της Δήμητρας Διδαγγέλου (*)
Η ανάγνωση βιβλίων ψυχολογίας μπορεί να προσφέρει υλικό πλούσιο για την εξερεύνηση του ανθρώπινου ψυχισμού και της συμπεριφοράς. Μέσα από τις σελίδες τους εμβαθύνουμε στην κατανόηση του εαυτού και των άλλων, αναπτύσσουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη, κατανοούμε τη λειτουργία των σχέσεων.
Παρακάτω μπορείτε να βρείτε μερικά από τα καλύτερα, κατά τη γνώμη μου, βιβλία της εκδοτικής παραγωγής των τελευταίων μηνών πάνω σε θέματα ψυχολογικά, τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα και μπορούν να προστεθούν στα καλοκαιρινά σας αναγνώσματα για μια ολιστική αναγνωστική ανάπτυξη.
Γκρεμίζοντας το τείχος της σιωπής
Η αλήθεια των γεγονότων
Συγγραφέας: Alice Miller
Εκδόσεις Ροές, 2023
Στο βιβλίο Γκρεμίζοντας το τείχος της σιωπής η ψυχαναλύτρια Alice Miller επικεντρώνεται στην ανάγκη για αποκαλύψεις και αντιμετώπιση των κρυφών τραυμάτων και των σιωπηλών πόνων που κρύβονται μέσα μας. Μέσα από την ψυχοϊστορική ανάλυση των περιπτώσεων του Χίτλερ και του Τσαουσέσκου, η συγγραφέας φωτίζει τον τρόπο με τον οποίο η φρίκη της παιδικής ηλικίας μπορεί να μετατραπεί σε φρίκη ολόκληρων λαών, και μάλιστα με το γνωστό πρόσχημα “για το καλό τους”.
Μέσα από τη γλαφυρή και προσιτή γραφή και από το πλήθος παραδειγμάτων που υπάρχουν στις σελίδες του βιβλίου, οι αναγνώστες οδηγούνται να ακούσουν τα σήματα του σώματός τους και να προχωρήσουν τη ζωή τους πέρα απο τον πόνο της παιδικής ηλικίας.
Η Alice Miller παραμένει μια από τις πιο επιδραστικές ψυχαναλύτριες, γνωστή για το έργο της στην κατανόηση των επιπτώσεων της παιδικής κακοποίησης και τραύματος. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και συνεχίζουν να επηρεάζουν την ψυχολογία και την ψυχοθεραπεία παγκοσμίως.
Η κληρονομιά του τραύματος
Μια ψυχαναλύτρια, οι θεραπευόμενοί της και η συναισθηματική κληρονομιά
Συγγραφέας: Galit Atlas
Εκδόσεις Κέλευθος, 2024
Το βιβλίο Η κληρονομιά του τραύματος της ψυχαναλύτριας Galit Atlas εξετάζει πώς τα τραύματα των προηγούμενων γενεών επηρεάζουν τις ζωές των απογόνων τους, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούν. Μέσα από προσωπικές ιστορίες και κλινικές περιπτώσεις, η Atlas αναλύει τον τρόπο με τον οποίο τα άλυτα τραύματα μπορούν να περάσουν από γενιά σε γενιά, διαμορφώνοντας συναισθηματικά και ψυχολογικά μοτίβα στις οικογένειες. Το βιβλίο προσφέρει εργαλεία για την αναγνώριση και την επεξεργασία αυτών των κληρονομημένων τραυμάτων, προωθώντας την ίαση και την αναγέννηση μέσω της κατανόησης και της αποδοχής.
Εμείς και η ψυχή μας
Σάββας Σαββόπουλος
Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2023
Στο βιβλίο Εμείς και η ψυχή μας ο δημοσιογράφος Κώστας Γιαννακίδης απευθύνει στον διακεκριμένο ψυχίατρο και ψυχαναλυτή Σάββα Σαββόπουλο ερωτήσεις που θα θέλατε να κάνετε κι εσείς: για όλες τις φάσεις ζωής, τις σχέσεις, το σεξ, την κατάθλιψη, το άγχος, τους ναρκισσιστές, τη ζήλια, την κακία, τα όνειρα, την αρρώστια, το θάνατο.
Πρόκειται για μια στοχαστική εξερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής και της σχέσης μας με τον εσωτερικό μας κόσμο. Το βιβλίο τονίζει τη σημασία της ενδοσκόπησης και τη κατανόησης που είναι η βάση για την αγάπη.
Όταν το σώμα λέει όχι
Το κόστος του κρυφού στρες
Συγγραφέας: Gabor Mate
Εκδόσεις Key Books, 2023
Ο διεθνούς φήμης γιατρός Gabor Maté, γνωστός για τη δουλειά του τόσο στο τραύμα όσο και στους εθισμούς, ξαναβάζει στο επίκεντρο της ιατρικής τη σύνδεση μυαλού-σώματος. Στο βιβλίο του Όταν το Σώμα Λέει Όχι διερευνά τη σύνδεση μεταξύ του χρόνιου στρες και των σωματικών ασθενειών, υποστηρίζοντας ότι το κρυφό και παρατεταμένο άγχος μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην υγεία. Μέσα από κλινικές παρατηρήσεις, προσωπικές ιστορίες και επιστημονική έρευνα, ο Maté αποκαλύπτει πώς τα καταπιεσμένα συναισθήματα και η έλλειψη αυθεντικότητας μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές ασθένειες, όπως αυτοάνοσες διαταραχές, καρκίνος και καρδιακά προβλήματα. Μέσα στο βιβλίο προτείνονται 7 Κανόνες Θεραπείας, οι οποίο οδηγούν από την Αποδοχή στην Αυτονομία.
Έμφυλη βία
Από τη ρητορική στη βίαιη πράξη
Συγγραφέας: Βασιλική Π. Μελέτη
Εκδόσεις Παπαζήση, 2024
Από την έναρξη της πανδημίας κι έπειτα παρατηρήθηκε αύξηση της έμφυλης βίας, με τις γυναικοκτονίες να αυξάνονται παγκοσμίως. Στο βιβλίο Έμφυλη βία, η Βασιλική Μελέτη – Δρ. Κοινωνικής Πολιτικής, με εξειδίκευση στις έμφυλες διακρίσεις στον τραπεζικό κλάδο στα χρόνια της κρίσης- επιδιώκει να εξηγήσει το φαινόμενο και να προσδιορίσει τους λόγους ανάπτυξής του. Η έμφυλη βία εξετάζεται μέσα από ένα πολυδιάστατο πρίσμα, αναλύοντας πώς οι κοινωνικές και πολιτισμικές δομές συμβάλλουν στη διαιώνιση της βίας κατά των γυναικών. Η συγγραφέας συνδυάζει θεωρητική ανάλυση με εμπειρικά δεδομένα και προσωπικές μαρτυρίες, αναδεικνύοντας την επίδραση της ρητορικής μίσους και των στερεοτύπων στις βίαιες πράξεις. Το βιβλίο προσεγγίζει το θέμα με κατανόηση και ευαισθησία, προτείνοντας πρακτικές λύσεις και πολιτικές για την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, ενθαρρύνοντας έναν ουσιαστικό διάλογο για την ισότητα των φύλων και την προστασία των θυμάτων. Στο τέλος δίνεται έμφαση στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να τερματιστεί ο κύκλος της έμφυλης βίας.
Ψυχανάλυση και Επανάσταση
Κριτική ψυχολογία για τα κινήματα απελευθέρωσης
Συγγραφείς: Ian Parker, David Pavón-Cuéllar
Εκδόσεις Oposito, 2023
Το βιβλίο Ψυχανάλυση και Επανάσταση των Ian Parker και David Pavón-Cuéllar προσφέρει μια πρωτότυπη κριτική στη σχέση ανάμεσα στη ψυχανάλυση και τα κινήματα απελευθέρωσης, αναδεικνύοντας την πολιτική διάσταση της ψυχολογίας. Οι συγγραφείς μέσα από μια μια δριμεία κριτική απέναντι στην ψυχολογία και μια ανατρεπτική ανάγνωση της ψυχανάλυσης προτείνουν έναν νέο τρόπο τοποθέτησης του εαυτού μέσα στον κόσμο.
Ένας από τους δύο συγγραφείς, ο Ian Parker, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Λέστερ και ψυχαναλυτής, τον περασμένο Μάρτιο επισκέφτηκε την Αθήνα για την παρουσίαση του βιβλίου, εξέθεσε στο κοινό της απόψεις του για το ρεύμα της «αντι-ψυχολογίας» και για την ψυχολογικοποίηση της κοινωνίας προκαλώντας ποικίλες αντιδράσεις.
Τι απομένει από τον πατέρα
Η πατρότητα στην υπερμοντέρνα εποχή
Massimo Recalcati
Εκδόσεις Κέλευθος, 2023
Το βιβλίο Τι απομένει από τον πατέρα του γνωστού ψυχαναλυτή Massimo Recalcati εξετάζει με λεπτομερή ανάλυση τον ρόλο της πατρότητας στο σύγχρονο κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο, θεματική η οποία διέπει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του συγγραφέα. Στις σελίδες του βιβλίου διερευνάται πώς έχει μεταβληθεί η εικόνα και η λειτουργία του πατέρα στη σύγχρονη κοινωνία, στην εποχή της εξάχνωσής του και της κατάρρευσης του ιδεώδους της φιγούρας του. Μέσα από τον Φρόυντ και τον Λακάν, αλλά και εκπροσώπους της λογοτεχνίας, όπως ο Φίλιπ Ροθ και ο Κόρμακ ΜακΚάρθυ, και του κινηματογράφου, όπως ο Κλιντ Ίστγουντ, σκιαγραφούνται χαρακτηριστικά της πατρικής φιγούρας.
Πώς δημιουργούνται τα συναισθήματα
Η μυστική ζωή του μυαλού
Συγγραφέας: Lisa Feldman Barrett
Εκδόσεις Παπαζήση, 2023
Το βιβλίο Πώς δημιουργούνται τα συναισθήματα από τη συγγραφέα και καθηγήτρια ψυχολογίας Lisa Feldman Barrett, γνωστής για την επαναστατική της έρευνα στις νευροεπιστήμες, εξερευνά τον σύνθετο και συχνά μυστηριώδες κόσμο των συναισθημάτων. Μέσα από πρόσφατες επιστημονικές εξερευνήσεις και θεωρητικές προσεγγίσεις, η συγγραφέας αμφισβητεί τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τη φύση των συναισθημάτων και προτείνει μια νέα θεώρησή τους στην οποία παρουσιάζονται ως προϊόντα του εγκεφάλου που δημιουργούνται την κάθε στιγμή. Μέσα στο βιβλίο εξηγείται πώς οι προσδοκίες και οι κοινωνικές συμφωνίες διαμορφώνουν την εμπειρία των συναισθημάτων και για παράδειγμα, ενώ το πρωτόγονο μέρος του εγκεφάλου σας θέλει να πει στο αφεντικό σας πόσο ηλίθιος είναι, τελικά συγκρατείτε τον εαυτό σας και συνεχίζετε τη δουλειά σας.
(*) Η Δήμητρα Διδαγγέλου είναι Ψυχολόγος, MSc. Ψυχολογία & Μ.Μ.Ε
