Γιάννης Ν.Μπασκόζος (ρεπορτάζ)
Δεν το περίμενα σε μια μικρότερη και πιο σύνθετη πολιτιστικά πόλη της Κύπρου, όπως η Λεμεσός, να έχει στηθεί μια τόσο ενδιαφέρουσα και καλά οργανωμένη Έκθεση Βιβλίου. Μια έκθεση μικρής κλίμακας που ποιοτικά – αν και διαφορετικού χαρακτήρα- είναι πολύ κοντά στο Φεστιβάλ Βιβλίου των Χανίων.
Η Λεμεσός είναι μια πόλη που πας στο μαγαζάκι με τα φρούτα να αγοράσεις μπανάνες και δυσκολεύεσαι να καταλάβεις ποια γλώσσα μιλάει η υπεύθυνη: ρωσικά, ουκρανικά, νιγηριανά, συριακά, ταυλανδέζικα, τα κυπριακά είναι η ελάχιστη επιλογή οπότε διαλέγεις τα αγγλικά για να είσαι μέσα. Σε αυτή την πολυεθνική πόλη στήθηκε φέτος για τρίτη χρονιά η Έκθεση Βιβλίου της Λεμεσού, κοντά στο παλιό λιμάνι και μέσα στα γραφικά στενά της παλιάς πόλης.
Πρώτη εντύπωση, τα περίπτερα : ελληνικά, κυπριακά, ρωσικά, ουκρανικό (αυτοί οι δύο λαοί, κάτοικοι της Λεμεσού, κάπου φαίνεται βρήκαν ένα modus vivendi), αραβικά.
Δεύτερη εντύπωση: ποικιλία θεματολογίας, από μεταφραστικά ζητήματα, σχέση λογοτεχνίας/κινηματογράφους μέχρι θέματα έμφυλης βίας, προφορικότητα και λογοτεχνίας, τεχνητή νοημοσύνη και βιβλίο κλπ.
Τρίτη εντύπωση: ένα επαγγελματικό συνέδριο, άψογα οργανωμένο από τον Μιχάλη Καλαμαρά με θεματολογία: αγορά, ψηφιακoποίηση, τεχνητή νοημοσύνη, μάρκετινγκ, μεταφράσεις, Βιβλιοθήκες κ.α. Συμμετείχαν 200 άτομα σε συζητήσεις ουσίας, όπως μου τόνισαν αρκετοί από τους συμμετέχοντες. Σημειωτέων ότι είναι το πρώτο επαγγελματικό τέτοιου ειδικού θέματος συνέδριο που γίνεται στο νησί. Το συνέδριο πλουτίστηκε με ένα φόρουμ επαγγελματικών συναντήσεων στο οποίο συμμετείχαν ατζέντηδες, εκδότες, συγγραφείς και άφησε υποσχέσεις για τη διεύρυνσή του. Μιλώντας με τους εκδότες που ήταν προσκεκλημένοι από την Ελλάδα μου είπαν ότι το βρήκαν υψηλής ποιότητας και σίγουρα «δεν έγινε για να γίνει αλλά για να μας πει κάτι», όπως τόνισε χαρακτηριστικά παλιός έλληνας εκδότης.
Σημαντική ήταν για τα κυπριακά πράγματα και η Ημερίδα για τις Βιβλιοθήκες. Ως γνωστόν η Εθνική Βιβλιοθήκη της Κύπρου είναι σε μεταβατικό στάδιο και το πως θα δομηθεί εξ αρχής ήταν το στίγμα του διαλόγου μεταξύ της κυπρίας υπουργού Πολιτισμού Λίνας Κασσιανίδου και της Διευθύντριας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος Χρύσας Νικολάου.
Τα παιδικά είχαν φυσικά την τιμητική τους. Οι εκδηλώσεις γίνονταν σε μεγάλες αίθουσες όχι μόνο για την παρουσίαση βιβλίων αλλά και για πολλές συμμετοχικές δραστηριότητες.
Από την Έκθεση φέτος πέρασαν πάνω από 7500 επισκέπτες, με 150 συγγραφείς και ομιλητές σε 5 σκηνές και με 112 εκθέτες. Οι γλώσσες που άκουγες ποικίλες. Λίγο πριν ανέβουμε με τον Αχιλλέα Κυριακίδη, τον καθηγητής Κωνσταντίνο Αργιανά και τη σκηνοθέτιδα Αλεξάνδρα Ματθαίου στη σκηνή για να μιλήσουμε για τη σχέση λογοτεχνίας/κινηματογράφου αντικρύσαμε ένα αμφιθέατρο με πάνω από 100 άτομα να ακούν ευλαβικά στα ρωσικά την Galina Yuzefovich να αγορεύει για το επάγγελμα του συγγραφέα σήμερα με τίτλο «Γιατί δεν έχουμε σήμερα έναν Λέοντα Τολστόι;».
Γεμάτη σάλα είχε και ο Στέφανος Ξενάκης για το τελευταίο προσωπικό του βιβλίο Εμείς οι 2, ο Ισίδωρος Ζουργός για το βιβλίο του Παλιές και νέες χώρες όπως και ο Louis Philippe Dalambert για το βιβλίο του Milwaukee Blues.
Εντυπωσιακή πρωτοβουλία ήταν οι τέσσερις τρίωρες συνεδρίες Δημιουργικής Γραφής με την στιχουργό/ποιήτρια Λίνα Νικολακοπούλου. Η αποδοχή ήταν πολύ μεγάλη, όχι γιατί η Νικολακοπούλου είναι μια δημοφιλής δημιουργός αλλά με τον τρόπο που η ίδια αντιμετώπιζε ένα πολύ διαφορετικό ακροατήριο που ήταν ταυτόχρονα μαθητές. «Πρέπει να ενθαρρύνουμε όποιον γράφεις ακόμα και αν τα πρωτόλεια του δεν ενθουσιάζουν κανέναν» μου λέει στο διάλειμμα. Οι παρατηρήσεις της για τον ρυθμό, ή την ιδέα που κάποιος προσπαθούσε να αποκρυπτογραφήσει στιχουργικά, οι παρατηρήσεις για τη χρήση λέξεων, για την συνειρμικότητα ή όχι ενός τραγουδιού , για την αφηγηματικότητας ενός μικρού πεζού δίνονταν με περισσή αγάπη.
Συγκινητικό και το αφιέρωμα «1974-50 χρόνια μετά», όπου συγγράφεις από διαφορετικές γενιές διάβασαν επί σκηνής ποιήματα ή πεζά για το μεγάλο εθνικό τραύμα του νησιού.
Σε μια διήμερη στην ουσία Έκθεση (η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στο επαγγελματικό συνέδριο και σε μια ημερίδα για τις βιβλιοθήκες) δεν προλαβαίνεις να τα δεις όλα. Δύο πράγματα ξεχώρισα, την συνεχόμενη ροή κόσμου και την οργανωτικότητα του συνεδρίου, με μάνατζερ σκηνής, προσωπικό βοηθείας παντού, λεπτομερείς πινακίδες για τα event κάθε χώρου. Πράγματα που δίνουν την αίσθηση της ποιότητας σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Κάτι που πιστώνεται στην οργανωτική Επιτροπή και στην πανταχού παρούσα Άννα Ιωαννίδου.
