Ο Αλέξανδρος Αραμπατζής συνομιλεί με τον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη.
Είναι αλήθεια ότι σας ανακάλυψα πριν από δεκαέξι χρόνια με το πρώτο βιβλίο σας ,που το διάβασα από την Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Δράμας. Νομίζω ήταν «Η παράσταση»;
Απ: Ναι , εκδόθηκε το 1999 και ήμουν πολύ ευτυχισμένος γιατί έβλεπα την πρώτη μου δουλειά να εκδίδεται και να έχω στα χέρια μου το βιβλίο. Το κρατούσα και το έσφιγγα στην αγκαλιά μου με αγάπη. Τώρα που το βλέπω στην προσωπική μου βιβλιοθήκη μου φέρνει παλιές μνήμες.
Αν θυμάμαι καλά τότε εργαζόσασταν στην Γερμανία στο Ευρωπαϊκό Σχολείο του Μονάχου. Πώς όμως εκδόθηκε το βιβλίο;
«Η παράσταση» βραβεύτηκε ως ανέκδοτο βιβλίο από το περιοδικό «Επιθεώρηση Παιδικής Λογοτεχνίας», το Δεκέμβρη του 1996. Τότε εργαζόμουν στην Αθήνα και νομίζω ότι ήταν μια ενθάρρυνση για το πρωτόλειό μου έργο. Έπειτα ξεχάστηκε στο συρτάρι μέχρι το τέλος του 1998 όταν ο ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας, Νότης Περγιάλης, μου πρότεινε να εκδώσω το βιβλίο. «Έχεις υποχρέωση να το βγάλεις» μου είπε. Η επιμονή του μου έδωσε θάρρος. Τα υπόλοιπα ήρθαν μόνα τους.
Από τότε έχετε διανύσει μια μεγάλη πορεία. Πιστεύατε ότι θα εκδώσετε τόσα βιβλία;
Κανείς δεν ξέρει τι θα του συμβεί στο μέλλον. Άλλωστε είμαστε από τη φύση φθαρτή ύλη. Νομίζω η αγάπη μου για τη γραφή και η διέξοδός μου από αυτή μέσα στη δίνη της καθημερινότητας μου έδωσε τη ώθηση να συνεχίσω. Από το πρώτο βιβλίο με μικρά βήματα συνέχισα τη προσωπική μου πορεία στα ελληνικά γράμματα.
Τρεις συλλογές διηγημάτων τρεις νουβέλες . Σύμπτωση ότι είναι ίδιος ο αριθμός;
Οι αριθμοί δε λένε τίποτε γιατί όλα τα παρασέρνει ο χρόνος. Ξεκίνησα με τα διηγήματα και συνέχισα στο μυθιστόρημα. Η γραφή σε μαθαίνει και αν είσαι υπομονετικός θα έχεις στο μέλλον αποτελέσματα. Αρκεί να μην βιάζεσαι. Όσο μπορέσεις θα συνεχίσεις. Φτάνει ότι προσπάθησες να κάνεις κάτι να αλλάξεις τη διάθεσή σου και να φανερώσεις κάποιες πτυχές του εσωτερικού σου κόσμου.
Δηλαδή οι ήρωες και οι καταστάσεις που συμβαίνουν στα βιβλία σας προέρχονται από τη εμπειρία σας;
Κανείς δεν γράφει αν δεν έχει πλούσιο συναισθηματικό κόσμο. Αν δεν αγαπά , αν δεν ζει την ίδια τη ζωή. Τι να γράψεις αν δεν έχεις φαντασία και είσαι μίζερος με το δώρο της ζωής. Περπάτησε , θαύμασε τον κόσμο που μας περιβάλλει συζήτησε με τους συνανθρώπους μας. Μάθε τη ζωή. Η ζωή είναι ωραία!
Το τελευταίο σας μυθιστόρημα «Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή», εκδόσεις Στοχαστής συνάντησε την αγάπη του αναγνωστικού κοινού που το αντάμειψε στέλνοντάς το σε δεύτερη έκδοση. Τι ήταν αυτό που το έκανε να ξεχωρίσει;
Οι αναγνώστες που διάβασαν, ταξίδεψαν στην ζωή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή και απόλαυσαν το βιβλίο είναι οι καλύτεροι κριτές του.
Γιατί το συγκεκριμένο μυθιστόρημα έκανε πολλές παρουσιάσεις στην Ελλάδα;
Ξέρετε η σημερινή οικονομική κρίση βοήθησε στο να γίνει γνωστό το βιβλίο, αλλά και να γίνουν σε πολλές πόλεις παρουσιάσεις. Παίρνοντας αφορμή από την προσωπικότητα του Καραθεοδωρή που δεν κατάφερε να γυρίσει μόνιμα και να εργαστεί στο Πανεπιστήμιο μοιραία όλοι έκαναν συγκρίσεις με τα παιδιά τους και τους συγγενείς τους. Πολλοί μου είπαν ότι και τα παιδιά τους είναι στο εξωτερικό λόγω της οικονομικής κρίσης. Το παράπονό τους ήταν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δώσει εργασία σε όλους τους επιστήμονες και τους εξάγει στα Πανεπιστήμια ή σε εργασίες ή εταιρείες του εξωτερικού.
Το έργο σας παρουσιάζει μια ιδιομορφία. Έχετε γράψει μια τριλογία που σχετίζεται με τη Γερμανία. Ξεκινήσατε με την επιμέλεια μιας μαρτυρίας ενός κρατουμένου , το 2003, συνεχίσατε με τη νουβέλα «Κάποτε στην Άρτα », το 2011 και πριν από λίγους μήνες , Νοέμβρη 2014 εκδώσατε τη μελέτη «Νταχάου, προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες». Μπορείτε να μας σχολιάσετε αυτή την τελευταία πολυετή έρευνα σας;
Η πενταετής παραμονή μου στη Γερμανία και ιδιαίτερα στο Μόναχο μου έδωσε τα ανάλογα ερεθίσματα. Στην πρώτη επιμέλεια ανακάλυψα τη μαρτυρία ενός κρατούμενου. Στη νουβέλα «Κάποτε στην Άρτα» γράφω την ιστορία ενός λαού που μετανάστευε για ασήμαντη αφορμή από το ένα σημείο της χώρας σε άλλο για να επιβιώσει από τη φτώχεια. Ακολούθησα το ταξίδι Μυτιλήνη, Αθήνα, Άρτα, Νταχάου. Από την ένδεια στην κόλαση. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ήταν μια άσχημη σελίδα της ιστορίας. Οι έγκλειστοι σε αυτά τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πολιτικοί κρατούμενοι δεν είχαν καμία τύχη. Δεν υπήρχες και μόνο ένας αριθμός δήλωνε την ύπαρξή σου. Ακόμη η λέξη αύριο είχε σβηστεί από το λεξιλόγιο των κρατουμένων. Η έρευνά μου ήταν ενδιαφέρουσα γιατί έμαθα και διάβασα αρκετά πράγματα για τα γεγονότα και την πολιτική κατάσταση εκείνης της περιόδου.
Η μελέτη «Νταχάου, προφορικές και επιστολικές μαρτυρίες», εκδόσεις Μένανδρος είναι έργο ζωής. Κάνατε περίπου δεκαπέντε χρόνια για να συλλέξετε όλα αυτά τα στοιχεία. Έχετε λοιπόν τόση υπομονή;
Όλοι έχουμε απόθεμα υπομονής. Αγωνιζόμαστε και καταφέρνουμε να υπερκεράσουμε τα προβλήματα της ζωής. Κουράγιο λέμε και θα αλλάξει η κατάσταση. Μεγαλώνοντας σε αυτή την κοινωνία που κάνει υπομονή και ελπίζει έμαθα να έχω υπομονή. Και να ξέρετε η μελέτη δεν θέλει βιασύνες. Αν βιαστείς μπορείς να πέσεις σε λάθος. Και στη ιστορική έρευνα το ατόπημα θεωρείται μεγάλο. Διαβάζεις , γράφεις και όταν είσαι έτοιμος κάνεις το βήμα που θα σε οδηγήσει στην έκδοση, προχωράς ,αλλιώς περιμένεις.
Ποιος είναι ο ρόλος του εκδότη στην προώθηση του έργου του δημιουργού;
Καταρχήν ο εκδότης σε προστατεύει από όποιες δυσκολίες παρουσιάζει η ανέκδοτη δουλειά σου και παράλληλα σε συμβουλεύει. Τις περισσότερες φορές έχει δίκιο. Ακόμη κι αν κάνει λάθος η γνώμη του έχει αξία γιατί έχει πείρα στο χώρο του βιβλίου. Πρέπει να βλέπουμε τον εκδότη ως σύμβουλο στην προώθηση του έργου μας.
Κάτι άλλο που πρόσεξα είναι ότι έχετε γράψει και αρκετά βιβλία για την τοπική ιστορία. Τι είναι αυτό που σας δίνει το κίνητρο να ασχολείστε με την ιστορία;
Η ιστορία είναι η μεγάλη μου ερωμένη . Από μικρό παιδί διαβάζω ιστορικά βιβλία. Διάβαζα τα σχολικά βιβλία, της ιστορίας, από τις πρώτες ημέρες που μας τα έδιναν στο σχολείο. Αργότερα , όταν σπούδαζα, ανακάλυψα ότι γνωρίζω μόνο επιφανειακά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Άρχισα να διαβάζω συστηματικά και μετά από χρόνια στράφηκα στην μελέτη της σύγχρονης ιστορίας. Η τοπική ιστορία είναι μια άλλη αγάπη μου. Πολλοί αναγνώστες , στην περιοχή της Άρτας ,με έμαθαν πρώτα από αυτά τα βιβλία και έπειτα αγόρασαν τα υπόλοιπα έργα μου. Μην ξεχνάτε ότι μεγαλώνουμε σε περιοχές που τα σχολικά εγχειρίδια αναφέρουν μόνο λίγες γραμμές για την τοπική ιστορία. Για αυτό και τα συγκεκριμένα βιβλία γίνονται ανάρπαστα όταν έχουν κάτι σημαντικό να πουν.
Σε μια παλαιότερη συνέντευξη είχατε δηλώσει ότι ανακαλύπτετε πράγματα εκεί που οι άλλοι έχουν πετάξει. Αυτό που είπατε είναι περίπου ίδιο με ένα ποίημα της νέας σας ποιητικής συλλογής. Είσαστε και ποιητής;
Είναι δύσκολο να αποκαλέσεις τον εαυτό σου ποιητή. Δεν μπορείς όμως και να μην εκδώσεις ποιήματά σου. Τα ποιήματά μου τα κράτησα πολλά χρόνια στο συρτάρι. Μετά από μια εικοσαετία νομίζω ότι έπρεπε να δουν το φως της έκδοσης. Δεν ξέρω αν γράψω στο μέλλον άλλα ποιήματα.
Η ποιητική σας συλλογή έχει τον τίτλο «Το ημερολόγιο μιας μικρής απουσίας». Είναι ο τίτλος συμβολικός ή σημαίνει κάτι;
Η απουσία μπορεί να είναι μικρή η παντοτινή. Η δική μου ήταν ενός χρόνου στην μακρινή Αγγλία. Πήγα για να σπουδάσω και ένιωσα για πρώτη φορά την απουσία της πατρικής γης και τη μοναξιά μέσα στην καθημερινή δίνη της βροχής και της ομίχλης. Σε μια ξένη χώρα μόνος και να περιμένεις το πλοίο της επιστροφής σου στην αγαπημένη πατρίδα. Ο ήλιος το ελληνικό φως, το γαλάζιο, εκεί που συναντάς τον ορίζοντα του ουρανού, το σημείο αυτό είναι που ξεκινάς να αγαπάς και να ονειρεύεσαι…
Την ίδια ποιητική ματιά έχετε και στη ζωή σας;
Δεν φτιάχνουμε καλούπια για τη ίδια τη ζωή. Αυτή περισσότερο μας οδηγεί. Τώρα οι αντοχές μας θα δείξουν. Η μόνη επιλογή μου είναι ότι έφυγα πριν από δεκατρία χρόνια από την Αθήνα και εγκαταστάθηκα σε ένα παραθαλάσσιο χωριό. Είναι όμορφο από το μπαλκόνι σου να βλέπεις το ηλιοβασίλεμα. Είναι όμορφο να ακούς τα πουλιά και να βλέπεις τις πρώτες στάλες της βροχής.
Υπάρχει ελεύθερος χρόνος;
Υπάρχει αφού δεν παρακολουθώ εδώ και μια εικοσαετία τηλεόραση. Οπότε κάνω ότι θέλω. Δεν έχω υπόλογο το κουτί που με παρακολουθεί και μου ορίζει τη ζωή μου. Μπορώ και κάνω πράξη τις επιλογές μου.
Κάπου διάβασα ότι ετοιμάζετε ένα ιστορικό βιβλίο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια;
Η μελέτη «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην Ήπειρο, το πολιτικό προσκήνιο της δεκαετίας 1910-1920», θα κυκλοφορήσει στο τέλος Νοεμβρίου του 2015 από τις εκδόσεις Historical Quest. Αναφέρεται σε ένα συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου τον Σπυρίδωνα Σίμο, βουλευτή και αργότερα υπουργό. Ακόμη, ο Σπυρίδωνας Σίμος, είναι γνωστός ως εκδότης της εφημερίδας «Πατρίς », μιας από τις σπουδαιότερες και μεγαλύτερες σε κυκλοφορία, που την εξέδιδε στην Αθήνα. Μέσα από κείμενα , έγγραφα, επιστολές και φωτογραφίες από το αρχείο του Σπυρίδωνα Σίμου γίνονται γνωστά άγνωστα πολιτικά γεγονότα στην Ήπειρο αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Παράλληλα μαθαίνουμε , για εκείνη την περίοδο, τη διαπλοκή της πολιτικής και τον χρηματισμό της με κύριο σκοπό την εκβίαση και απόκτηση ψήφων για να βγουν βουλευτές άνθρωποι, που το μόνο που είχαν να επιδείξουν , ήταν τα πλούτη τους.