της Μαρίας Νομικού
Πάντα θα χρειαζόμαστε τα παραμύθια, ως παιδιά αλλά και ως ενήλικες, για τη μαγεία που περιέχουν, τη χωρίς όρια φαντασία και το απρόβλεπτο, το αδύνατο που γίνεται δυνατό, τις προκλήσεις, τις δυσκολίες αλλά και την ευόδωση της προσπάθειας του ήρωα, το ευτυχισμένο τέλος. Μέσα από τα παραμύθια, τα μεγάλα και τα δύσκολα θέματα γίνονται μικρά, έρχονται στα μέτρα μας, για να μπορέσουμε να τα σηκώσουμε, να τα κατανοήσουμε, να τα διαχειριστούμε και να τα αποδεχτούμε.
Ένα σύγχρονο παραμύθι είναι το βιβλίο της Μαριαλένας Σπυροπούλου. Ένα παραμύθι με πολλά επίπεδα, που δίνει τροφή για σκέψη στα παιδιά για δύσκολα θέματα, καθώς θίγει πολλά και σημαντικά ζητήματα της εποχής μας, όπως αυτά της διαφορετικότητας και της αντίστασης στα στερεότυπα, του καταναλωτισμού αλλά και της παιδικής εργασίας.
Σύμφωνα με έρευνα της Unicef, που διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια, στις αρχές του 2020 εργάζονταν περίπου 160 εκατομμύρια παιδιά. Ένας αριθμός που εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά περίπου 9 εκατομμύρια, ως αποτέλεσμα της πανδημίας Covid-19, που ώθησε ακόμα περισσότερες οικογένειες σε δραματική φτώχεια.
Υπολογίζεται ότι 1 στα 10 παιδιά εργάζεται σήμερα, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός καταγράφεται στην Ασία και ακολουθούν οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και η Λατινική Αμερική.
Τι σημαίνει όμως παιδική εργασία;
Παιδιά από την ηλικία των 5 ετών εργάζονται 10, 12 ενίοτε και 20 ώρες ημερησίως σε εργοστάσια, σε ορυχεία, σε οικοδομές σε αγρούς, εκτελώντας εργασίες δυσανάλογα σκληρές για τη σωματική τους διάπλαση ή την ψυχική τους αντοχή. Χωρίς κανένα δικαίωμα στη μόρφωση, στην υγεία, στο παιχνίδι, χωρίς φωνή, θύματα στυγνής εκμετάλλευσης, επιβιώνουν σε συνθήκες δουλείας για να συμπληρώσουν το πενιχρό οικογενειακό εισόδημα. Συχνά, στέλνονται μόνα τους μακριά από την οικογενειακή εστία, σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπου αναγκάζονται να επιβιώσουν χωρίς καμία προστασία και συχνά έρχονται αντιμέτωπα με βία και κακοποίηση.
Πώς όμως να μιλήσεις για αυτό το τόσο σκληρό θέμα στα παιδιά; Όταν ακόμα και σε εμάς τους ενήλικες προκαλεί πόνο, ενοχή, αμηχανία; Η Μαριαλένα τολμά να το αγγίξει. Και το κάνει με τον πιο τρυφερό τρόπο.
Ο Χον Τάι, το μικρότερο παιδί μιας οικογένειας με 21 παιδιά, δουλεύει νύχτα και μέρα σε ένα εργοστάσιο με παιχνίδια. Αν και θα έπρεπε να μπορεί να παίζει ο ίδιος, είναι αναγκασμένος να φτιάχνει παιχνίδια για άλλα παιδιά, πολύ πιο τυχερά.
Ο Χον Τάι, ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη όμως, βρίσκει τρόπο να εκφράσει την αγάπη που έχει στην καρδιά του, βρίσκει τρόπο να κάνει πράξη όσα έχει ονειρευτεί. Φτιάχνει ένα λούτρινο γατάκι ξεχωριστό. Κι επειδή είναι φτιαγμένο από φαντασία, όνειρα και αγάπη, πιστεύει ότι το γατάκι του θα έχει ψυχή!
Όμως το αφεντικό του Χον Τάι, ένας σκληρός άνθρωπος που τον ενδιαφέρει μόνο το κέρδος, το ανακαλύπτει, του το παίρνει και το στέλνει μαζί με άλλα παιχνίδια σε χώρα μακρινή.
Το γατάκι αυτό φτάνει στην Ελλάδα, το διαλέγει η μικρόσωμη Ήβη, που απεχθάνεται τις κούκλες και τα τεράστια παιχνίδια, και γίνεται ο καταλύτης για να καταλάβει καλύτερα τον εαυτό της και να αποδεχτεί όσα την κάνουν μοναδική. Ένα μικρό και τόσο διαφορετικό από τα άλλα παιχνίδια, γατί μαθαίνει στην Ήβη την αξία που μπορεί να κρύβει ο καθένας μέσα του, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή την ομορφιά. Της μαθαίνει επίσης τη δύναμη της αγάπης. Μαθήματα και τα δύο πολύτιμα για να πιστέψει στον εαυτό της και να βρει τη θέση της στο σχολείο και στις παρέες.
Και στις δύσκολες και σκοτεινές μέρες που ζούμε, με όλον αυτόν τον καταιγισμό των άσχημων ειδήσεων, που φτάνουν από κάθε γωνιά της γης, μια μικρή που βρίσκει τη θέση της σ’ έναν μεγάλο κόσμο, δεν μπορεί παρά να μας κάνει να νιώθουμε ανακούφιση και να μας γεμίζει ελπίδα!
(*) Η Μαρία Νομικού είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων και εργάζεται στον χώρο των Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων για την προστασία παιδιών, προσφύγων και άλλων ευάλωτων ομάδων. Είναι μέλος του ελληνικού τμήματος του International Board on Books for Young People (IBBY).
ΦΩΤΟ: <a href=”https://create.vista.com/el/unlimited/stock-photos/391959206/stock-photo-selective-focus-african-american-child/”>Φωτογραφία Επιλεκτική εστίαση της αφρικανικής Αμερικής παιδί κρατώντας μολύβι, ενώ κάθεται κοντά στο παιδί και chalkboard δημιουργήθηκε από τον/την HayDmitriy</a>
Μαριαλένα Σπυροπούλου,Μια μικρή σ’ έναν κόσμο πολύ μεγάλο! , εκδόσεις Σοκόλη, Μάιος 2022.
Βρες το εδώ
