της Στέλλας Πριοβόλου (*)
Ο διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Γιώργος Σιακαντάρης, γνωστός συγγραφέας και αρθρογράφος στις εφημερίδες Το Βήμα και Τα Νέα, μελετά επί χρόνια τις μεταλλάξεις της σύγχρονης δημοκρατίας.
Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο : «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050;» και υπότιτλο : «Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» ο συγγραφέας παρουσιάζει τις όψεις διακινδύνευσης της δημοκρατίας χωρίς να αμφισβητείται-όπως ο ίδιος παρατηρεί- η τεράστια σημασία των νέων μορφών δημοκρατίας.
Σε μεστό και εκτενή πρόλογο του βιβλίου, ο καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης αναλύει με τρόπο ξεχωριστό το έργο, και διευκολύνει τον αναγνώστη να αντιληφθεί τα νοήματα και μηνύματα του συγγραφέα.
Οι όψεις διακινδύνευσης της δημοκρατίας είναι, κατά τον Γ.Σιακαντάρη, οι ακόλουθες : Η περιθωριοποίηση των κομμάτων και των κοινοβουλευτικών θεσμών και η τεχνοκρατικοποίηση της πολιτικής. Η λεγόμενη «δημοκρατία της συνηγορίας», η μετάβαση από το κόμμα-καρτέλ στο κόμμα σουπερμάρκετ, και από εκεί στο μετακόμμα και το τεχνοκρατικό κόμμα, η ΜΚΟποίηση της πολιτικής καθώς και ο μετασχηματισμός της διάκρισης Αριστερά-Δεξιά. Το διαζύγιο της πολιτικής από τη δημόσια ζωή, ο εθνικισμός – εθνικολαϊκισμός και το ακραίο θρησκευτικό συναίσθημα, καθώς και η παγκοσμιοποίηση (μετανάστευση και κλιματική κρίση στον 21ο αιώνα) για την οποία ο συγγραφέας διερωτάται αν είναι δώρο, κατάρα ή πρόκληση.
Οι απαντήσεις που δίνονται για την διακινδύνευση της δημοκρατίας, δεν μπορούν, όπως δηλώνει ο ίδιος, να είναι ίδιες για κάθε χώρα. Υπάρχει, όμως, ένα νήμα, που ενώνει αυτούς τους κινδύνους και αυτό το νήμα προτείνει στον αναγνώστη να ακολουθήσει.
Το βιβλίο αυτό είναι γραμμένο ένα χρόνο πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, για τις οποίες ο συγγραφέας παρατηρεί ότι εάν επανεκλεγεί ο Τραμπ, τότε όλα όσα αντιμετωπίζονται στο πόνημά του ως «αγκάθια» για την δημοκρατία, θα κατατρυπήσουν το σώμα της αμερικανικής δημοκρατίας, και κατά συνέπεια του κόσμου ολόκληρου.
Το βιβλίο κλείνει με την ακόλουθη σημαντική αναφορά στο διαδίκτυο: «Σήμερα ζούμε με ό,τι μας σερβίρει το διαδίκτυο, με ό,τι δηλαδή θέλουμε να ξέρουμε και όχι με ό,τι πραγματικά συμβαίνει. Εντέλει οι δημοκρατίες δεν κινδυνεύουν μόνο από τον εαυτό τους, αλλά από το βαθύ διαδίκτυο. Εδώ όμως ανοίγει το επόμενο κεφάλαιο των κινδύνων για τις δημοκρατίες».
Ο Γ.Σιακαντάρης έχει μελετήσει βαθιά τα θέματα της δημοκρατίας και όλες οι αναφερθείσες όψεις διακινδύνευσής της αναλύονται σε βάθος και με περίσσια τέχνη. Έτσι, το βιβλίο αυτό αποτελεί πολύτιμο εγχειρίδιο πολιτικής, σε μια περίοδο μάλιστα όπου η δημοκρατία απειλείται.
Στόχος του συγγραφέα παραμένει να αναδείξει τη σημασία της δημοκρατίας, και να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για επαγρύπνηση, αλλά και για την ανάγκη αναδόμησής της, πάντα αποβλέποντας στη διάσωση των αξιών και των ανθρωπίνων ιδεωδών.
(*) Στέλλα Πριόβολου, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, κοσμήτορας Δημοτικού Λαϊκού Πανεπιστημίου Αγ.Παρασκευής.
Γιώργος Σιακαντάρης, Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050;, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2024
