του Φώτη Θαλασσινού
- Κάθομαι εκεί πέρα αλλά όχι με φτιασιδωμένες τις ατέλειες μου και τους πόνους μου. Περιφέρομαι έξω στην πλατεία με έκθετους τους πόνους και τις θλίψεις μου. Να μην φοράω κανένα προσωπείο είναι για μένα η καλύτερη και πιο ανθρώπινη στάση ζωής για να υπάρχω. Σκέφτομαι καμιά φορά την Simone Weil, τους στοχασμούς της για τον πόνο, ο πόνος είναι η παγκόσμια γλώσσα, είναι κοινό βίωμα που συνδέει όλους τους ανθρώπους. Κι αντί να δώσουμε στην θωριά μας μια όψη ύπαρξης που η θνητότητα και τα τραύματα την διαπερνούν, προτιμούμε να κυκλοφορούμε μεταμφιεσμένοι σε προνομιούχοι. Ξοδεύουμε μια ζωή σε πράγματα πλαναισθησίας παρά μιας κάποιας εγνωσμένης ουσίας.
Και έτσι όπως κάθομαι με τα κακοφορμισμένα μου τραύματα , κάθε μέρα με πλησιάζουν μετανάστες και πρόσφυγες φτωχοδιάβολοι και όλης της γης οι συφοριασμένοι. Όταν τον ρώτησα το όνομά του δεν καταλάβαινα με την αραβική προφορά του ακριβώς την λέξη. Μου ζήτησε να τον φωνάζω Μαρόκο , αυτή ήταν η χώρα προέλευσής του. Ήταν κάθε μέρα μεθυσμένος, εκείνος έλεγε πως το μυαλό του δεν πήγαινε καλά. Είμαι φοβισμένος και ευγενικός όσο κι αρκετοί απ’ τους κατοίκους αυτών των αραβικών χωρών. Την μέρα που συζητήσαμε περισσότερο από κάθε άλλη είχε τα στα δάχτυλα των χεριών του τσιρότα. Τα είχε κόψει το προηγούμενο βράδυ γιατί στην ζιγκ ζαγκ μεθυσμένη του πορεία βρήκε εμπόδια κάτι καφάσια με άδεια μπουκάλια και τα έσπασε.
Οι γυναίκες στην Ελλάδα, είπε ο Μαρόκο, είναι πιο σέξι απ’ τις άλλες Ευρωπαίες, φοράνε, μου είπε , φακούς επαφής. Τον όρο φακοί επαφής δεν τον γνώριζε, του τον έμαθα εγώ αν και λόγω της αλκοολικής σκέψης του δεν μπόρεσε να τον προφέρει ποτέ σωστά. Οι λέξεις του ήταν γι’ αυτόν δυσεύρετες και όταν τελικά τις ψέλλιζε είχαν την μακρόσυρτη διάρκεια που έχουν οι λέξεις όλων των μεθυσμένων. Αγαπώ Ελλάδα, έλεγε κάθε φορά που περνούσαν όμορφες Ελληνίδες γυναίκες. Κι ενώ ήταν πασιφανές ότι στα μάτια του μπορούσε κανείς να ορκιστεί στην αθωότητα του Μαρόκο οι γυναίκες τον κεραυνοβολούσαν με τα πιο απάνθρωπα βλέμματά τους.
Επέμενε στην τρέλα του και μου έλεγε για ανδραγαθήματα του από μέρες που ήταν ακόμη πιο λιώμα από εκείνο το απόγευμα στο Μοναστηράκι. Όχι πως έβγαζα άκρη αλλά του έλεγα να έχει κατά νου και την αστυνομία γιατί θα μπορούσαν να τον κλείσουν σε κάποιες απ’ τις ψυχιατρικές φυλακές του Δαφνίου ή του Δρομοκαϊτείου. Στο άκουσμα του δεύτερου ιδρύματος γέλασε, δεν αποκλείεται να τον έκλεισαν για συνετισμό κάποιες μέρες σ’ αυτό.
Κάποια στιγμή πέρασαν από μπροστά μας δυο gay άντρες και ήταν τόσο όμορφοι μέσα στην μυθική αγάπη τους. Αγκαλιάζονταν και φιλιούνταν. Θέλω κι εγώ, θέλω κι εγώ φώναξε ο Μαρόκο και ήταν σαν να το εννοούσε. Το σώμα του, ο τρόπος που το χάιδευε ασυναίσθητα ήταν αυτή η έλλειψη στοργής του ξενιτεμένου στην καινούργια του πατρίδα. Θέλω κι εγώ, θέλω κι εγώ, αναφώνησα έπειτα από τον Μαρόκο και ήξερα πως εγώ το είχα πραγματικά επιτακτική ανάγκη. Τον τελευταίο καιρό όλο αγκαλιάζουμε τους εαυτούς μας οι άνθρωποι. Εναποθέτουμε τους πόθους μου σε αγγίγματα με τα σκυλιά που συναντάμε στις διαδρομές μας. In your head, zombie, τρομάζουμε στα φοβισμένα πρόσωπα των νεαρών μεταναστών. Η συστολή και η ταπεινοφροσύνη μοιάζουν ύποπτες και ο μέσος Έλληνας επιδαψιλεύει μίσος στον ξένο κι ας ορκίζεται τα βράδια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Μαρόκο, δεν είχε πια δεσμούς με την οικογένειά του, είπε για κάτι κόρες και την μητέρα του. Αυτή έχει να του μιλήσει εφτά χρόνια. Δεν ξέρω γιατί η αθωότητα κυνηγιέται τόσο πολύ. Είχα γράψει κάποτε πως ο πόνος και η αθωότητα φτιάχνουν το όραμα. Και οι αστασίαστοι τύραννοι της σύγχρονης εποχής κυνηγάνε με κατασταλτικές δυνάμεις τους οραματιστές. Να ζεις ελεύθερος σημαίνει να είσαι τρομακτικός για τους άλλους. Ο Μαρόκο ήταν ελεύθερος μέσα στην ταπεινότητα που προήλθε απ’ την ζωή του ως περιπλανώμενος από ευρωπαϊκή πρωτεύουσα σε άλλη. Οι άνθρωποι που συναντάω στους δρόμους, που συχνάζουν μποέμηδες στην πλατεία, που είναι τοξικομανείς και που ζουν πιο πολύ μέσα τους παρά στην πραγματικότητα φέρουν το στίγμα του απομονωμένου. Δεν είναι έτσι, οι περισσότεροι κάθονται στην πλατεία και λογαριάζουν τα ύψη και τους γκρεμούς τους, μιλάνε καθαρή γλώσσα, αποψιλωμένη από καλολογικά ψιμύθια και αστικές ευγένειες και ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμοι για το επόμενο μετέωρο βήμα προς το βίωμα.
Ο Μαρόκο με το αλκοόλ του ήταν μόνος του, μποέμης, είναι αληθινός ο άνθρωπος που σου βγάζει το ασυνείδητο του στον λόγο του. Και αυτός ο κόσμος είναι ψεύτικος γιατί κοιτιέται μόνο στον καθρέφτη του. Περιποιημένος και απατηλά φωτεινός. Το αληθινό είναι όμορφο όταν το βλέμμα είναι όμορφο. Δεν υπάρχει κάτι να φοβηθείς στην αλήθεια. Γιατί η αλήθεια αποζητά την εκτόνωση της μέσα απ’ την επιθυμία της να γίνει ρητή. Οι άλλοι που την κρύβουν, σ’ αυτούς κακοφορμίζει και τότε γίνεται έγκλημα και κακή πράξη. Δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς σκοτάδια. Ας συστηνόμαστε καλύτερα.
Στην ζωή κάποιοι δίνουν και κάποιοι παίρνουν, μου είπε ο Μαρόκο και σ’ αυτήν την λακωνική δήλωση κάποιοι κάνουμε απολογισμούς, κάποιοι αναρωτιόμαστε αν τελικά η ζωή είναι ένα εμπόριο συναισθημάτων. Αν είναι έτσι, καλώς έχει. Ο Μαρόκο μου είπε πως ούτε δίνει ούτε παίρνει… Δεν ξέρω πώς είναι να μην χρωστάς σε κανέναν και κανένας να μην χρωστάει σ’ εσένα. Ίσως να είναι απελευθερωτικό την ίδια στιγμή που παίρνεις να ξοφλάς το χρέος σου με ένα ταυτόχρονο δόσιμο. Οι μποέμηδες της πλατείας είναι απελεύθεροι απ’ τα μικροαστικά δεσμά. Φεύγουν προς την ζωή ή τον θάνατο δίχως ν’ αφήνουν πόνο σε όλους. Αυτό είναι το ευεργέτημα του μονάχου ανθρώπου. Από κάποιο χρόνο και μετά γίνεται άκακος για όλους. Δεν θέλει να πάρει ή να δώσει κάτι. Ακινητεί μέσα στην λήθη.
Ο Μαρόκο ήξερε αρκετό κόσμο στην πλατεία. Πάντα τον έβλεπα να κάθεται εκεί και με κάποιον άλλο συμπατριώτη του ή αραβόφωνο. Συνήθως ήταν με έναν άλλο μεθύστακα , τον Ρόκο. Που κι αυτουνού το όνομα ήταν σύντμηση της λέξης «Μαρόκο. Εκείνη την μέρα για την οποία γράφω πολλοί περνούσαν από μπροστά μας και μιλούσαν με τον Μαρόκο. Πιο πολύ ένιωθα να προσπαθούν να το συνεφέρουν με φωνές για το αλκοόλ που έπινε. Ένας άλλος του άφησε μερικούς λιωμένους ξηρούς καρπούς και ο Μαρόκο μου πρόσφερε να πάρω απ’ αυτά τα υπολείμματα. Όταν έφυγα έδειξε στενοχωρημένος. Θα τα ξαναπούμε βρε συ, του είπα και πήρα το μετρό για την Καλλιθέα.
- Με πλησιάζουν οι αραβόφωνοι, μου λένε για δουλειά και τανύζω το χέρι μου για να μπορέσω να τους πω δήθεν ότι ζητιανεύω. Στο Μοναστηράκι η φτώχεια είναι μεγάλη κι αν κάποιος μάθει ότι έχεις λεφτά για να πάρεις τα τσιγάρα σου, είναι σαν να το ξέρει όλη η πλατεία. Πρέπει να μάθεις να αρνείσαι να προσφέρεις γιατί όπως τα περιστέρια εφορμούν μόλις αντιληφθούν ότι τρως, έτσι και οι Αιγύπτιοι σε προσεγγίζουν μήπως και βρουν κάποιο νήμα στο λαβύρινθο προς τα όνειρά τους. Κάθονται κοντά μου, τους φωτογραφίζω με την Ακρόπολη στο φόντο, τους στέλνω τις φωτογραφίες, υπάρχει εν εξελίξει κάποιο νυφοπάζαρο στο Μοναστηράκι. Δεν εξηγούνται αλλιώς αυτές οι φωτογραφίσεις που μου ζητάνε με σχετικά επίσημη ενδυμασία. Με ρωτάνε αν είμαι παντρεμένος, βλέπουν τα χρυσά δαχτυλίδια που φοράω στο αριστερό μου χέρι, κληρονομιά του πεθαμένου μου πατέρα, και εικάζουν διάφορα. Εγώ τα φοράω γιατί μοιάζουν μ’ αυτά τα συγκλονιστικά δαχτυλίδια που φοράνε οι τσιγγάνοι. Τους απαντώ ότι είμαι gay και γελάνε γλυκά. Υποθέτω τους εντυπωσιάζει η ελευθερία μου να το λέω ανοιχτά.
- Ο Ρόκο (όνομα, που όπως έγραψα και πιο πάνω βγαίνει απ’ το Μαρόκο) βαριά μορφή αλκοολισμού σχεδόν αποσυνδεδεμένος απ’ όλους τους κανόνες που διέπουν την ανθρώπινη ύπαρξη, απ’ τον χρόνο, την γραμμική ακολουθία των βιωμάτων, τον ευπρεπισμό και την εχεφροσύνη. Είχε μια μανία μ’ αυτά τα ετερόκλητα πράγματα της φωτογραφίας. Μην και του τα πάρει κανείς. Τα είχε στοιβάξει εκεί πέρα όπως θα ζωγράφιζε ο Καραβάτζιο μια νεκρή φύση του. Ποιος ξέρει που ξεκινά και που τελειώνει η αστυμαγεία. Συνήθως ανεπίγνωστος κάποιος για τον τελετουργικό τρόπο που συνταιριάζει τα πράγματα, χνάρια του στην πόλη, στην πλατεία, στο Μοναστηράκι, και βγαίνει ένα άδηλο νόημα. Κάποιος περαστικός του τα ζήτησε και ο Ρόκο εξεμάνη να διατηρήσει την εποπτεία στα τιμαλφή του μέχρι που έφυγε μαστουρωμένος, τα παράτησε εκεί και οι διερχόμενοι τα θαύμαζαν σαν μια μυστική γλυπτική Avant Garde καλλιτέχνη.
Κείμενο, φωτογραφίες : Φώτης Θαλασσινός / https://fotisthalassinos.gr/
