Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.
Να και κάτι που μάλλον αγνοούσαμε. Η ιστορία της τοκογλυφίας στην Πελοπόννησο στο τέλος της τουρκοκρατίας. Ο ιστορικός Βασίλης Κρεμμυδάς ανακάλυψε ένα κατάστιχο κάποιου προύχοντα της Αρκαδίας ονόματι Νίκος Ταμπακόπουλος, στο οποίο καταγραφόταν αναλυτικά το δούναι και λαβείν από το 1816-1820. Υπήρχε κι ένα πρώτο κατάστιχο, το οποίο όμως δεν έχει ευρεθεί μέχρι τώρα και η ύπαρξή του θα έδινε μια πιο πλήρη εικόνα της εμπορικής και χρηματιστηριακής δραστηριότητας του Ν. Ταμπακόπουλου. Το βιογραφικό του Ν. Ταμπακόπουλο είναι ελλιπές. Γνωρίζουμε ότι γεννήθηκε στη Βυτίνα και ανήκε στους πλούσιους της εποχής. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και είχε συμμετάσχει στις επιχειρήσεις κατά των Τούρκων επικεφαλής ομάδας πολεμιστών. Σκοτώθηκε στη μάχη των Τρικόρφων εναντίον των στρατευμάτων του Ιμπραήμ, το 1825.
Το πιο σημαντικό κομμάτι στη βιογραφία του είναι η σύγκρουσή του με τους προκρίτους των Καλαβρύτων Ασημάκη Ζαίμη και Ασημάκη Φωτήλα. Ο Ταμπακόπουλος τους είχε δώσει μεγάλα ποσά και όταν αυτοί αρνήθηκαν να του τα επιστρέψουν πήγε να τους βρει. Εκεί έγινε κάποιος συμβιβασμός και οι δύο προύχοντες του έδωσαν ομολογίες και τιμαλφή. Στη συνέχεια του έστησαν ενέδρα για να του τα πάρουν πίσω. Ο Ταμπακόπουλος είχε μάθει για την ενέδρα και άλλαξε δρομολόγιο, αλλά η πράξη των Ζαίμη και Φωτήλα παρουσιάστηκε ως επανασταστική πράξη ενάντια στους Τούρκους.
Ο Βασίλης Κρεμμυδάς αναλύει το κατάστιχο και βρίσκει ότι στην πενταετία 1816-1820 διακινήθηκε ένα πολύ μεγάλο ποσό που έφτανε τα 1.877.708 γρόσια, ποσό που ισοδυναμεί με την κατασκευή 12 καραβιών ή το 50% της εξαγωγής σιταριού της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με το κατάστιχο ο Ταμπακόπουλος ήταν κανονικός τραπεζίτης αφού δάνειζε με τόκο και μάλιστα πολύ υψηλό που άγγιζε κάποιες φορές και το 30%. Παράλληλα ασχολείτο και με μετατροπές νομισμάτων, μικροπενδύσεις σε φορτία καραβιών ενώ δεν αποκλείεται να είχε στην κατοχή του και μεγάλα κτήματα. Η βασική του ασχολία παρέμεινε τραπεζίτης. Η περίπτωσή του, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, δείχνει ότι στη στεριανή Πελοπόννησο υπήρχε στα χέρια αρκετών υπόδουλων Ελλήνων μεγάλος εμπορικός και κτηματικός πλούτος. Τραπεζικός όμως πλούτος καταγράφεται μόνον στην επιχείρηση του Τμπακόπουλου. Ο Βασίλης Κρεμμυδάς μελετώντας το κατάστιχο συμπεραίνει ότι η είσοδος στην Επανάσταση του 1821 έγινε σε καθεστώς οικονομικής και πιθανότητα κοινωνικής κρίσης. Μια πτυχή της Επανάστασης που ελάχιστα έχει μελετηθεί και φωτίζει αυτή η μικρή μελέτη του Β. Κρεμμυδά.
INFO: Βασίλης Κρεμμυδάς
Εταιρεία Τοκογλυφίας Ν. Ταμπακόπουλος & Σια, 1816-1820
Gutenberg
