του Στέλιου Μακρή
Οφείλουμε πολλά στον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές, κυρίως ότι αυτός μας έβαλε μέσα στο μεγάλο λογοτεχνικό ποτάμι του «μαγικού ρεαλισμού». Το «Εκατό χρόνια μοναξιά» που επανεκδόθηκε φέτος από τις εκδόσεις Ψυχογιός καθιστά προσιτό και στους νεότερους να γνωρίσουν αυτό το ρεύμα μέσα από το πιο δημοφιλές και πλούσιο λογοτεχνικό μυθιστόρημα του είδους αυτού. Η νέα έκδοση έγινε σε μετάφραση της Μαρίας Παλαιολόγου (Η παλιότερη ήταν από το 1983 της Κλαίτης Σωτηριάδου- Μπαράχας στις εκδόσεις Λιβάνη). Οι εκδόσεις Ψυχογιός πήραν τα δικαιώματα του συγγραφέα και αναμένεται να κυκλοφορήσουν επίσης τα εξίσου εμβληματικά έργα του «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας», «Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» και άλλα.
Ο «μαγικός ρεαλισμός» έχει ως στόχο την ανάδειξη του μη πραγματικού ή αλλόκοτου ως κάτι καθημερινό και κοινό. Πατέρας του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος θεωρείται ο Χουάν Ρούλφο με το μικρό μυθιστόρημά του «Πέδρο Πάραμο». Αλλά ΄σε αυτή την τάση ανήκουν πολλοί και γνωστοί λατινοαμερικάνοι κυρίως συγγραφείς. Μεταξύ αυτών ο Μιγκέλ Άνχελ Αστούριας από τη Γουατεμάλα, νομπελίστας όπως και ο Μαρκές, ο αργεντινός Χούλιο Κορτασάρ (με διαφοροποιήσεις),ο αργεντινός Ερνέστο Σάμπατο, ο Μεξικανός Κάρλος Φουέντες, ο Περουβιανός Μάριο Βάργκας Λιόσα, η Ιζαμπέλ Αλιέντε από τη Χιλή και άλλοι.
Στα «100 χρόνια μοναξιά» ο Μαρκές αναμιγνύει την πραγματικότητα με τη φαντασία, όπου όνειρά, ζωντανοί και νεκροί, τέρατα, γυναίκες μυθικές, ιστορίες από το παρελθόν αποκτούν υπόσταση στο παρόν, ο χρόνος μερικές φορές ακινητοποιείται και άλλοτε μεταλλάσσεται αστραπιαία.
Η αφηγούμενη ιστορία είναι αυτή της οικογένειας των Μπουενδία, που ζει σε ένα φανταστικό χωριό, το Μακόντο, δίπλα σε ένα ποταμό. Γενάρχης της δυναστείας είναι ο Χοσέ Αρκάδιο Μπουενδία και η σύζυγός του Ούρσουλα, ενώ ακολουθούν επτά γενιές απογόνων μέσα στις οποίες δεσπόζει η μορφή ενός αγωνιστή της ελευθερίας, του συνταγματάρχη Αουρελιάνο Μπουενδία. Η οικογένεια Μπουενδία βαρύνεται από μια πρωταρχική βέβηλη πράξη, αυτή της αιμομιξίας, η οποία σαν κατάρα ακολουθεί τα μέλη της οικογένειας στο βάθος του χρόνου.
Θαύματα, φανταστικά ή πραγματικά, επαναστάσεις, μοιχείες, έρωτες ανομολόγητοι, τραγωδίες και εξυψώσεις όλα όσα καταγράφοντα στη οικογένεια Μπουενδία είναι η τραγωδία ολόκληρου του κόσμου μας, άλλοτε εκπεφρασμένη ρεαλιστικά και άλλοτε συμβολικά ή μυθικά. Και παράλληλα είναι η τραγωδία του καθενός μας που σέρνει τη μοναξιά του ως βαρίδι και ως πυξίδα σε έναν αντίξοο κόσμο.
info: Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές, Εκατό χρόνια μοναξιά, μτφρ: Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Ψυχογιός
