Αφιέρωμα: Χριστόφορος Λιοντάκης 1 – Ο μεγάλος φίλος. (της Κλαίρης Μιτσοτάκη)

0
274

 

 

Σειρά άρθρών εν είδει μικρού αφιερώματος για τον φίλο και του Αναγνώστη Χριστόφορο Λιοντάκη με αφορμη το βιβλίο: Για τον Χριστόφορο Λιοντάκη. Κριτικά κείμενα. Ανθολόγηση-Εισαγωγή-Επιμέλεια Αντώνης Καρτσάκης εκδ. Αιγαίον Λευκωσία 2024.
Το βιβλίο παρουσιάστηκε στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024 σε μια βραδιά φόρο τιμής στον ποιητή. Ποιήματα διάβασε η Σωτηρία Βλαχάκη μεταπτυχιακή φοιτήτρια φιλοσοφικής ΑΠΘ που εκπονεί διπλωματική για το έργο του ποιητή. Παρούσα και η ανιψιά του ποιητή Δέσποινα Λιοντάκη.

 

γράφει η Kλαίρη Μιτσοτάκη (*)

 

Ο Χριστόφορος ήταν μεγάλος φίλος. Μεγάλος φίλος -να λέγεται, όχι μόνο δικός μου, ούτε μονάχα της Μάρως Δούκα, που είναι σαν να βρίσκεται μαζί μας απόψε στο πρόσωπο του γιού της Γιάννη. Ήταν μεγάλος φίλος πολλών πολύτιμων ανθρώπων, μεγάλος φίλος και του Ιστορικού Μουσείου. Όποτε του ζητήθηκε η παραμικρή συνδρομή στους σχεδιασμούς του Μουσείου, έσπευσε να ανταποκριθεί με την χαρακτηριστική ευγενική του προθυμία. Η ολοφάνερη τρυφερότητά του, που τόσο καθαρά αποτυπώνεται στις φωτογραφίες του, διέτρεχε την επαφή του με τους ανθρώπους. Ένας θετικός χημειοτροπισμός του εξασφάλιζε όμορφες στενές μακρόχρονες φιλίες. Οι φίλοι του τον νοιάζονταν κι εκείνος νοιάζονταν τους φίλους του. Και όμως, παράλληλα, καθόλου σπάνια αποσυρόταν στα μέσα δωμάτια της απομόνωσής του, ενώ εσύ παρέμενες στο σαλόνι του. Γιατί δεν απέσυρε ποτέ την δοτικότητά του. Αυτή, και σήμερα που κλείνουν, αν είναι δυνατόν! πέντε χρόνια από την αποδημία του, αυτή η δοτικότητά του παραμένει πάντα εκεί, όταν ο άνθρωπος έπαψε να είναι εκεί.

Αισθητής χωρίς επιτήδευση –και πόσο φαινόταν αυτό όταν μετέφραζε στα ελληνικά κάτι υπερβολικά απλό μα τόσο δύσκολο: νανουρίσματα¨ κρυπτικός, μα χωρίς να αποχωρίζεται τον ένσαρκο ρεαλισμό των πραγμάτων, δεν σταματά να ρίχνει μια λεπτή βροχή λύπης πάνω στην αληθοφάνεια του κόσμου¨ ταπεινός από περηφάνεια, που ποτέ του δεν κορδώθηκε, αν και αφορμές δεν έλειπαν¨ ο Χριστόφορος διακατέχεται από μια σχεδόν βιβλική γεύση απραγματοποίητου, χοηκότητας, κινδύνου –δεν είναι τυχαίο που εκτιμούσε τόσο πολύ τον Φώκνερ.

Όμως, καθώς τα λίγα τούτα λόγια αναφέρονται κυρίως στην αύρα του Χριστόφορου, που αυτή σε όσους τον συναναστράφηκαν είναι πάντα εκεί, για όσους δεν τον γνώρισαν ίσως ήταν σωστό να της δώσω και το ξεχωριστό ποιοτικό χαρακτηριστικό της: τον ψαγμένο, τον βαθιά στοχασμένο τρόπο με τον οποίο σκεφτόταν και διέθετε τον εαυτό του.

Δεν μπορώ να λησμονήσω, πάνε τρεις δεκαετίες πίσω, στα πρώτα βήματα του Μεγάρου Μουσικής στην Αθήνα, ο Χριστόφορος είχε οργανώσει μια εκδήλωση από εκείνες που ενίοτε παρουσιάζονταν στα Φουαγιέ του Μεγάρου υπό την αιγίδα του Θάνου Μικρούτσικου και συχνότατα είχαν ρηξικέλευθο χαρακτήρα, ήταν πιο προχωρημένες, θα λέγαμε. Εκείνο το βράδυ τί παρακολουθήσαμε; ήταν μια βραδιά αφιερωμένη στην ποίηση του Τάκη Παπατσώνη, και τι είχε σκεφτεί ο Χριστοφορος για να πλαισιώσει μουσικά μια ποιητική φυσιογνωμία με την πολυπλοκότητα του Τάκη Παπατσώνη; Είχε καλέσει δύο χορωδιακά σχήματα, τους Μαδριγαλιστές της Καρδίτσας, από τη μια, και τη βυζαντινή χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, από την άλλη, που τραγούδησαν και έψαλλαν εξαίσιες μουσικές. Έκπληξη, απόλαυση, άνοιγμα του ορίζοντα, ένα διαμάντι, μια πρωτοποριακή κίνηση μέσα σε ένα πιο συμβατικό μέχρις εκείνη την ώρα -μιλάμε για τριαντατρία χρόνια πίσω- συνολικό μουσικό προγραμματισμό:

 

Γιατί, αν μιλήσουμε με τα λόγια του Τάκη Παπατσώνη:

[και που] πονώντας εμείς

μπορέσαμε να βρούμε τα χνάρια

και τα βαδίσαμε ματωμένοι

και φθάσαμε να βρούμε το μαρμαρένιο

είδωλο της ωραιότητας

άψυχο ώς ήταν και καταχωνιασμένο

και ιδού κινήθηκε στον ερχομό μας

πήρε την πνοή ζεστάθηκε

έμεινε ωραίο και μας άγγιξε

και μας προσεταιρίσθη.

 

Αυτός ήταν για μένα ο Χριστόφορος.

 

(*)Προλογισμός στην παρουσίαση του βιβλίου Για τον Χριστόφορο Λιοντάκη στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης

 

 

Προηγούμενο άρθροΑνοίγει σήμερα η 76η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Φρανκφούρτης- η ελληνική συμμετοχή
Επόμενο άρθροΑφιέρωμα Χριστόφορος Λιοντάκης 2 – Ένεκεν της ποιήσεως σου (της Βαρβάρας Ρούσσου)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ