της Μαρίζας Ντεκάστρο
Τα «Μικρά κριτικά» γράφουν για βιβλία που ξεχωρίζουν άλλοτε για το θέμα, την πρωτοτυπία της προσέγγισης και την έμπνευση του συγγραφέα, την καλαισθησία, την τυποτεχνική ποιότητα.
Ιδού τρία βιβλία γνώσεων και δύο graphic novels, όλα μεταφρασμένα.
Οι γυναίκες
Τα τελευταία χρόνια, γράφονται μελέτες για την Ιστορία του φύλου, και κατ’ επέκταση για την Ιστορία των γυναικών, παρουσιάζοντας θέματα όπως το κατά πόσον υπάρχει γυναικεία φωνή και ματιά στα πράγματα, την επίδραση της νομοθεσίας στη διαμόρφωση των κοινωνικών αντιλήψεων για το φύλο, την έννοια του ανδρισμού, την αυτοδιάθεση του σώματος και την αποδοχή των σεξουαλικών προτιμήσεων, την αλλαγή των στερεοτύπων περί της διαφορετικής ανατροφής αγοριών και κοριτσιών η οποία οδηγεί στην κατασκευή των κοινωνικών χαρακτηριστικών του φύλου, κ.ά.
Οι μαχητικές Νορβηγίδες Marta Breen -Jenny Jordahl έγραψαν δυο πολύ επίκαιρα graphic novels για την Ιστορία του άλλου μισού της κοινωνίας, στα οποία το γυναικείο κίνημα συνομιλεί με την Ιστορία και την πολιτική αφού, κακά τα ψέματα, εξακολουθεί να μάχεται και σήμερα για αλλαγές.
Η πτώση της πατριαρχίας: Η ιστορία του σεξισμού και η αντίσταση των γυναικών: οι συγγραφείς δεν χαρίζονται στις ψευδείς ανά τους αιώνες θεωρίες φιλοσόφων, συγγραφέων, καλλιτεχνών, θρησκευτικών ηγετών και προφητών, βιολόγων, γιατρών, πολιτικών, ανδρών του σπιτιού και της διπλανής πόρτας. Στα τσιτάτα και στα αποφθέγματα διάσημων αρσενικών, που τα ζωγραφισμένα πορτρέτα τους τούς προσδίδουν βάρος και σοφία, και αντιπαραθέτουν τις διεκδικήσεις των γυναικών.
Γυναίκες στη μάχη: 150 χρόνια αγώνων για ελευθερία, ισότητα, γυναικεία αλληλεγγύη: μια πινακοθήκη από ισχυρογνώμονες αποφασισμένες γυναίκες. Οι Κλάρα Τσέτκιν, Έμιλιν Πάνκχερστ, Μαλαλά, Σιμόν ντε Μποβουάρ, Ίντιρα Γκάντι, Ελίζαμπεθ Κέιντι Στάντον, Σοουτζέρνερ Τρουθ, σκλάβα στις αμερικάνικες φυτείες (που πρώτη φορά διάβασα γι’ αυτήν), και πολλές ακόμα που ανέδειξαν το γυναικείο φύλο και συχνά πλήρωσαν το τίμημα για να προχωρήσουν τα πράγματα και να εδραιωθούν τα δικαιώματά για Ισότητα, Συμμετοχή, Σεβασμό στην αυτοδιάθεση του γυναίκειου σώματος, Εκπαίδευση, Αμοιβές, Οικονομική ανεξαρτησία.
Προτείνω να διαβαστεί πρώτα Η πτώση της πατριαρχίας ώστε να τεθούν οι βάσεις του προβληματισμού και στη συνέχεια το Γυναίκες στη μάχη όπου παρουσιάζονται οι διεκδικήσεις του κινήματος έτσι όπως τις εξέθεσαν οι πρωτοπόρες.
*****
Οι κοινωνικές σχέσεις
Βιβλία που προτείνουν μεθόδους και δράσεις για τον περιορισμό της επιθετικότητας, της καταπάτησης των δικαιωμάτων που συναντούμε συστηματικά και καθημερινά: Justin Hancock, Θέλεις να μιλήσουμε για τη συναίνεση;
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο οποίος συστήνεται ως σύμβουλος σεξουαλικών και διαπροσωπικών σχέσεων, η συναίνεση δεν περιορίζεται σ’ ένα ναι και σ΄ ένα όχι προς τους άλλους. Ούτε περιορίζεται σε επιλογές και αποφάσεις που καθένας θεωρεί κεφαλαιώδεις για τον εαυτό του, αφού σε κάθε μας κίνηση παρεισφρέουν χίλια καθημερινά ανώδυνα για τα οποία δεν έχουμε ποτέ σκεφτεί. Το βιβλίο, μοντέρνο, πολύχρωμο, σοβαρό και ανάλαφρο, πρακτικό και πολύ φιλικό προς τους νέους, είναι ένας πλήρης οδηγός ζητημάτων που εμπεριέχουν θέματα για τα οποία ζητούν συναίνεση, μαζί με πολλά άλλα που διαφωτίζουν προβληματισμούς και πτυχές της προσωπικότητας του αναγνώστη και των περί αυτόν.
Για τα μικρά, που ξεκινούν την κοινωνικοποίησή τους, η Ρέιτσελ Μπράιαν έγραψε το ευχάριστο κόμικ, με τίτλο Συναίνεση (για παιδιά), Όρια, Σεβασμός και Κυριαρχία του εαυτού σου. Περιστατικά οικεία και συνηθισμένα οδηγούν προοδευτικά στο χτίσιμο εννοιών και συμπεριφορών κοινωνικά αποδεκτών, διευκολύνοντας τους μικρούς να καταλάβουν πώς φτιάχνονται αρμονικές σχέσεις και φιλίες διαρκείας.
*****
Η πολιτική
Έννοιες, θεσμοί, φιλοσοφία, δράση, κινήματα, νόμοι, οικονομία και τελικά, ανεξάρτητα από τον αν κάποιος νέος ονειρεύεται να ασχοληθεί ή όχι με την πολιτική, γνώσεις που κατανοώντας το βάρος και τη σημασία τους είναι απαραίτητες για να συμμετέχουμε στα κοινωνικά δρώμενα ως ενεργοί πολίτες: Eleanor Levinson, Η παγκόσμια πολιτική σε 100 λέξεις. Τα εκατό λήμματα, σε αντίστιξη ή σε σύνδεση μεταξύ τους (παραδείγματα: φτώχεια-πλούτος, καπιταλισμός-σοσιαλισμός, πόλεμος-συνθήκη, φεμινισμός- ανεκτικότητα, θρησκεία-κοσμικό κράτος, ΑΕΠ-εμπόριο, υποψήφιος-αντιπροσωπευτικότητα) και συμπυκνωμένα σε εκατό ζυγισμένες λέξεις, αποσαφηνίζουν, απαντούν ερωτήματα και πλαισιώνουν προβληματισμούς δίνοντας έναυσμα για συζητήσεις και πιο εξειδικευμένες αναγνώσεις. Η εικονογράφηση συνοψίζει τα χαρακτηριστικά κάθε έννοιας, ώστε με μια ματιά ο αναγνώστης να αντιλαμβάνεται το περιεχόμενό της.
INFO
Συναίνεση (για παιδιά)
Μτφρ. Μαριαλένα Κατσούρα
Εκδ. Gordon Hellas/ Κάκτος, 2020.
Η πτώση της πατριαρχίας: Η ιστορία του σεξισμού και η αντίσταση των γυναικών
Γυναίκες στη μάχη: 150 χρόνια αγώνων για ελευθερία, ισότητα, γυναικεία αλληλεγγύη
Μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Εκδ. Παπαδόπουλος, 2021.
Θέλεις να μιλήσουμε για τη συναίνεση;
Εικ. Fuchsia Makaree
Μτφρ. Πελιώ Παπαδιά
Εκδ. Παπαδόπουλος, 2021.
Eleanor Levinson
Η παγκόσμια πολιτική σε 100 λέξεις
Εικ. Paul Boston
Απόδ. Γιώργος Τσακνιάς
Εκδ. Παπαδόπουλος, 2022.
