του Ιάσονα Νεύρη
Μια γεωργιανή νουβέλα – έκπληξη. Ένας δημόσιος υπάλληλος σε μια εταιρεία ερευνών καλείται από τον προϊστάμενό του να διενεργήσει μια έρευνα της καθημερινής συμπεριφοράς των εργαζομένων κατοίκων σε έναν μικρό οικισμό. Στόχος να διερευνηθεί η χρήση του ελεύθερου χρόνου από τη μεριά των εργαζομένων και πως επηρεάζει τη συμπεριφορά τους. Θα πρέπει μάλιστα να επικεντρωθεί σε ένα μόνο επάγγελμα. Ο υπάλληλος εξοπλισμένος με το κατάλληλο ερωτηματολόγιο επιλέγει ως αντιπροσωπευτικό επάγγελμα τους φωτογράφους. Το πρώτο που γνωρίζει είναι ένας φωτογράφος που αγαπάει τη λογοτεχνία και ο οποίος αντί να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο του υπαλλήλου θέτει ένα δικό του ερωτηματολόγιο σχετικά με τη λογοτεχνία. Από εκεί και πέρα αρχίζει μια διελκυστίνδα ερωτο-απαντήσεων μεταξύ των δύο, όπου το πάνω χέρι το έχει ο φωτογράφος αποδεικνύοντας συνεχώς στον κακόμοιρο υπάλληλο πόσο φτωχός είναι που δεν γνωρίζει τους μεγάλους συγγραφείς αλλά και το πόσο τυχερός μπορεί να γίνει αν αφεθεί στη γοητεία τους. Για παράδειγμα στην ερώτηση του υπαλλήλου αν χάνει καθημερινά χρόνο στις διάφορες ουρές περιμένοντας να εξυπηρετηθεί ο φωτογράφος του απαντά ότι δεν χάνει ποτέ το χρόνο του γιατί εκμεταλλεύεται αυτές τις περιστάσεις για να διαβάσει. Ο προϊστάμενος δεν μπορεί να δεχτεί ότι ο φωτογράφος ταπεινώνει τον υπάλληλό του και πηγαίνει να τον γνωρίσει ο ίδιος. Φυσικά πέφτει στην ίδια την παγίδα. Ο φωτογράφος θα προχωρήσει σε μια ρηξικέλευθεη πρόταση: να φτιαχτούν «κρατητήρια λογοτεχνίας», ευρύχωρα δωμάτια γεμάτα με βιβλιοθήκες, , μια μαλακή και αναπαυτική πολυθρόνα, ένα πορτατίφ πάνω σε ένα τραπεζάκι. Όσοι ενδιαφέρονται για τη λογοτεχνία θα έμπαιναν εθελοντικά να εντρυφήσουν σε ό,τι λογοτεχνικό είδος θέλανε. Αλλά αδιάφοροι νεαροί, χαβαλέδες και χαραμοφάηδες θα κλείνονταν στα «κρατητήρια λογοτεχνίας» για να γνωρίζουν τον κόσμο.
Η νουβέλα είναι γραμμένη σε στυλ παρωδίας αλλά με κέφι και σπιντάτο λόγο. Ερωτοτροπεί με το παράλογο του Γκόγκολ και κάλλιστα θα μπορούσε να ανέβει ως θεατρικό έργο. Είναι επίσης ένα έργο πολλών διακειμενικών αναφορών, καθώς ο φωτογράφος χρησιμοποιεί συχνά παραδείγματα από λογοτεχνικά έργα για να σημειώσει το ένα ή το άλλο στοιχείο στην καθημερινή ζωή.
Ο Γκούραμ Ντοτσανασβίλι (1939-2021) είναι πολύ γνωστός γεωργιανός συγγραφέας με αρκετά μυθιστορήματα στο ενεργητικό του. Το έργο του διακρίνεται ο σαρκασμός, η υποδόρια κριτική του καθεστώτος, και το παιχνίδι με το παράλογο.
Γκούραμ Ντοτσανασβίλι, Ο άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τη λογοτεχνία, μτφρ. Δημήτρης Τσεκούρας, Loggia
