Στον László Krasznahorkai το Nobel Λογοτεχνίας «για το οραματικό έργο του εν μέσω αποκαλυπτικού τρόμου»

της Αλεξάνδρας Χαΐνη

Ανακοινώθηκε πριν λίγες ώρες  το πολυαναμενόμενο Nobel Λογοτεχνίας 2025. Τα στοιχήματα αυτή τη χρονιά έπεσαν μέσα μια και ο πρώτος των πρώτων, ο μεγάλος Ούγγρος συγγραφέας László Krasznahorkai, τιμήθηκε τελικά με το βραβείο, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο που φτάνει το ένα εκατομμύριο ευρώ.

Το σκεπτικό

Ο Krasznahorkai βραβεύτηκε «για το συναρπαστικό και οραματικό έργο του που, εν μέσω του αποκαλυπτικού τρόμου, επιβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης».

Την απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών ανακοίνωσε αρχικά στα σουηδικά και στη συνέχεια στα αγγλικά, ο Anders Olsson, Επικεφαλής της Επιτροπής των Nobel.

Ο Olsson αναφέρθηκε αναλυτικά στο βιογραφικό του László Krasznahorkai, αλλά και σε όλα τα μυθιστορήματά του, με εκτενείς αναφορές στην πλοκή και στο ύφος του συγγραφέα.

Στην εισαγωγή του τόνισε ιδιαίτερα τα κοινά του τόπου που γεννήθηκε (1954) -τη μικρή πόλη Gyula στη νοτιοανατολική Ουγγαρία, κοντά στα σύνορα με τη Ρουμανία- με την αγροτική περιοχή που αποτέλεσε το σκηνικό του πρώτου του μυθιστορήματος, «Sátántangó», που εκδόθηκε το 1985 («Το Τανγκό του Σατανά», εκδόσεις Πόλις, 2018) και το οποίο προκάλεσε αίσθηση στην Ουγγαρία για να διασκευαστεί στη συνέχεια σε 7ωρη κινηματογραφική ταινία από τον επίσης Ούγγρο σκηνοθέτη, Béla Tarr. Μετά το δεύτερο βιβλίο του, «Η μελαγχολία της αντίστασης» (Πόλις, 2016), είπε χαρακτηριστικά, η Αμερικανίδα συγγραφέας και κριτικός Susan Sontag είχε χαρακτηρίσει τον Krasznahorkai, «μετρ της Αποκάλυψης» της σύγχρονης λογοτεχνίας.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Krasznahorkai βραβεύεται: Έχει τιμηθεί με το βραβείο Kossuth, που αποτελεί τη σημαντικότερη διάκριση της Ουγγαρίας, και το γερμανικό βραβείο Bestenliste-Prize, ενώ το 2015 του απονεμήθηκε το Man Booker International, ένα βραβείο που δίνεται κάθε δύο χρόνια σε κάποιον/αν εν ζωή συγγραφέα του/της οποίου/ας το σύνολο της δουλειάς είναι γραμμένο στα αγγλικά ή σε αγγλική μετάφραση, ως αναγνώριση της συνεισφοράς των βιβλίων του/της στην «παγκόσμια σκηνή».

Η Ακαδημία εξήρε τον μοναδικό τρόπο γραφής του Krasznahorkai, τις μεγάλες προτάσεις χωρίς παραγράφους που εκτείνονται σε πολλές σελίδες, χαρακτηριστικό που οδήγησε τους κριτικούς να τον συγκρίνουν με τον Franz Kafka, τον Herman Melville και τον Nikolai Gogol. Τα μυθιστορήματά του έχουν επηρεαστεί από τα ταξίδια του στην Ευρώπη και την Ανατολική Ασία, αφότου εγκατέλειψε το Ουγγρικό Κομμουνιστικό Κόμμα το 1987.

Ο Krasznahorkai είναι ο δεύτερος Ούγγρος συγγραφέας που λαμβάνει το Nobel Λογοτεχνίας μετά τον Imre Kertesz, το 2002.

Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πολωνικά, τα τσέχικα, τα βουλγάρικα, τα εβραϊκά, τα ιαπωνικά. Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις. Από τις ίδιες εκδόσεις, το επόμενο διάστημα θα κυκλοφορήσει και το βιβλίο «Πάει και το Φραντζολάκι».

Δήλωση του Κρασναχορκάι (πηγή: Ν.Γκιώνης)