Λιούις Κάρρολ, Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων

0
3521

Της Μαρίζας Ντεκάστρο.

 

Από το 1865 που εκδόθηκε Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων του Λιούις Κάρρολ, εικονογραφημένη από τον Τζον Τένιελ, δεν έπαψε να προκαλεί μέχρι σήμερα τους ανθρώπους του βιβλίου και των άλλων τεχνών με την αντοχή της στο χρόνο. Έγινε κόμικ και ηλεκτρονικό παιχνίδι, διασκευάστηκε εκατοντάδες φορές, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, προβλημάτισε φιλολόγους και μεταφραστές με τα λογοπαίγνιά της, ψυχαναλυτές με τα κρυφά της νοήματα, και φυσικά εικονογράφους και ζωγράφους.

Όπως λέει ο αυστραλός Ρόμπερτ Ίνγκπεν , ένας από τους γνωστούς εικονογράφους που ασχολήθηκαν με την Αλίκη (Μετ. Μάρα Μοίρα,  εκδ. Πατάκη), η εικονογράφηση αποτελεί ουσιαστικό μέρος της εμπειρίας της ανάγνωσης του έργου.

αλίκη1 αλίκη2 ?????3

 

 

 

 

 

Ο ίδιος αποτυπώνει την δική του προσωπική εμπειρία, τιμώντας τον Τζον Τένιελ, τον πρώτο εικονογράφο του έργου, με εικόνες που βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με το αγγλικό τοπίο και την εικονογραφική παράδοση της εποχής του Κάρρολ.

 

 Το Α της Αλίκης

Βασίλης Παπατσαρούχας (Μετ. Ελένη Κεκροπούλου, εκδ. Polaris)

Διαβάζοντας τις περιπέτειες της Αλίκης, παρασυρόμαστε και μπαίνουμε σε έναν εξωπραγματικό κόσμο όπου συμβαίνουν ανήκουστα και αλλόκοτα θαύματα. Δεν είναι τα ζώα που μιλούν, τα τραπουλόχαρτα-φρουροί ή η κάμπια που καπνίζει ναργιλέ εκείνα που δημιουργούν την εντύπωση του εξωπραγματικού. Εκτός από το κείμενο είναι και η απόδοση αυτού του κόσμου από τον καλλιτέχνη που τον εικονογραφεί. Στους πίνακες του Βασίλη Παπατσαρούχα πρωταγωνιστούν τα όνειρα και οι εφιάλτες της Αλίκης.

?????4 αλίκη5 ?????6

 

 

 

 

 

Η Αλίκη του Παπατσαρούχα είναι ανήσυχη και βλέπει τον χρόνο να κυλά στο μεγάλο ρολόι του τοίχου, ως άλλος ήρωας που κινεί την ιστορία. Το πάντα παρόν Α επιβεβαιώνει ποια παρακολουθούμε. Η Αλίκη του είναι ένα κορίτσι που χάνει σιγά -σιγά την παιδικότητά του στο πέρασμα προς την εφηβεία, ένα κορίτσι που δεν δείχνει ποτέ το σώμα του ολόκληρο παρά μόνο τμήματά του, πότε τα μάτια, ένα πόδι, ένα χέρι, τον κορμό, τις περισσότερες φορές μάλιστα ζωγραφισμένα από παράξενες γωνίες, σε αχνούς γκρίζους τόνους οι οποίοι φωτίζονται πού και πού από κάποιο χρώμα, υποδηλώνοντας μ’ αυτό τον τρόπο την νέα πραγματικότητα που δημιουργείται.

Κάθε εικόνα σε προκαλεί να τη σκεφτείς χωρίς να την προσπεράσεις. Είναι η εμπειρία στην οποία αναφέρεται ο Ίνγκπεν, εμπειρία που αποκτούμε από την ανάγνωση ενός σύμπαντος που μας θυμίζει τον κόσμο μας, αλλά και πάλι όχι, και η οποία μας καλεί να το διαβάσουμε με πολλούς τρόπους. Αυτή άλλωστε είναι η δύναμη της ιστορίας του Κάρρολ και της ζωγραφικής του Παπατσαρούχα, όταν παρακάμψουμε τα παραμυθικά επεισόδια που προβάλλουν οι διασκευές της.

 

Θεατρικά κοστούμια και σκηνικός χώρος

Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ (Μετ. Κλαιρ Νεβέ- Εύη Σιούγγαρη, εκδ. Μεταίχμιο)

Ένα μικρό κορίτσι ξαπλωμένο ράθυμα σ’ έναν καναπέ ονειροπολεί λες και βυθίζεται με τη φαντασία του έναν παραμυθένιο κόσμο, ο οποίος άλλοτε είναι ζαχαρένιος κι άλλοτε αλλόκοτος με πρόσωπα υπερτονισμένα και γκροτέσκα. Είναι η Αλίκη που κρυφοκοιτάζει, με την έκπληξη ζωγραφισμένη πάντοτε στο πρόσωπό της, τα πρόσωπα, τα πράγματα και τις καταστάσεις μέσα στις οποίες βρέθηκε εξαιτίας της τρελής της ονειροπόλησης.

?????9 αλίκη8 αλίκη7

 

 

 

 

 

Αυτό που χαρακτηρίζει τη δουλειά της Ντοτρεμέρ είναι η θεατρικότητα στη σύνθεση των εικόνων.  Κάθε εικόνα δημιουργεί ένα περιβάλλον, μια σκηνογραφία γεμάτη αντικείμενα που ορίζουν το χώρο και με τους πρωταγωνιστές να φορούν θεατρικά κοστούμια σαν να ήταν σχεδιασμένα από μεγάλους μόδιστρους σε στιγμές έμπνευσης. Τα αξεσουάρ, τα καπέλα ιδιαίτερα, καθώς και η υφή των υφασμάτων προσδιορίζουν τη θέση του καθένα στην ιστορία καθώς και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Η ζωγραφική είναι παραμυθένια και δείχνει ότι όλα είναι πιθανά και όλα μπορούν να συμβούν σ’ αυτήν τη φαντασίωση του ακραίου παραλογισμού.

Θα ήταν άδικο να ξεκινήσουμε μια συζήτηση για το εάν και ποια από τις δυο εικονογραφήσεις είναι ‘παιδική’ και να την υποτάξουμε σε κάποια κατηγοριοποίηση. Είναι και οι δυο δουλειά μεγάλων καλλιτεχνών και ως εκ τούτου καθένας αποκομίζει ό, τι μπορεί, ανεξάρτητα από την ηλικία του.

 

Μικρή πινακοθήκη: Κεφάλαιο 7, Τσάι με τους τρελούς

Ρόμπερτ Ίνγκπεν
Ρόμπερτ Ίνγκπεν
Τζον Τένιελ
Τζον Τένιελ
Λίσμπετ Ζβέργκερ
Λίσμπετ Ζβέργκερ
Ρεμπεκά Ντοτρεμέρ
Ρεμπεκά Ντοτρεμέρ

 

 

 

 

 

 

Αν Ερμπό
Αν Ερμπό
Σαλβαδόρ Νταλί
Σαλβαδόρ Νταλί
Yayoi Kusama
Yayoi Kusama
Yana Toboso, manga εμπνευσμένο από την Αλίκη
Yana Toboso, manga εμπνευσμένο από την Αλίκη

 

 

 

 

 

 

Η υπερρεαλιστική Αλίκη του Naoto Hattori
Η υπερρεαλιστική Αλίκη του Naoto Hattori

 

 

 

 

 

 

 

 

εικονογραφήσεις: Βασίλης Παπατσαρούχας, Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ

Προηγούμενο άρθροΠοιοι θα πάνε στην Επίδαυρο;
Επόμενο άρθροHISTOREIN/ΙΣΤΟΡΕΙΝ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ