(επιμέλεια: Ο Αναγνώστης)
Στο κέντρο του Πειραιά ο Σπύρος Βαλτετσιώτης, βιβλιοπώλης με μεγάλη πείρα, άνοιξε ένα μικρό, γοητευτικό βιβλιοπωλείο για ψαγμένους αναγνώστες και φίλους του βιβλίου που αναζητούν το καλύτερο για τις αναγνώσεις τους. Ο τίτλος του βιβλιοπωλείου Fata Libelli προέρχεται από τη φράση του γραμματικού και λόγιου Terentianus Maurus (1286) “pro captu lectoris habent sua fata libelli” ή «σύμφωνα με τις δυνατότητες του αναγνώστη, τα βιβλία έχουν τη μοίρα τους». Ο Πειραιάς τα τελευταία χρόνια είχε μείνει χωρίς ένα αμιγές βιβλιοπωλείο και πολλοί θεωρούσαν ότι είναι μια δύσκολη πόλη για το βιβλίο. Ο Σπύρος Βαλτετσιώτης όμως έχει αντίθετη άποψη και στη συνέντευξη που ακολουθεί δίνει το στίγμα της προσπάθειάς του.
Δεν είναι ρίσκο το άνοιγμα ενός βιβλιοπωλείου μεσούσης της κρίσης και των lockdown;
Ρίσκο είναι πάντοτε μια επιχειρηματική κίνηση όσο κι αν έχει μελετηθεί εκ των προτέρων. Το άνοιγμα όμως ενός βιβλιοπωλείου αποτελεί τις περισσότερες φορές ένα όνειρο που γίνεται πράξη και λιγότερες μια απόφαση που παίρνει κάποιος επειδή έχει βρει ευνοϊκές τις συνθήκες. Έτσι έγινε και με τη δική μου περίπτωση. Κάθε κρίση κάποια στιγμή τελειώνει όπως τελειώνει και κάθε εποχή ευημερίας.
Δεν είναι ένα επιπλέον ρίσκο το να ανοίξεις βιβλιοπωλείο στον Πειραιά όταν και το τελευταίο αμιγώς βιβλιοπωλείο έκλεισε εδώ και χρόνια;
Αυτό δείχνει την ανάγκη που υπήρχε να ανοίξει βιβλιοπωλείο σ’ αυτήν την πόλη και σ’ αυτήν την ανάγκη ή αν θέλετε την πρόκληση απάντησα κάνοντας το καλύτερο που μπορούσα. Θα δείξει ο χρόνος αν καρποφόρησει η προσπάθεια μου.
Τι σας ώθησε να ανοίξετε το βιβλιοπωλείο σας τώρα;
Η εξήγηση είναι κάπως πεζή… Βρέθηκα χωρίς δουλειά και χωρίς να μπορώ να βρω δουλειά τον Ιούνιο του 2020 και αποφάσισα να κάνω το μεγάλο βήμα και να πραγματοποιήσω ένα όνειρό μου χρόνων, που ήταν, και εξακολουθεί να είναι, το βιβλιοπωλείο. Τέτοιες στιγμές οι ακατάλληλες συνθήκες δε λειτουργούν αποτρεπτικά.
Φαντάζομαι ότι πήγατε καλά τις γιορτές; Ήταν η συνέχεια εξίσου καλή; Τι προβλέψεις κάνετε για την χρονιά;
Η συνέχεια ποτέ δε θυμάμαι να είναι το ίδιο καλή μετά τις γιορτές για τα βιβλιοπωλεία! Πάντα επικρατεί ηρεμία, σε άλλους μεγαλύτερη και σε άλλους μικρότερη. Ένα καταξιωμένο βιβλιοπωλείο περνάει μέσα από την ηρεμία αυτή πιο ανώδυνα από τα άλλα. Ελπίζω να γίνει και για το δικό μου αυτό κάποια στιγμή. Προβλέψεις για την χρονιά είναι δύσκολο να κάνει κανείς με αυτό που ζούμε, παραμένω αισιόδοξος πάντως πως θα τελειώσουν όλα αυτά σύντομα!
Ποιο είναι το προφίλ των πελατών σας;
Θα έλεγα πως αν έχουν κάτι κοινό αυτό είναι η ικανοποίηση και η χαρά που μου εκφράζουν για το γεγονός ότι ο Πειραιάς έχει πάλι ένα δικό του βιβλιοπωλείο. Πήρα πολλή αγάπη από τους πελάτες και θέλω να φανώ αντάξιος της με τη δουλειά μου. Πέραν αυτού, είναι άνθρωποι που τους αρέσει ένας πιο ζεστός, βιβλιοφιλικός χώρος που δίνει στα βιβλία την προσοχή που τους αξίζει.
Προσανατολίζεστε σε οργάνωση εκδηλώσεων/ παρουσιάσεων; Σκέφτεστε κάποιες άλλες εναλλακτικές δράσεις;
Ναι, από την αρχή που σκεφτόμουν το βιβλιοπωλείο είχα ως σκοπό μου να εντάξω σε αυτό εκδηλώσεις όπως παρουσιάσεις βιβλίων, λέσχη ανάγνωσης κ.α. Η πανδημία όμως μου άλλαξε τα σχέδια δυστυχώς. Βλέπω θετικά τις εκδηλώσεις αυτές γιατί πιστεύω ότι συμβάλλουν στο να “δεθεί” το αγοραστικό κοινό με το βιβλιοπωλείο και παράλληλα να γίνει και φορέας πολιτισμού με μια έννοια που ξεφεύγει από το αυστηρά εμπορικό. Δεν ξέρω αν είναι εναλλακτικές οι δράσεις που σκέφτομαι αλλά, θέλω να προσπαθήσω να συνδέσω το χώρο του βιβλίου με χώρους της τέχνης που συνομιλούν μ’ αυτό.
Έχετε κάποια ιδιαίτερη σχέση με τη γειτονιά; Σκοπεύετε να κάνετε κάτι για να τις καλλιεργήσετε περισσότερο;
Γείτονας για μένα είναι κάθε άνθρωπος που αγαπά το βιβλίο και το βιβλιοπωλείο. Οι εκδηλώσεις που θα γίνουν θα με βοηθήσουν να δεθώ ακόμα περισσότερο με αυτούς που θα με εμπιστευτούν και με εμπιστεύονται.
Ποια είναι σε γενικές γραμμές τα ευπώλητα στο βιβλιοπωλείο σας;
Η πεζογραφία είναι αυτή που κινείται περισσότερο, κλασσική και σύγχρονη. Το όνομα του συγγραφέα, τίτλοι οι οποίοι δημιούργησαν θόρυβο με την αναγγελία της έκδοσης τους για διάφορους λόγους, τάσεις που καθορίζονται άλλοτε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλοτε από τον Τύπο και τέλος μια φήμη από στόμα-σε στόμα όπως λέμε, είναι αυτά που καθορίζουν τα τρέχοντα ευπώλητα. Πιστεύω πάντως ότι σαν όρος είναι κάπως ξεπερασμένος.
Τι σημαίνει για σας “καλό βιβλίο”;
Aυτό που σου δίνει μια καινούργια οπτική γωνία.
Προωθείτε βιβλία που κατά την προσωπική σας γνώμη είναι καλά ή πολύ καλά;
Δε θα έλεγα ότι προωθώ βιβλία, ο όρος δε μου αρέσει. Προτείνω βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν σε ανθρώπους που (θεωρώ ότι) θα τους αρέσουν και γι’ αυτό το λόγο τους αφορούν. Σύμφωνα με τα προσωπικά μου κριτήρια, πάντα. Δεν προτείνω βιβλία που δεν έχω διαβάσει και δεν έχω προσωπική άποψη.
Σας πιέζουν οι εκδότες ως προς τα βιβλία που θέλουν να προωθήσετε;
Όχι, δε μου συνέβη ποτέ. Η αλήθεια είναι όμως ότι κάτι τέτοιο δεν περιμένεις να το συναντήσεις σε ένα μικρό βιβλιοπωλείο που τώρα ξεκινάει.
Έχετε ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο; Κάνετε διανομές κατ’ οίκον; Αν ναι, τι ποσοστό αντιπροσωπεύουν αυτές στο συνολικό τζίρο;
Προς το παρόν όχι, δεν έχω ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο. Είχα κάνει σκέψεις για να αποκτήσω, αλλά ο χρόνος μου είναι πολύ περιορισμένος δυστυχώς με αυτά τα οποία ασχολούμαι για να προσθέσω κάτι ακόμα και επίσης δε θα ήθελα να φτιάξω κάτι απλά για να το φτιάξω και που τελικά δε θα εκφράζει ούτε εμένα ούτε και το βιβλιοπωλείο. Διανομές κατ’ οίκον κάνω, αλλά είναι πολύ λίγες. Υπάρχει πάντως αυτή η δυνατότητα για κάποιον που για τους χ, ψ λόγους δεν μπορεί να περάσει από το φυσικό κατάστημα.
Τι σημαίνει για εσάς “ενημερωμένος” βιβλιοπώλης;
Ένας βιβλιοπώλης για μένα πρέπει πρώτα απ’ όλα να διαβάζει, όχι να έχει διαβάσει πολύ ή να διάβαζε κάποτε πολύ. Από ‘κει και πέρα, ενημερωμένο θα έλεγα κάποιον που ζει στην εποχή του και κατόπιν που προσπαθεί να ενημερώνεται για τις νέες κυκλοφορίες και για το τι γίνεται στον χώρο, εθνικά ή “παγκόσμια”. Το διαδίκτυο μας έχει όλους διευκολύνει πολύ σ’ αυτό.
Πόσα βιβλία διαβάζετε κατά μέσον όρο / μήνα/ έτος;
Ο χρόνος μου πια είναι πολύ περιορισμένος και δυστυχώς δε διαβάζω όσο θα ήθελα… θα έλεγα πως διαβάζω περίπου 8 βιβλία το μήνα, πάντα ανάλογα με το μέγεθος του βιβλίου, τη γλώσσα του, το είδος του ή τη δυσκολία του.
Τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν την κίνηση στο βιβλιοπωλείο; Έχετε μια ιδιαίτερη πολιτική γι’ αυτά;
Ναι, την επηρεάζουν σε ένα βαθμό. Είναι δυστυχώς μέρος της καθημερινότητας μας και είναι απαραίτητα. Λέω δυστυχώς γιατί δεν είναι ένας τομέας στον οποίο τα καταφέρνω ιδιαίτερα! Κοιτάζω απλά να μην κουράζω όσους ακολουθούν τη σελίδα του βιβλιοπωλείου με άχρηστες δημοσιεύσεις, να γνωρίζω σ’ αυτούς τίτλους και συγγραφείς που ίσως δεν ξέρουν ή απλά να διαβάσουν ένα ωραίο απόσπασμα. Η πολιτική μου δεν είναι στεγνά εμπορική, αλλά περισσότερο μια διάθεση να μοιραστώ με άλλους κάτι που αξίζει να διαβαστεί. Ελπίζω να το πετυχαίνω.
Τελικά ποια βλέπετε να είναι η μοίρα των βιβλίων στο μακρινό μέλλον;
Για το πολύ μακρινό δεν μπορώ να απαντήσω, δεν έχω τις γνώσεις! Για το άμεσο όμως ελπίζω να μη κινδυνεύει, δε θα μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτό και ξέρω σίγουρα πως πολλοί θα συμφωνούσαν μαζί μου.
info : Βιβλιοπωλείο Fata Libelli, Πραξιτέλους 161-163, Πειραιάς, 2104296681
