Σχολικές βιβλιοθήκες ενάντια στη σχηματική σκέψη

0
1148

 

του Κίμωνα Θεοδώρου.

Η προώθηση της μίας άποψης, η απουσία της διαφορετικής προσέγγισης, προσιδιάζει στον μονοσήμαντο πολίτη –τον πολίτη της μίας άποψης- και τον απόλυτο δογματισμό, γεννά  τη σχηματική σκέψη. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σχέση πολίτη–πολιτικής.

Αντίδοτο στη σχηματική σκέψη αποτελεί η ανάγνωση και η έρευνα που βρίσκουν αρχικά τον φυσικό τους τόπο και οφείλουν να καλλιεργούνται μέσα στις σχολικές βιβλιοθήκες. Εάν, βέβαια, οι τελευταίες λειτουργούν στα σχολεία ιδεωδώς και εφόσον προάγουν συνειδητά αξιακές αντιλήψεις.

Μπορούν οι σχολικές βιβλιοθήκες να μεταβάλουν το δυστοπικό παρόν; Αυτό είναι το στοίχημα κατά τους συγγραφείς του ανά χείρας πονήματος. Στατιστικά ο μισός πληθυσμός των νέων δεν διαβάζει κανένα απολύτως βιβλίο. Οι Έλληνες πολίτες στην πλειονότητά τους δεν έχουν μπει σε βιβλιοθήκη ούτε μία φορά. Γίνονται άσκεπτοι, άκριτοι και άβουλοι τηλεθεατές. Η «ψηφιακή επανάσταση» για τους μαθητές και η αγορά φορητού υπολογιστή για κάθε μαθητή της Α’ Γυμνασίου κατά τα σχέδια του υπουργείου Παιδείας τα παρελθόντα έτη, «δεν είχαν καμιά πρακτική αξία, οι μαθητές καταγίνηκαν κυρίως στην ανταλλαγή μηνυμάτων και στην ενασχόληση με διάφορα παιχνίδια μέσα κι έξω από την τάξη».

Ποια είναι η «περιπέτεια» των σχολικών βιβλιοθηκών στη χώρα μας; Γιατί το εγχείρημα πέρασε «από τη Βαυαροκρατία στη βαρβαροκρατία»;  Τι συμβαίνει από το πρώτο διάταγμα του Όθωνα το 1835 περί ίδρυσης βιβλιοθηκών σε όλα τα δημόσια σχολεία, μέχρι τα σύγχρονα «μνημονιακά χρόνια» που ζητήθηκαν τα κλειδιά των βιβλιοθηκών οι οποίες σχεδιάστηκαν στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου προγράμματος πριν από είκοσι χρόνια; Το βιβλίο τούτο καταθέτει απαντήσεις, αποτελώντας τρόπον τινά τοιχογραφία της πρόσφατης «νεοελληνικής ιστορίας» με οικονομικούς διαξιφισμούς σε βάρος του δημόσιου πολιτιστικού συμφέροντος και πολιτικές υποσχέσεις «εις τας καλένδας», ενώ υπογραμμίζει το πείσμα του συγγραφέα και εκδότη, Γιώργου Δαρδανού.

Πρόκειται για ένα πείσμα ανάδειξης μίας πλουραλιστικής εκπαιδευτικής διαδικασίας μαθητών – πολιτών, με τη στήριξη μεταξύ άλλων του «πολλαπλού βιβλίου» αντί της παπαγαλίας από ένα εγχειρίδιο. «Το ένα και μοναδικό βιβλίο οδηγεί στην απουσία κριτικής σκέψης», τονίζεται. Επιπροσθέτως, σε μία εποχή όπου το διαδίκτυο αποτελεί τη μοναδική πηγή πληροφόρησης, οι νέοι βρίσκονται ανοχύρωτοι απέναντι στον βομβαρδισμό πληροφοριών. Ζουν χωρίς βιβλιοθήκη, χωρίς εργαλεία ελέγχου.

Το πόνημα του Γιώργου Δαρδανού έχει μία πυκνότητα η οποία αναδεικνύει κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά συγκείμενα. Παράλληλα, χαρακτηρίζεται από μαχητική χροιά -ή «ακτιβιστική» αν θέλετε- ενώ δεν λείπουν στοιχεία «campus» για τον χώρο του βιβλίου, αλλά και αυτοβιογραφικά. Αποτελεί αντικείμενο «αναγνωστικής απόλαυσης» το ίδιο, πέρα από το πρόβλημα με το οποίο καταπιάνεται. Στην έκδοση με κείμενά τους συμβάλλουν  συνοδοιπόροι οι οποίοι υπογραμμίζουν ποικίλες προβληματοθεσίες γύρω από το εξεταζόμενο θέμα. Πώς θα έπρεπε να λειτουργούν οι βιβλιοθήκες; Ποια η κατάσταση σήμερα; Ποιος ευθύνεται; Ποια τα προβλήματα μέσα στον εκπαιδευτικό κόσμο; Πώς θα έπρεπε να είναι το μελλοντικό σχολείο; Με άλλα λόγια, εξετάζεται ένα ηθικό πλαίσιο δράσης.

Για τον Γιώργο Δαρδανό, οι σχολικές βιβλιοθήκες αποτελούν υπόθεση μίας κοινωνίας που δίνει τη δυνατότητα «σε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν».

 

 

sximatikh skepsiΙΝΦΟ: Γιώργος Δαρδανός (συλλογικό έργο). Σχηματική σκέψη. Ήτοι το ένα και μοναδικό βιβλίο και οι ανύπαρκτες βιβλιοθήκες στην ελληνική εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg, 2015

 

 

Προηγούμενο άρθροΝίκος Καρούζος, Η Ελλάδα, οι Έλληνες, η Αττική και η Αργολίδα (της Δώρας Μέντη)
Επόμενο άρθροΕκεί όπου η λογοτεχνία συναντά τη φωτογραφία(της Λίλας Κονομάρα)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ