γράφει ο Σπύρος Κακουριώτης
Μια σημαντική ανακάλυψη σημειώθηκε πρόσφατα στην Πράγα, όπου άγνωστα μέχρι πρότινος χειρόγραφα του μυθιστορήματος του Γιάροσλαβ Χάσεκ Ο καλός στρατιώτης Σβέικ ανακαλύφθηκαν στα αρχεία του Μουσείου Τσεχικής Λογοτεχνίας.
Πρόκειται για τμήματα του ημιτελούς μυθιστορήματος που έγραψε ή υπαγόρευσε ο συγγραφέας πριν από τον θάνατό του, το 1923, τα οποία ρίχνουν νέο φως στη δημιουργία ενός από τα πλέον μεταφρασμένα έργα της τσεχικής λογοτεχνίας.
Το υλικό ήρθε στην επιφάνεια κατά την καταλογογράφηση των καταλοίπων του Κάρελ Σύνεκ, εκδότη του Χάσεκ, του οποίου τα προσωπικά και επαγγελματικά έγγραφα φυλάσσονται στο Λογοτεχνικό Αρχείο του Μουσείου.
Ανάμεσά τους υπήρχαν θραύσματα του δεύτερου μέρους και εκτενή χειρόγραφα από το τρίτο και το τέταρτο μέρος του βιβλίου, ο πλήρης τίτλος του οποίου είναι: Οι μοιραίες περιπέτειες του καλού στρατιώτη Σβέικ κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως είναι γνωστό, ο συγγραφέας σκόπευε να ολοκληρώσει το μυθιστόρημα σε έξι μέρη, όμως το 1923 πέθανε από καρδιακή προσβολή, αφήνοντας το τέταρτο μέρος ημιτελές. Μετά από παραγγελία του εκδότη Κάρελ Σύνεκ, ο δημοσιογράφος Κάρελ Βάνεκ ολοκλήρωσε το τέταρτο μέρος και συνέγραψε τα υπόλοιπα δύο, που όμως εκδόθηκαν μόλις το 1949.
Ο Μίχαλ Στέλικ, διευθυντής του Μουσείου Τσεχικής Λογοτεχνίας (PNP), επιβεβαίωσε την ανακάλυψη με ανάρτησή του στο X. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα έγγραφα, αφού αποκατασταθούν και ψηφιοποιηθούν, θα διατεθούν στους ερευνητές.
Η πρώτη ευκαιρία για το κοινό να δει μέρος αυτού του μοναδικού ευρήματος θα δοθεί στις 13 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια του Triangl Festival, όπου το Μουσείο θα εκθέσει επιλεγμένα χειρόγραφα.
Το σατιρικό αριστούργημα του Χάσεκ ακολουθεί τον άτυχο αλλά παράξενα πολυμήχανο στρατιώτη Γιόζεφ Σβέικ καθώς προσπαθεί να επιβιώσει ανάμεσα στον παραλογισμό της στρατιωτικής γραφειοκρατίας και το χάος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το χιούμορ και η κριτική του στην εξουσία μετέτρεψαν τον Καλό στρατιώτη Σβέικ σε ένα κλασικό μυθιστόρημα όχι μονάχα της τσεχικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ενώ έχει μεταφερθεί πολλές φορές στη σκηνή του θεάτρου και του κινηματογράφου. Στα ελληνικά το έργο του Χάσεκ έχει κυκλοφορήσει σε πολλές μεταφράσεις από αρκετούς εκδότες, με τελευταία αυτή της Ασημίνας Βουρδάμη για τις εκδόσεις Νίκας, το 2017, που είναι μάλλον και η μόνη που βρίσκεται ακόμη σε κυκλοφορία.
