“Αντιγόνη απ’ το Πουσκάρ” (γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου)

0
169
Βλάσης Κανιάρης, «Πού είναι ο Βορράς, πού είναι ο Νότος;»

του Φίλιππου Φιλίππου 

 

Η Μαρία Σκιαδαρέση (Αθήνα, 1956), η οποία σπούδασε Ιστορία και Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, δεν είναι συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Εμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1994 και το 1996 εξέδωσε το μυθιστόρημα Άτροπος ή η ζωή και ο θάνατος της Βενετίας Δαπόντε. Μελετώντας τα βιβλία της, ο αναγνώστης συμπεραίνει πως την ενδιαφέρει κυρίως η Ιστορία και οι ανθρώπινες σχέσεις. Στο μυθιστόρημά της Αντιγόνη απ’ το Πουσκάρ το θέμα είναι το φαινόμενο των μεταναστευτικών ροών από την Ασία και την Αφρική προς την Ευρώπη, με ενδιαμέσους σταθμούς την Τουρκία και την Ελλάδα∙ μια ομάδα μεταναστών προσπαθούν να εγκλιματιστούν στη χώρα μας. Θέλοντας να μιλήσει για τους συγκεκριμένους κατατρεγμένους και να εκφράσει  την αλληλεγγύη της προς αυτούς, η συγγραφέας έγραψε ένα μυθιστόρημα, αλλά δεν αρκέστηκε στην κλασική εξιστόρηση: δανείστηκε αρκετά στοιχεία από την αστυνομική λογοτεχνία. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε: «Μια εξαφάνιση, ένας φόνος, ένα απρόοπτο τέλος» και «Ένας αστυνομικός που ψάχνει στ’ αλήθεια να βρει απαντήσεις , όμως οι περιστάσεις τον εμποδίζουν»..

Στην αρχή, λοιπόν, τις πρώτες μέρες του τρύγου, έχουμε μια εξαφάνιση του Χόντι, του Ινδού επιστάτη του Ηλία Πεκμετζή, γαιοκτήμονα και αμπελουργού κάπου στη Θήβα. Ο νεαρός που απολάμβανε την εμπιστοσύνη του αφεντικού του. Έφτασε στην Ελλάδα πριν από χρόνια μαζί με την αδελφή του την Ανίλα και τον φίλο του τον Νισίθ και εγκαταστάθηκαν στη Βοιωτία. Όταν εξαφανίζεται ο Χόντι, οι βασικοί χαρακτήρες της ιστορίας αρχίζουν να μιλούν, αφηγούμενοι περιστατικά από τη ζωή τους. Τι μπορεί να του συνέβη. Κάποια στιγμή βρίσκεται νεκρός κάποιος τον δολοφόνησε. Ο Πεκμετζής έχει έναν γιο, τον Χρίστο, ενώ ο άλλος του γιος, ο Διονύσης, χάθηκε πριν από χρόνια και βρέθηκε δολοφονημένος. Υπάρχουν λοιπόν δύο μυστήρια, τα οποία επιχειρεί να λύσει ο αστυνόμος Αχιλλέας Πλατής –αλλά κι ο Πεκμετζής, ανάπηρος σε καροτσάκι, αναζητεί στοιχεία, κίνητρα και αποδείξεις-–, ενώ στην υπόθεση των δύο εγκλημάτων εμπλέκονται και τρεις γυναίκες, η Δέσποινα, σύζυγος του Χρίστου, η Αθηνά, η κοπέλα του Διονύση κι η Χριστίνα, αποβιώσασα σύζυγος του γαιοκτήμονα.

Στο τέλος τα αινίγματα κι οι απορίες λύνονται, οι ένοχοι τιμωρούνται κι αποδίδεται δικαιοσύνη. Εδώ, όμως, υπάρχει κάτι διαφορετικό. Η Μαρία Σκιαδαρέση επιχείρησε να υπερβεί τα όρια της καθιερωμένης τεχνοτροπίας, να ξεφύγει από την κλασική δομή τους. Στόχος της δεν ήταν να γράψει ένα ακόμα αστυνομικό έργο, αλλά να μας παραπέμψει στην αρχαία ελληνική τραγωδία και τον Σοφοκλή. Ο τίτλος Αντιγόνη απ’ το Πουσκάρ αναφέρεται στην Αντιγόνη, την κόρη του Οιδίποδα και της Ιοκάστης, αδελφή των διδύμων Ετεοκλή και Πολυνείκη. Στο παρόν βιβλίο τον συμβολικό ρόλο της Αντιγόνης τον παίζει η Ανίλα, η οποία φροντίζει τον δικό της αδελφό, αψηφώντας τους κινδύνους που απορρέουν από την πράξη της.

Στην πλοκή υπάρχουν έρωτες, απιστίες, ζήλια, συμφέροντα, εκδίκηση, αναφορές στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα –διαβάζουμε πως όσοι Τούρκοι απέμειναν στη χώρα μετά την έναρξη της Επανάστασης, έφυγαν όπως όπως για να γλιτώσουν από το λεπίδι των εξεγερμένων, αφήνοντας στα χέρια των Ελλήνων τα σπίτια και τις περιουσίες τους.  Αναφορές γίνονται και για την απριλιανή δικτατορία, αλλά  και την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τις διαδηλώσεις, τον ραδιοφωνικό σταθμό που εξέπεμπε από εκεί, τις συλλήψεις φοιτητών από την Ασφάλεια. Επίσης, υπάρχουν αρκετές πληροφορίες που αφορούν την Ινδία, στα ήθη και τα έθιμα μιας χώρας Βραχμανιστών –«Μεγάλε Βράχμα, άκου τις ικεσίες μου», λέει η Ανίλα απευθυνόμενη στον Θεό της». Εκεί σε ορισμένες περιοχές η κοινωνία είναι αυστηρή, όπως και η θρησκεία, δεν σηκώνει παρεκτροπές από τα καθιερωμένα.

Η αφήγηση διαθέτει σασπένς και ανατροπές, ωστόσο περιέχει και τις σκέψεις της συγγραφέως πάνω στους χαρακτήρες της ιστορίας και στα δρώμενα. Ας το επαναλάβουμε: το θέμα που επέλεξε η Μαρία Σκιαδαρέση είναι οι πρόσφυγες κι οι μετανάστες στην Ελλάδα και το πώς τους αντιμετωπίζουν οι εργοδότες τους. Επιπλέον, το πώς ένας απαγορευμένος έρωτας συνδέεται με ένα αισιόδοξο μέλλον.

 

Μαρία Σκιαδαρέση, Αντιγόνη απ’ το Πουσκάρ,Εκδόσεις Πατάκη, 2024

Προηγούμενο άρθροΠοίηση για την Απελπισμένη γενιά (της Φιλίας Κανελλοπούλου)
Επόμενο άρθροH ποίηση της ‘χαμένης αιτίας’ (γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ