του Φίλιππου Φιλίππου
Συνήθως, οι Έλληνες συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων χρησιμοποιούν ως κεντρικό ήρωα στα έργα τους έναν αστυνομικό –αυτό έκανε και ο Γιάννης Μαρής. Λίγοι από αυτούς έχουν έναν δημοσιογράφο –το έκανε επίσης ο Μαρής– και ακόμα λιγότεροι βάζουν έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ ή αλλιώς ιδιωτικό ερευνητή. Ένας από τους τελευταίους είναι κι ο Άγγελος Χαριάτης, ο οποίος έχει εκδώσει δύο ομοειδή μυθιστορήματα με τον ίδιο κεντρικό ήρωα. Στο πρώτο, το Ο κύριος Χ (2021) ο Άλκης Μπαμπαλής, πρώην αστυνομικός (και αλκοολικός) προσπαθεί να εξιχνιάσει μια σκοτεινή υπόθεση στον χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Τώρα, ο Μπαμπαλής εμφανίζεται στο Μαντάμ Αμάντα (εκδ. 24 γράμματα) και επιχειρεί να διαλευκάνει μιαν άλλη υπόθεση.
Η ιστορία αρχίζει μ ένα νυχτερινό τηλεφώνημα, όταν ο Βλάσσης Μώρας, ένας ιδιόρρυθμος δημοσιογράφος, δημοσιεύει σε περιοδικό ένα κείμενο για κάποιο βιβλίο της συγγραφέως αστυνομικών αναγνωσμάτων Αμάντας Καγιά, ενώ παλεύει να ξορκίσει τους φόβους του και το σκοτεινό παρελθόν του. Ο Μπαμπαλής συναντάει τον δημοσιογράφο, αυτός του αναθέτει μια έρευνα, και με τον φίλο και συνεργάτη του τον Αντώνη ή Σουλιμάν Αχμέτ Μοχάμεντ, προσπαθεί να καταλάβει ορισμένα πράγματα. Κυρίως αν οι δολοφονίες στα βιβλία της Καγιά αντιγράφουν την πραγματικότητα, δηλαδή αν συνδέονται με τους θανάτους-δολοφονίες πραγματικών προσώπων που ανήκουν στους γνώριμους της συγγραφέως. Η γυναίκα είναι ύποπτη για τα πραγματικά εγκλήματα που θυμίζουν τα εγκλήματα στα βιβλία της. Τα πρόσωπα που εμπλέκονται στην υπόθεση είναι πολλά και ποικίλα: εκδότες και επιμελητές βιβλίων, δικηγόροι και αστυνομικοί, ξεπεσμένες αριστοκράτισσες και λαϊκές γυναίκες, επιστήμονες και ρακοσυλλέκτες.
Και ξαφνικά, εμφανίζεται ο εκδότης της Καγιά, ο Ανδρέας Βρεττός, ο οποίος δεν εγκρίνει το τελευταίο χειρόγραφό της. Κι ύστερα δολοφονείται και ο Βλάσης Μώρας. Ποιος είναι ο δολοφόνος και ποια τα κίνητρα των εγκλημάτων;
Το Μαντάμ Αμάντα –μια περιπλάνηση στους δρόμους και στα στέκια της Αθήνας και του Πειραιά–, είναι μεν ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με γρίφους κι αινίγματα, με βία και εγκλήματα, αλλά είναι κυρίως μια αναμόχλευση της ζωής του ήρωα, του Άλκη Μπαμπαλή, ο οποίος ξοδεύει τις ώρες του και τα λεφτά του στα μπαρ, τα ξενύχτια, το αλκοόλ και την έρωτά του για τη Νόρα. Η συγκεκριμένη γυναίκα που νοικιάζει δωμάτια ξενοδοχείων στον Πειραιά, κοντά στην Τερψιθέα, συνευρίσκεται μαζί του και αποτελεί το στήριγμά του στη ζωή. Εντελώς μεθυσμένος, ο ιδιωτικός ερευνητής αναπολεί μια παράξενη γυναίκα, την Παόλα που τα κάνει όλα –την βρίσκουμε και στο πρώτο αστυνομικό του Άγγελου Χαριάτη.
Κατά τη γνώμη μας, ο συγγραφέας είναι καλός αφηγητής, αυτό το έχει δείξει στο μη αστυνομικό του μυθιστόρημα Η σκιά του πατέρα (2022). Ωστόσο, εδώ ο υπερβολικά μεγάλος αριθμός των ηρώων και των ηρωίδων, πραγματικών και λογοτεχνικών, δυσχεραίνει κάπως την ανάγνωση. Έξυπνο το εύρημα της συγγραφέως Αμάντας Καγιά ή Διαμάντως Καγιαλόγλου, που γράφει ιστορίες όπου οι ήρωες είναι υπαρκτά πρόσωπα, αλλά η αξιοποίηση αυτού του ευρήματος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οφείλουμε να προσθέσουμε ότι ο Άγγελος Χαριάτης γνωρίζει άριστα τα παρασκήνια των εκδόσεων και γράφει για τις σχέσεις εκδοτών, συγγραφέων και επιμελητών, ακόμα και των κριτικών βιβλίου. Ας πούμε γράφει της εξής φράση: «αν δεν υπήρχε η διαφήμιση, τα περισσότερα ευπώλητα που φιγουράρουν στις λίστες θα πήγαιναν άπατα». Επομένως, το παρόν βιβλίο περιέχει και στοιχεία που μπορεί να ενδιαφέρουν τους επίδοξους συγγραφείς.
Άγγελος Χαριάτης, Μαντάμ Αμάντα, Εκδόσεις 24 Γράμματα, 2024 
