του Γιάννη Μουγγολιά
Ερμηνεύτρια της τζαζ τεράστιων δυνατοτήτων με μια φωνή σπάνιας χροιάς, γλυκύτητας και εκφραστικότητας που άγγιξε απόκοσμες περιοχές αφού υπήρξαν στιγμές που ακούγοντάς την ένιωθες κάτι από τη φύση και το κελάηδισμα των πουλιών, η Sheila Jordan άφησε την τελευταία της πνοή και σίγησε οριστικά στο διαμέρισμά της στη Νέα Υόρκη πριν λίγες μέρες, στις 11 Αυγούστου 2025 στα 96 της.
Tον θάνατο της Sheila Jordan ανακοίνωσε με μήνυμά του η κόρη της Tracey Jordan που την φρόντιζε στο σπίτι μέχρι τον θάνατό της και που η Sheila είχε από τον 10ετή γάμο της (1952-1962) με τον σπουδαίο Duke Jordan (1 Απριλίου 1922-8 Αυγούστου 2006) , πιανίστα του Charlie Parker και συνεργάτη των Miles Davis, Stan Getz, Sonny Stitt, Chet Baker, Art Farmer, Dizzy Reece, Stanley Turrentine, Reggie Workman, Art Taylor κ.α.
Σύμφωνα με το μήνυμα της κόρης της Sheila Jordan για τον θάνατο:
«Αγαπητή οικογένεια και φίλοι της τζαζ,
Η αγαπημένη μου μητέρα, η Sheila Jordan, απεβίωσε ειρηνικά σήμερα το απόγευμα, Τετάρτη 11 Αυγούστου στις 3:50 μ.μ. Η φίλη της, Joan Belgrave, της έπαιζε ένα τραγούδι bebop με τίτλο “Bill for Bennie”, του συζύγου της, Marcus Belgrave. Η μαμά μου αποκοιμήθηκε ακούγοντας τη μουσική που αγαπούσε και τη βοήθησε να προσδιοριστεί.Σας ευχαριστώ για την υποστήριξη και τη γενναιοδωρία σας, τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν στη σελίδα της στο GoFundMe θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή ιατρικού χρέους και την εξασφάλιση ενός χώρου για εκείνη στο κοιμητήριο Woodlawn στο Jazz Corner… Θα προγραμματιστεί στο μέλλον μια επιμνημόσυνη δέηση στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου στη Νέα Υόρκη.
Με αγάπη,
Tracey»
****
Γεννημένη στις 18 Νοεμβρίου 1928 στο Ντιτρόιτ η Αμερικανίδα τραγουδίστρια και στιχουργός της τζαζ Sheila Jeannette Jordan (το γένος Dawson) θεωρείται από τις πρωτοπόρους σε ένα στυλ τραγουδιού bebop και scat jazz ακόμα και με τη μοναχική συνοδεία ενός κοντραμπάσου. Άλλωστε η ευρύτατη γκάμα και τα ζεστά ηχοχρώματα της φωνής της δεν είχαν ανάγκη την πληθωρικότητα των οργάνων για να αναδειχτούν.
Τα παιδικά της χρόνια ήταν πολύ δύσκολα. Όταν γεννήθηκε η Sheila Jordan η μητέρα της ήταν 17 ετών και αδυνατώντας να ανταποκριθεί μόνη της έστειλε τη μικρή στο Σάμερχιλ, στην περιοχή εξόρυξης άνθρακα κοντά στη γιαγιά και τον παππού όπου κυρίως τη μεγάλωσαν. Η μητέρα της αλλά και ο πατέρας της που λίγες φορές τον είδε, ήταν αλκοολικοί. Η οικογένεια της Sheila που ήταν καθολική και διατηρούσε μόνιμη σχέση με την Εκκλησία, ήταν πολύ φτωχή και μέσα στο σπίτι δεν υπήρχαν ρεύμα και τουαλέτα. Ωστόσο όταν ο λογαριασμός του ρεύματος ήταν πληρωμένος από τον παππού, το ραδιόφωνο έπαιζε και η Sheila μεγάλωνε μέσα στα τραγούδια. Στα 14 της μετά από μια λογομαχία της μητέρας της με τον παππού και τη γιαγιά, η Sheila συνέχισε να ζει με την 31χρονη τότε μητέρα της και τον τέταρτο σύζυγο της μητέρας της που είχε βάναυση συμπεριφορά. Η μητέρα της δούλευε συνεχώς, την ημέρα στο εργοστάσιο της General Motors και μετά μπαργούμαν και η Sheila άκουγε όταν έβρισκε Duke Ellington, Charlie Parker, Benny Goodman, Tommy Flanagan, Barry Harris, Kenny Burrell.
Όμως οι δυσκολίες στη ζωή της Sheila Jordan δεν σταμάτησαν στα παιδικά της χρόνια αφού και η σχέση της με τον σύζυγό της ήταν ιδιαίτερα προβληματική παρότι οι δυο τους ήταν ερωτευμένοι ή έτσι τουλάχιστον πίστευαν, όπως είχε δηλώσει η Sheila Jordan. Η σπουδαία τραγουδίστρια που ήταν λευκή, ήταν καλή φίλη με τον Charlie Parker, ο οποίος την αποκαλούσε «η κυρία με τα αυτιά ενός εκατομμυρίου δολαρίων». Το 1952, παντρεύτηκε έναν από τους στενούς συνεργάτες του, τον Duke Jordan, και συνέχισε να συνεργάζεται με πολλούς μαύρους καλλιτέχνες της τζαζ, αντιμετωπίζοντας συχνά προκαταλήψεις από άλλους λευκούς εξαιτίας του γάμου της και των συνεργασιών της. Όμως όπως η ίδια είχε δηλώσει: «Ο εθισμός του συζύγου μου Duke στην ηρωίνη τον οδήγησε να εγκαταλείψει εμένα και τη μικρή μας κόρη, Tracey. Με άφηνε και επέστρεφε όποτε ήθελε. Μετά τη γέννηση της κόρης μου Tracey, δεν επέστρεψε καθόλου, κάτι που ήταν απαίσιο. Δυσκολεύτηκα να στηρίξω τον εαυτό μου εργαζόμενη ως γραμματέας, διατηρώντας παράλληλα τη μουσική στη ζωή μου. Βρίσκεις έναν τρόπο επειδή η μουσική είναι πολύ σημαντική. Έτσι επέζησα, γνωρίζοντας ότι μία ή δύο φορές την εβδομάδα έβρισκα μια νταντά για την Tracey, και πήγαινα να τραγουδήσω σε αυτό το κλαμπ, και μετά ξυπνούσα το επόμενο πρωί και πήγαινα να κάνω την καθημερινή μου συναυλία».
Τα πρώτα της βήματα
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η Sheila Jordan εμφανίστηκε στο Page Three Club στο Greenwich Village με τον πιανίστα Herbie Nichols, καθώς και σε άλλα μπαρ και κλαμπ στη Νέα Υόρκη. Στο Page Three Club έπαιρνε ελάχιστα χρήματα και τα περισσότερα πήγαιναν στην αμοιβή της νταντάς της κόρης της. Η Sheila ως Jean (συντομογραφία του ονόματός της Jeannette) ήταν μέλος ενός φωνητικού τρίο, των Skeeter, Mitch And Jean, το οποίο τραγουδούσε εκδοχές των σόλο του Parker με τρόπο παρόμοιο με αυτόν των μεταγενέστερων Lambert, Hendricks και Ross. Αφού είχε ήδη μετακομίσει στις αρχές της δεκαετίας του 1950 στη Νέα Υόρκη και είχε παντρευτεί τον Duke Jordan, σπούδασε στο πλευρό του κορυφαίου Αμερικανού πιανίστα της τζαζ, συνθέτη, ενορχηστρωτή και δάσκαλου του τζαζ αυτοσχεδιασμού Lennie Tristano, ο οποίος από το 1946 είχε μετακομίσει από το Σικάγο στη Νέα Υόρκη.
Μέχρι εκείνη την περίοδο η Sheila Jordan δεν είχε προχωρήσει σε ηχογραφήσεις. Η πρώτη της ηχογράφηση ήταν στο αριστουργηματικό άλμπουμ του συνθέτη George Russell με τίτλο «The Outer View» που κυκλοφόρησε το 1962 από τη δισκογραφική εταιρεία Riverside Records και το οποίο περιείχε μια διάσημη 10λεπτη εκδοχή του «You Are My Sunshine» των Charles Mitchell και Jimmie Davis. Αυτό το κομμάτι ήταν το πρώτο όπου αποτυπώνεται η φωνή της Sheila Jordan στη δισκογραφία.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, τραγουδούσε τζαζ σε εκκλησίες και βέβαια στα κλαμπ αλλά η αναγνωρισιμότητά της δεν ήταν αυτή που της άξιζε. Ωστόσο η δεκαετία του ΄70 το κοινό της αυξάνεται και στις συναυλίες αλλά και στους δίσκους που ηχογραφεί καταφέρνει να επιβάλει το ελεύθερο, αντισυμβατικό της στυλ που έρχεται σε αδιαίρετη ενότητα με τις φωνητικές ερμηνείες της και τα αγαπημένα της στάνταρντς. Ωστόσο πληθαίνει και το πρωτότυπο υλικό και έρχονται πολύ σημαντικά άλμπουμ όπως οι συνεργασίες της με τον πιανίστα Steve Kuhn, στου οποίου το κουαρτέτο συμμετείχε δίνοντάς μας το εξαιρετικό άλμπουμ «Home» με επιλεγμένα ποιήματα του Robert Creeley, μελοποιημένα και διασκευασμένα από τον κορυφαίο κοντραμπασίστα και συνθέτη της τζαζ Steve Swallow.
Η Sheila Jordan με τους μπασίστες
Η φωνή της Sheila Jordan είχε μια σπάνια αυτονομία και ένα ξεχωριστό βάρος που αναδεικνύονται υποδειγματικά με τη συνοδεία ενός κοντραμπάσου. Η λιτότητα των χορδών του κοντραμπάσου τόσο ως συνοδευτικού όσο και ως πρωταγωνιστικού οργάνου είναι ο τέλειος συνομιλητής με την εκφραστική φωνή της.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού του συγκερασμού αποτελεί το ντουέτο της με τον μπασίστα Harvie Swartz «Old Time Feeling» (Palo Alto Records, 1983) με πολλές από τις αυθεντικές συνθέσεις που η Sheila Jordan παρουσίαζε συχνά στο ζωντανό, συναυλιακό της ρεπερτόριο, καθώς και το cd «Songs From Within» (MA Recordings, 1993). Η προτίμησή της στο μπάσο και τη φωνή οδήγησε σε μια ακόμη αξιοσημείωτη συνεργασία με τον μπασίστα Cameron Brown, με τον οποίο εμφανίζεται σε όλο τον κόσμο (και στην Ελλάδα) για περισσότερα από είκοσι χρόνια, ενώ καρπός της συναρπαστικής αυτής σύγκλισης αποτελούν τα ζωντανά ηχογραφημένα άλμπουμ «I’ve Grown Accustomed to the Bass» (High Note Records, Inc., 2000) και «Celebration» (High Note Records, Inc., 2005).
Ωστόσο ο διάλογος που η σπουδαία φωνή της άνοιξε με τις χορδές του κοντραμπάσου άρχισε από το 1978 με τη συνεργασία της με τον Νορβηγό κοντραμπασίστα Arild Andersen και την κυκλοφορία του καταπληκτικού δίσκου «Sheila Jordan & Arild Andersen – Sheila» (Steeple Chase, 1978). Ηχογραφημένο στις 27 και 28 Αυγούστου 1977 στο Bendiksens Studio στο Όσλο, το άλμπουμ δονείται από μια λεπτεπίλεπτη ατμόσφαιρα περιλαμβάνοντας μπαλάντες και ρυθμικά κομμάτια ανείπωτης ομορφιάς: «Song For Joy» (2 εκδοχές), «Hold Out Your Hand», «Lush Life», «The Saga Of Harrison Crabfeathers», «What Are You Doing The Rest Of Your Life», «On Green Dolphin Street», «Don’t Explain», «The Lady» κ.α. Η συνεργασία Jordan και Andersen ισορροπεί περίτεχνα σε πολύ ενδιαφέρουσες ηχητικές περιοχές και αναζητήσεις που περιλαμβάνουν μεταβλητή ένταση, όγκο, ρυθμό και τονικότητα. Πριν από αυτό το άλμπουμ και από το 1962 και το προσωπικό της ντεμπούτο η Sheila Jordan είχε ηχογραφήσει μόνο 4 άλμπουμ.
Στο σημείο αυτό θα επιχειρήσουμε να προτείνουμε μια επιλεκτική δισκογραφία της Sheila Jordan, κάτι σαν ασφαλή οδηγό πλοήγησης ανάμεσα στις πολλές και σημαντικές δισκογραφικές κυκλοφορίες της που άρχισαν να πυκνώνουν από το 1979 και μετά.
Η ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ
Portrait of Sheila
Το προσωπικό δισκογραφικό της ντεμπούτο to 1962, την ίδια χρονιά που συμμετείχε με ένα τραγούδι στον δίσκο του George Russell «The Outer View». Το «Portrait of Sheila» (Blue Note), περιεχομένου απόλυτα ταιριαστού με τον τίτλο του, σκιαγραφεί το πορτρέτο της μεγάλης τζαζ τραγουδίστριας μέσα από μια σειρά αξέχαστων ερμηνειών της.
Ο δίσκος έγινε δεκτός με εγκωμιαστικά σχόλια από κοινό και κριτικούς και απέσπασε πολλά βραβεία και διακρίσεις φέρνοντας την επόμενη χρονιά για την ίδια και το πρώτο βραβείο του έγκριτου και διακεκριμένου περιοδικού Down Beat στην κατηγορία φωνητικών για το «Ταλέντο που αξίζει ευρύτερης αναγνώρισης».
Η ηχογράφηση στη διάσημη Blue Note αποτέλεσε μια σημαντική εξαίρεση στον κανόνα και την πολιτική της διάσημης εταιρείας που εξέδιδε δίσκους τζαζ τραγουδιστών οι οποίοι δεν είχαν παίξει και ηχογραφήσει πριν αλλού. Συγκεκριμένα η ηχογράφηση προχώρησε όταν ο Alfred Lion της Blue Note την άκουσε να τραγουδάει στο Page Three Club στο Greenwich Village της Νέας Υόρκης. Η Sheila Jordan αρχικά ήθελε ολόκληρο το άλμπουμ να είναι ντουέτο φωνής και κοντραμπάσου, κάτι όμως που απορρίφτηκε από την εταιρεία και μόνο η σύνθεση «Dat Dere» του σπουδαίου Bobby Timmons παρουσιάστηκε παιγμένη με τη μορφή του ντουέτου και τη σπουδαία φωνή της Sheila Jordan να πατά πάνω στους εκφραστικούς δακτυλισμούς του Steve Swallow. Ο σπουδαίος κοντραμπασίστας, σήμερα 84 ετών, τότε στα 22 του σε μια εξαιρετική φόρμα πραγματικά αποδεικνύεται στέρεο αρχιτεκτονικό θεμέλιο του ήχου και ρυθμικός και μελωδικός πρωταγωνιστής και στα υπόλοιπα κομμάτια μαζί με τον κιθαρίστα Barry Galbraith και τον ντράμερ Denzil Best δημιουργώντας το ανεπανάληπτο κουαρτέτο του δίσκου.
Η ερμηνεία της Sheila Jordan πραγματικά καθηλωτική. Ευαίσθητη, τρυφερή, απίστευτων δυνατοτήτων και ακριβώς πάνω στη μουσική βάση και στις εναλλαγές, γλυκιά, ευέλικτη, αιθέρια, συγκινησιακά φορτισμένη και ταυτόχρονα περιπετειώδης και παιχνιδιάρικη εκεί που πρέπει, με απίστευτο βάθος και χωρίς τίποτα περιττό. Ένα σπάνιο εκφραστικό άγγιγμα, ένα απαλό χάδι, μια φωνή που άνετα και χωρίς ίχνος υπερβολής μοιάζει με πουλί. Αυτό το «jazz bird» της φωνής της που εδώ ακούγεται σε όλο του το μεγαλείο να «ζωγραφίζει» τον κόσμο και να «κελαηδά» για τον κόσμο με τρομερό συναίσθημα, ενέργεια και προσωπικότητα. Είναι αυτό ακριβώς: όταν ακούς τη Sheila Jordan είναι αδύνατο να την μπερδέψεις με οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη φωνή της τζαζ. Δεν ήταν άλλωστε τυχαίο που ο Charlie Parker, το άλλο «Bird» της τζαζ, που την επηρέασε στα πρώτα της τζαζ βήματα και την ενθάρρυνε θερμά μαζί με τον Dizzy Gillespie, «έβλεπε» μια μεγάλη τζαζ τραγουδίστρια. Μια τραγουδίστρια που ακούμε εμείς στο «Portrait of Sheila» να μεγαλουργεί σε ηλικία 33 ετών ερμηνεύοντας ιδανικά τζαζ στάνταρντς όπως τα «Falling in Love with Love», «If You Could See Me Now», «Am I Blue», «When the World Was Young», «Let’s Face the Music and Dance», «Laugh, Clown, Laugh», «Who Can I Turn To Now», «Baltimore Oriole», «I’m a Fool to Want You», «Hum Drum Blues», «Willow Weep for Me». Σε όλες αυτές τις ερμηνείες ωστόσο υπάρχει το αλάνθαστο αυτί της Sheila Jordan που εγγυάται την επιτυχία. Γιατί κακά τα ψέματα, για να τραγουδάς σωστά πρέπει να ακούς και σωστά.
Επίσης αξίζει να σημειώσουμε ότι η Sheila Jordan είχε πάντα την απόλυτη αυτοπεποίθηση με τη μορφή της άρνησης συμβιβασμού. Όταν απέρριψε το σχέδιο μιας εταιρείας να την ηχογραφήσει με ένα είδος μπάντας με το οποίο δεν αισθανόταν άνετα, ο υπεύθυνος της εταιρείας της είπε: «Χάνεις πολλά λεφτά όταν πεισμώνεις» για να του απαντήσει: «Δεν με νοιάζει, δεν μπορώ να τραγουδήσω τίποτα στο οποίο δεν πιστεύω». Kάτι που δεν ισχύει στο «Portrait of Sheila» όπου όπως φαίνεται στην ακρόαση, η σύγκλισή της με τους μουσικούς επιτεύχθηκε σε απόλυτο επίπεδο με αποτέλεσμα η Sheila να είναι ακριβώς «η ίδια» μέσα από τη μουσική.
Σήμερα η Sheila Jordan είναι νεκρή. Μέχρι πρόσφατα την άκουγα όπως τραγουδούσε πριν από 62 χρόνια και πιστέψτε με, μέχρι πολύ πολύ πρόσφατα, όπως μάθαινα, τραγουδούσε και σε συναυλίες με έναν ανεπανάληπτο τρόπο. Ένα από τα θαύματα της φύσης.
Confirmation
Συνεπικουρούμενη από τον κοντραμπασίστα Cameron Brown, τον ντράμερ Beaver Harris, τον πιανίστα Alan Pasqua και τον τενόρο σαξοφωνίστα Norman Marnell, η Sheila Jordan μπήκε στις 12 και 13 Ιουλίου 1975 στο Vanguard Studio της Νέας Υόρκης και μας παρουσίασε 9 κομμάτια των Charlie Parker, Billie Holiday, Richard Rodgers, Oscar Hammerstein, Jerome Kern, Frank Loesser, Arthur Dietz, Richard Schwartzτου και του πιανίστα Steve Kuhn που συμπεριλήφθηκαν στον δίσκο της «Confirmation» (East Wind, 1975). Πρόκειται στην ουσία για το δεύτερο προσωπικό της άλμπουμ το οποίο η Sheila Jordan με την παιδική αθωότητα και αγνότητα αλλά και με τις τραυματικές παιδικές μνήμες αφιέρωσε στα παιδιά όλων των ηλικιών. Ακούγοντας το «God Bless the Child» μόλις δεύτερη φορά ερμηνευμένο μετά την αυθεντική ερμηνεία της Billie Holiday το 1941, στεκόμαστε στη γεμάτη λυρισμό ερμηνεία της σε μια σπαρακτική μπαλάντα βγαλμένη μέσα από τον πόνο.
Sheila
Mια ακόμα σημαντική δισκογραφική συνεργασία της Sheila Jordan, αυτή τη φορά με τον Αμερικανό πιανίστα και ενορχηστρωτή Johnny Knapp και το τρίο του αποτελούμενο από τον μπασίστα Steve Swallow και τον ντράμερ Ziggy Willman, όπως την προσεγγίζουμε ακούγοντας το άλμπουμ που φέρει το όνομά της και κυκλοφόρησε το 1977 από τη δισκογραφική εταιρεία Grapevine. Ένας σπάνιος δίσκος βινυλίου, αρκετά δυσεύρετος που ωστόσο όταν κυκλοφόρησε πρόσφατα (σε cd το 2021 και σε δίσκο βινυλίου το 2022) το άλμπουμ «Comes Love – Lost Session 1960» (Capri Records) κάλυψε την έλλειψη. Παρ΄ όλα αυτά για αδιευκρίνιστους λόγους η τραγουδίστρια περιφρονούσε το άλμπουμ «Sheila».
Playground
Ηχογραφημένο τον Ιούλιο του 1979 στα στούντιο της Columbia της Νέας Υόρκης και εκδοθέν τον Μάρτιο του 1980 από την ECM το θαυμάσιο αυτό άλμπουμ αποτυπώνει την εξαιρετική συνεργασία της Sheila με τον πιανίστα Steve Kuhn αλλά και τον κοντραμπασίστα Harvie Swartz και τον ντράμερ Bob Moses, δυο υπέροχους μουσικούς που συνθέτουν υποδειγματικά το rhythm section του κουαρτέτου. Και οι 6 συνθέσεις του δίσκου υπογράφονται από τον Steve Kuhn και εκεί πάνω καλλιεργείται η τεράστιων δυνατοτήτων φωνή της Sheila Jordan. Συναρπαστική μουσική που αξίζει την προσοχή σας και ένα άλμπουμ καθοριστικό για την καριέρα της που τις διεύρυνε το προφίλ και της έδωσε επιπλέον κύρος. Δίσκος σε απρόσμενες περιοχές που η Sheila Jordan χρησιμοποιεί ασυνήθιστα τη φωνή της στους αυτοσχεδιαστικούς στίχους και ανοίγεται στις περιπέτειες του τραγουδιού στα κομμάτια με τις ερμηνείες της σε scat ύφος. Μια Sheila που περισσότερο εντάσσεται αρμονικά στη λειτουργία ενός σφιχτοδεμένου κουαρτέτου παρά δεσπόζει ως τραγουδίστρια-πρωταγωνίστρια. To ίδιο ακριβώς σχήμα μετά από δυο χρόνια (Απρίλιο 1981) ηχογράφησε ένα ακόμα άλμπουμ με τίτλο «Last Year’s Waltz» που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1982 παίζοντας συνθέσεις του Steve Kuhn και του Harvie Swartz αλλά και διασκευές πρωτότυπων των Thelonious Monk, Charlie Parker, Steve Swallow, J. Mercer-V. Schertzinger, D. Hill- W. Robinson
Body And Soul
Η Sheila Jordan με συνοδοιπόρους τους Frank Wess (τενόρο σαξόφωνο), Kenny Barron (πιάνο), Harvie Swartz (κοντραμπάσο) και Ben Riley (ντραμς) μας χαρίζει απλόχερα όλες τις αρετές της σπάνιας φωνής της. Το «Body And Soul» GBS, 1987) είναι ένα έξοχο δισκογράφημα που η Sheila Jordan καταθέτει φόρο τιμής στις bebop ρίζες της.
Lost and Found
To 1990 από τη δισκογραφική εταιρεία Muse Records κυκλοφορεί το άλμπουμ «Lost and Found» που ηχογραφήθηκε στο Sound on Sound Recording της Νέας Υόρκης στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου 1989. Εδώ ακούμε τη Sheila Jordan που είναι και παραγωγός του άλμπουμ, να ερμηνεύει τζαζ στάνταρντς των R. Noble, D. Fisher-E.M. Drake-I. Higginbotham, H. Dietz-A Schwartz, C. Parker-D. Gillespie, K. Weill-M. Anderson, C. Porter, C. Fischer-F. Laine-H. Arlen-J. Mercer, ενώ το μουσικό βάρος αναλαμβάνουν ο πιανίστας Kenny Barron, o κοντραμπασίστας Harvie Swartz και ο ντράμερ Ben Riley. Κλασικά τζαζ κομμάτια όπως τα «The Very Thought of You», «Anthropology» και «I Concentrate on You», παρουσιάζονται με πρωτόγνωρη φρεσκάδα και συναίσθημα και μεταμορφώνονται μέσα από τη φωνή της που ξεδιπλώνεται ως μείγμα ευαισθησίας, εκφραστικότητας και δημιουργικότητας. Κάθε φορά που ακούς τη Sheila Jordan να τραγουδά κάποιο τζαζ στάνταρντ είναι σαν αυτό να έχει ξαναγεννηθεί, να έχει επαναεφευρεθεί.
One For Junior
Από την ίδια δισκογραφική εταιρεία, τη Muse Records το 1993 μας έρχεται το υπέροχο «One For Junior», το φωνητικό ντουέτο της με τον επίσης σπουδαίο τζαζ τραγουδιστή Mark Murphy. Το cd έτυχε θερμής υποδοχής στους κύκλους της τζαζ και καταγράφηκε σαν ένα εκλεκτό δείγμα φωνητικής τζαζ, μπολιασμένο με γερές δόσεις ευαισθησίας, διασκέδασης, παιγνιώδους διάθεσης χωρίς να παγιδεύεται σε στείρες ακαδημαϊκού τύπου κατευθύνσεις. Ανάλαφρο και δροσερό το «One For Junior» ενώνει δυο σπουδαίους αυτοσχεδιαστές της φωνητικής τζαζ οι φωνές των οποίων γίνονται αναγνωρίσιμες με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο. Ασυνήθιστες και εμπνευσμένες ερμηνείες με το κύρος της γνώσης και της εμπειρίας αλλά και τις ιδιαίτερες χροιές τους από τους Mark Murphy και Sheila Jordan. Στο παιχνίδι των φωνών τα μέγιστα συνεισφέρει η μουσική παιγμένη από τον πιανίστα Kenny Barron, τον κοντραμπασίστα Harvie Swartz, τον ντράμερ Ben Riley και τον Bill Mays σε κάποιες περιπτώσεις στο συνθεσάιζερ.
Winter Sunshine
Hχογραφημένο ζωντανά στο Μόντρεαλ τον Φεβρουάριο του 2008, λίγους μήνες πριν από τα 80α γενέθλιά της, το cd «Winter Sunshine» μας εισάγει στην ατμόσφαιρα των συναυλιών της που η αειθαλής τραγουδίστρια μαγνήτιζε το κοινό με τη φωνή, την παρουσία της, το χιούμορ, τα αστεία της, τις μικρές διηγήσεις της και την τρυφερότητα που ανέπτυσσε με τους μουσικούς που τη συνόδευαν στη σκηνή. Ξεχωρίζουν τόσο για τον τρόπο που τα ερμήνευσε όσο και για τον τρόπο που ακούγεται με τόσο αγάπη και γλυκύτητα να αναφέρεται στους μεγάλους μουσικούς που την επηρέασαν και τη διαμόρφωσαν στην καριέρα της το δικό της «Ballad for Miles», το «Little Willie Leaps» του Miles Davis και to «Lady Be Good» αφιερωμένο στην Ella Fitzgerald στο οποίο η Sheila κάνει απίθανα πράγματα με τη φωνή της τραγουδώντας σε scat ύφος. Το cd κυκλοφόρησε το 2008 από την καναδική δισκογραφική εταιρεία Justin Time.
Yesterdays΄
Στα μονοπάτια της τραγουδιστικής τζαζ, της Bop, της Cool Jazz και της Swing αλλά και σε πιο ελεύθερες και ανοικτές περιοχές του αυτοσχεδιασμού που φλερτάρουν με τη σύγχρονη μουσική και με ιδιόμορφες μελωδίες ιθαγενών Αμερικανών, μας ταξιδεύει το πανέμορφο αυτό ντουέτο της Sheila Jordan με τον κοντραμπασίστα Harvie Swartz, το οποίο κυκλοφόρησε με τίτλο «Yesterdays΄» από τη δισκογραφική εταιρεία High Note Records το 2012. Στο cd ερχόμαστε σε επαφή με μια παλαιότερη συναυλία του ντουέτου από τις αρχές της δεκαετίας του ΄90. Η Sheila Jordan σε απίστευτη φόρμα για την ηλικία της τότε με τη γνωστή ευελιξία τη φωνή της, τα αιθέρια ηχοχρώματά της, την παιχνιδιάρικη και σκανταλιάρικη διάθεσή της και τον τρόπο με τον οποίο ανασκευάζει το κλασικό τζαζ παρελθόν και «πειράζει» τα στάνταρντς. «The Very Thought of You», «Honeysuckle Rose», «Lazy Afternoon» και «I Could Have Danced All Night» είναι οι κορυφαίες στιγμές του δίσκου.
Portrait Now
To τελευταίο άλμπουμ της Sheila Jordan κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό μέσα στο 2025 από τη Dot Time Records αποδεικνύοντας ότι πριν λίγο από τον θάνατό της, η φωνή της και η ιδιαίτερη παρουσία της παρέμειναν σχεδόν ανεξίτηλες και το ενδιαφέρον του κόσμου παρέμενε αστείρευτο για την σπουδαία τραγουδίστρια, μια από τις μεγαλύτερες στον χώρο της τζαζ. Μια ιστορία που στη δισκογραφική της εξέλιξη άρχισε με τον τίτλο «Portrait of Sheila» πριν από 63 ολόκληρα χρόνια και τελείωσε φέτος με τον απόλυτα προσδιοριστικό τίτλο «Portrait Now». Πορτρέτο λοιπόν για αυτή τη μοναδική τραγουδίστρια το οποίο προχώρησε, εξελίχτηκε, φωτίστηκε με λαμπερά χρώματα ή κράτησε ασπρόμαυρους και μπλε τόνους. Πορτρέτο μιας εξέχουσας προσωπικότητας.
Εκτός της προσωπικής της δισκογραφίας, αξίζει να σημειώσουμε κάποιες ξεχωριστές συμμετοχές της Sheila Jordan σε δίσκων άλλων (μουσικών της τζαζ και συγκροτημάτων). Ενδεικτικά υπογραμμίζουμε τους δίσκους: Carla Bley «Escalator over the Hill» (JCOA, 1971), George Gruntz «Theatre» (ECM, 1983), Bob Moses «When Elephants Dream of Music» (Rykodisc, 1982), τους τρεις δίσκους του Roswell Rudd «Flexible Flyer» (Arista/Freedom 1974), «Blown Bone» (Philips, 1979), «Broad Strokes» (Knitting Factory, 2000), Steve Swallow «Home» (ECM, 1980), Cameron Brown « Here and How» (Omnitone, 2003).
Η Sheila Jordan και η Ελλάδα
H Sheila Jordan εδώ και πολλά χρόνια αγάπησε με μεγάλη θέρμη τη χώρα μας. Πολλές ήταν οι ζωντανές εμφανίσεις της στην Ελλάδα, τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες πόλεις. Ενώ ήταν στην ακμή της καριέρας της το καλοκαίρι του 1980, η Sheila Jordan εμφανίστηκε ζωντανά με τον Cameron Brown στο θαυμάσιο Jazz Upstairs του Guru.
Σο “θέατρο Ολύμπια” (στα Πατήσια), το καλοκαίρι του 1980, εμφανίστηκε με τον Steve Kuhn, στο τριήμερο της ECM. Όμως δεν ήταν λίγες οι φορές που η Sheila Jordan συνεργάστηκε με Έλληνες μουσικούς. Ανάμεσά τους ο Γιώργος Κοντραφούρης (πιάνο, όργανο, πλήκτρα) και ο Ντίνος Μάνος (κοντραμπάσο).
Ενδεικτικά αναφέρουμε και κουαρτέτο του κοντραμπασίστα Λάκη Τζήμκα Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απίστευτη συναυλία πριν από δυο δεκαετίες που είχε δώσει ως καλεσμένη μου στο φεστιβάλ «Jazz+Πράξεις» στις 27 Ιουνίου 2005 στον ατμοσφαιρικό χώρο του Αίθριου του Παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου Πατρών συμπράττοντας με τους εξαιρετικούς Έλληνες μουσικούς Λάκη Τζήμκα (κοντραμπάσο), Oleg Chaly (πιάνο), Μάκη Στεφανίδη (ηλεκτρική κιθάρα) και τον αδικοχαμένο στα 30 του σε τροχαίο Κώστα Κουβίδη (ντραμς). Ήταν πραγματική τραγική ειρωνεία αφού δυο χρόνια αργότερα, στις 26 Απριλίου 2007 ο Κώστας Κουβίδης έφυγε εντελώς απροσδόκητα από τη ζωή.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την εμπιστοσύνη της στους νέους μουσικούς που πίστευε ότι αξίζουν, το λαμπερό, πλατύ, σχεδόν παιδικό γέλιο της, τη λάμψη της και την συγκλονιστική απλότητα και ανθρωπιά της εκείνες τις μέρες πριν από 20 χρόνια.
Η συναυλία είχε πραγματοποιηθεί και στην Αθήνα, στο Half Note Jazz Club τον Ιανουάριο του 2003, στη Θεσσαλονίκη, στην Κοζάνη και στην Κέρκυρα. Μάλιστα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η Sheila Jordan είχε συμμετάσχει ως προσκεκλημένη στο cd του κοντραμπασίστα και συνθέτη Λάκη Τζήμκα «Different Faces» (Κρουστόφωνο, 2004) ερμηνεύοντας το 15ο και τελευταίο τραγούδι «Everything happens to me» των Matt Dennis και Tom Adair. Με την Sheila Jordan ο Λάκης Τζήμκας είχε συνεργαστεί και είχε πάρει μαθήματα από τον καιρό που ο μουσικός βρισκόταν στο εξωτερικό, σπούδαζε και έπαιζε τζαζ.
Αντίο Sheila Jordan (1928-2025)
