Ερωτικές ιστορίες (του Φίλιππου Φιλίππου)

του Φίλιππου Φιλίππου

Ο τίτλος του παρόντος βιβλίο είναι σαφής όταν αναφέρεται σε πόθους, ωστόσο περισσότερο επεξηγηματικό είναι το κείμενο του οπισθόφυλλου, όπου γίνεται λόγος για έρωτα και σεξ. Μάλιστα αυτό το κείμενο κυριολεκτεί, καθώς μιλάει για το τι συμβαίνει στο βιβλίο, που είναι μια συλλογή διηγημάτων με «πορνογραφικές ερωτικές ιστορίες». Πράγματι, ο Θόδωρος Σούμας, συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου (Αυγή, Θούριος, Σύγχρονος Κινηματογράφος), αρθρογράφος και δοκιμιογράφος, αποφάσισε να γράψει ερωτικές ιστορίες χωρίς να φοβάται μην παρεξηγηθεί, χωρίς να υπολογίσει τον ψόγο των σεμνότυφων. Έχει περάσει πλέον η εποχή (1980-1982) κατά την οποία απαγορεύτηκαν στη χώρα μας τα βιβλία του Μαρκήσιου Ντε Σαντ κι έγιναν σχετικές δίκες.

Σε καθένα από τα διηγήματα της συλλογής Παράλογοι συνήθεις πόθοι (εκδ. Βακχικόν) υπάρχουν λίγοι ήρωες, δεν χρειάζονται περισσότεροι, σίγουρα πρωταγωνιστούν ένας άντρας και μια γυναίκα, γύρω από την οποία πλέκεται η πλοκή. Σύμφωνα με τα λόγια του οπισθόφυλλου, γραμμένα προφανώς από τον συγγραφέα, «όλα τα πρόσωπα έχουν μια ροπή κι ευαισθησία έναντι του ερωτισμού και της σεξουαλικότητας, πιθανόν γιατί αναζητούν τον έρωτα και την ερωτική ευτυχία κι επειδή δεν τα βρίσκουν αρκούνται στην αναζήτηση κάποιου υποκατάστατού τους, δηλαδή του σεξ».

Η εξιστόρηση της ευαισθησίας των ηρώων απέναντι σε μια γυναίκα που τους κάνει να υποφέρουν λόγω της ανημποριάς τους να ικανοποιήσουν τον πόθο τους ξεκινάει από τον αυνανισμό και συνεχίζεται με την πορνογραφική περιγραφή σκληρών σεξουαλικών σκηνών. Αυτό γίνεται βαθμιαία, ανεπαίσθητα και προσεκτικά. Στο πρώτο διήγημα, το «Ο Αντώνης και η Βάνια», ο έφηβος ήρωας παρακολουθεί αθέατος την έφηβη ηρωίδα, γειτόνισσά του, να γδύνεται στο δωμάτιό της. Τίποτα περισσότερο. Στο δεύτερο, το «Η Νέλλη κι ο Μανώλης», ο ήρωας κι η ηρωίδα είναι συμμαθητές στο γυμνάσιο. Μολονότι όμως την ποθεί, δεν της κάνει πρόταση για σχέση κάτι για το οποίο μετανιώνει αργότερα.

Στο «Έρωτες στην επαναστατική οργάνωση» τα πράγματα γίνονται πιο τολμηρά. Σε μια αριστερή νεολαιίστικη οργάνωση το σεξ συζητιέται μεταξύ των μελών της, υπάρχουν φλερτ, φεμινίστριες και σεξιστές, ενώ κάποιος πληροφορεί τον αθώο φίλο του ότι οι γυναίκες επιζητούν από τους άντρες «σκληρό πέος και καλό πήδημα». Στα επόμενα διηγήματα η κατάσταση ξεφεύγει, οι ήρωες κι οι ηρωίδες πέφτουν με τα μούτρα στο σεξ, χωρίς ταμπού και αναστολές, όπως η κομμουνίστρια Κωστούλα, η οποία, αχόρταγη από σεξ, μέχρι να παντρευτεί είχε κοιμηθεί με εβδομήντα άντρες. Είναι τόσο πεινασμένη που βρίσκει τυχαία άντρες για να την ικανοποιήσουν, μερικές φορές σχηματίζουν τρίο στο κρεβάτι, μάλιστα χρησιμοποιούν και δονητή.

Στις πάμπολλες συζητήσεις σχετικά με τις γυναίκες οι άντρες ανταλλάσσουν απόψεις, υποστηρίζοντας ότι για να έχει κάποιος καλές σχέσεις με αυτές χρειάζονται χρήματα, τα οποία συμβάλλουν σ’ ένα καλό επίπεδο ζωής. Βασικά, λένε πως απαιτείται σεξουαλική ικανότητα και ευρωστία, «δηλαδή σκληρό πέος που αργεί να εκσπερματώσει». Αναφερόμενοι στο γάμο, οι άντρες υποστηρίζουν ότι η συμβίωση κι η συγκατοίκηση είναι απλώς ένα συμβόλαιο, μια συμφωνία μεταξύ ενηλίκων πάνω σε συγκεκριμένους όρους που σχετίζονται με τα παιδιά.

Τελικά, όπως προκύπτει από τις ιστορίες του Θόδωρου Σούμα, οι άντρες είναι καταδικασμένοι να τριγυρνούν από δω κι από κει, μη μπορώντας να ξεχάσουν τα τραύματα που τους έχουν προκαλέσει οι γυναίκες, ιδίως οι σαγηνευτικές, ποθητές και πολυγαμικές. Συμπερασματικά, οι άντρες είναι άτολμοι, δειλοί, βλέπουν τις γυναίκες με δέος, φόβο, ελπίδες και ανικανοποίητους πόθους, είναι δηλαδή το αδύνατο φύλο, ενώ οι γυναίκες είναι τολμηρές, άφοβες, παιγνιδιάρες, ανικανοποίητες, ακόλαστες, και οτιδήποτε επιθυμούν το αποκτούν. Ενίοτε, οι άντρες που συνδέονται με μια άστατη γυναίκα είναι δυνατόν να κάνουν σοβαρές υποχωρήσεις ή θυσίες ώστε να μην την χάσουν. Τέτοιος είναι ο Φάνης στο διήγημα «Είμαι ένα τέρας….» (αφιερωμένο στον Νάνι Μορέτι και τον Μάρκο Φερέρι), ο οποίος ποθεί την Αθηνά και αν αυτή δεχόταν σχέση μαζί του δεν θα απαιτούσε να μη μοιχεύει, αλλά θα ήθελε «να τον ενημερώνει ξεχωριστά για κάθε σεξουαλική συνεύρεσή της, ώστε να τον κρατά συνεχώς ερεθισμένο, να διεγείρεται και να μαλακίζεται σκεπτόμενος πώς γαμιέται την ώρα που γαμιόταν»

Να σημειώσουμε ότι ο συγγραφέας δεν ξεχνά την ιδιότητά του ως κριτικός κινηματόγραφου. Πολύ συχνά μνημονεύει ταινίες και σκηνοθέτες, σκηνές ερωτικές και άλλες. Ερίκ Ρομέρ, Γούντι Άλεν,  Χίτσκοκ, Τριφό, Φελίνι, όλοι περνούν από τις σελίδες του βιβλίου.

Τα διηγήματα, παρά τις πορνογραφικές σκηνές και τις ανάλογες λέξεις που παραπέμπουν στον Μαρκήσιο Ντε Σαντ, στον Μαζόχ ή στον Μπατάιγ, μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε και ως φιλοσοφικά, και μάλιστα επηρεασμένα από την υπαρξιακή φιλοσοφία (Νίτσε, Σαρτρ, Καμί). Ενδιαφέρουσα είναι η φιλοσοφική φράση στο διήγημα «Πηνελόπη», σε αυτό διαβάζουμε πως «η απιστία αποτελεί τη βάση και την προϋπόθεση του ζωντανού, πετυχημένου, μη ανιαρού και ηδυπαθούς γάμου». Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε. Όχι, αγαπητέ αναγνώστη/ αγαπητή αναγνώστρια, αυτή η φράση, τίτλος θεατρικού έργου του Πιραντέλο, δεν υπάρχει στο συγκεκριμένο διήγημα.

Θόδωρος Σούμας, Παράλογοι συνήθεις πόθοι,Εκδόσεις Βακχικόν, 2023