για τις δυνατότητες επικοινωνίες και μοιράσματος που μας συνδέουν με πολλούς από αυτούς. Περιμένω με λαχτάρα τα βιβλία της Παυλίνας Μάρβιν, του Μάξιμου Τρεκλίδη και του Χρίστου Σιορίκη.
Αν μπορούσες να αλλάξεις ένα αγαπημένο βιβλίο ποια θα ήταν η παρέμβασή σου;
Φαντασιακά, θα το έφερνα σε ένα μυστικό κήπο, θα έλεγα “βιβλίο άνοιξε”, συγκεκριμένα με πέντε διαφορετικούς τρόπους εκφοράς, και ευθύς αμέσως θα ξεπηδούσαν από μέσα του όλοι και όλα όσα κατοικούν εκεί. Αυτοί με τη σειρά τους θα καλούσαν κι άλλους. Αναπόφευκτα ο κήπος μου θα υποχωρούσε, θα εξαφανιζόταν. Κάτι θα συνέβαινε τότε, αλλά τι; Ίσως να εμφανιζόταν μία νέα έκταση μέσα στην οποία θα ήμασταν πιο ελεύθεροι.
Γράφεις κάτι τώρα;
Γράφω ένα βιβλίο με επιστολές στο πιο φωτεινό δωμάτιο του σπιτιού και ένα βιβλίο στη σκιά όπου οι μορφές δεν είναι ακόμα σχηματισμένες.
Τι σου λείπει από το Λογοτεχνικό τοπίο;
Πριν μερικούς μήνες χρειάστηκε να φτιάξω μία λίστα πραγμάτων που θα έπαιρνα μαζί μου σε μία καλύβα στο βουνό για σαράντα μέρες. Δεν δυσκολεύτηκα να επιλέξω τα βιβλία, αντιθέτως στενοχωριόμουν που έπρεπε να επιλέξω μερικά μόνο από αυτά. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για αυτό το τοπίο που ολοένα διευρύνεται και μας εμπεριέχει καθώς και για το εκάστοτε άνοιγμα της συζήτησης.
Απάντησέ μας σε μια ερώτηση που δεν σου έχουν κάνει ακόμα.
Το ποίημα “Ατυχία”, είναι ένα ειδικό ποίημα που έγραψα ώστε να σπάσω το καλούπι των Χρήσιμων παιδικών παιχνιδιών. Το τοποθέτησα στο κέντρο τους με σκοπό να εμποδίσω την εξάπλωση των διαδρόμων του βιβλίου απο κεφάλαιο σε κεφάλαιο και από ποίημα σε ποίημα. Αν έχει κανείς την ατυχία να το συναντήσει στις πρώτες αναγνώσεις, είναι σε δύσκολη κατάσταση και πρέπει να αλλάξει βιβλίο. Αν ευτυχήσει και δεν το απαντήσει, πολλά μπορούν να γίνουν στο μεταξύ. Εσείς το απαντήσατε;
Ποιον νέο συγγραφέα θα μας πρότεινες να φιλοξενήσουμε στις Συστατικές Επιστολές;
Τον Νίκο Βιολάρη.
Μικρό βιογραφικό
Η Δανάη Σιώζιου γεννήθηκε το 1987. Μεγάλωσε στην Karlsruhe και στην Καρδίτσα. Σπούδασε αγγλική φιλολογία και σε μεταπτυχιακό επίπεδο πολιτιστική διαχείριση και Ευρωπαική ιστορία. Ποιήματα της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα περιοδικά και έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά και τα Ισπανικά. Η ποιητική συλλογή “Χρήσιμα Παιδικά Παιχνίδια”, εκδ. Αντίποδες, είναι το πρώτο της βιβλίο.
