γράφει ο Χ.Γ. Λάζος
Αηδόνι στην κερασιά, ο Χρονοποιός
Από την ποιητική και μουσική Σούμα του Διονύση Σαββόπουλου του Μελωδού δεν θα ήταν δυνατόν να λείπει ένα τραγούδι για τον έρωτα, την ερωτική επιθυμία και την ερωτική πράξη. Ένα τραγούδι που να διασχίζει τον χρόνο και συνάμα να ενώνει παρελθόν, παρόν και μέλλον, που να μένει πάντα ζωντανό, πάντα το ίδιο και πάντα διαφορετικό, που να παντρεύει ιερούς πολιτισμούς του τόπου μας και της μνήμης μας. Ένα τραγούδι που να ζευγαρώνει τη μυθική θεολογία των ερώτων της Αφροδίτης με τον Άδωνη με το ιερό ερωτικό κείμενο της Βίβλου, το Άσμα ασμάτων.
Αυτά δεν παντρεύει η επίκληση του Αδωνάι στο Αηδόνι στην κερασιά ορθογραφώντας (εσφαλμένα;) με ωμέγα το όνομα που στη γλώσσα των ανθρώπων παίρνει τη θέση του απαγορευμένου ονόματος του Θεού;
Αδωνάι Αδωνάι!
Το μικρό μικρό βαπόρι
ξεκινάει ξεκινάει
Αδωνάι, Αδωνάι, θεέ μου προστάτη του έρωτα, επιφώνημα ερωτικό και σύνθημα μυστικό, shibboleth, σημάδι που ορίζει μια κοινότητα, σύνθημα που πρέπει να μπορείς να το πεις «με το στόμα της καρδιάς» για να σε αφήσουν οι φύλακες να περάσεις, για να έχεις πρόσβαση στα μυστήρια του έρωτα και της αγάπης.
Στους Κριτές, 12, 6, οι Εβδομήκοντα το μεταφράζουν με τη λέξη στάχυς γιατί μία από τις σημασίες του shibboleth είναι καρπός των δημητριακών:
και είπαν αυτώ. είπον δη Στάχυς. και ου κατεύθυνε του λαλήσαι ούτως, και επελάβοντο αυτού.
Στα Ελευσίνια μυστήρια το τελευταίο στάδιο της μύησης, η θεοφάνεια, ήταν να δεις τον καρπό της ένωσης της Γης με τον Ουρανό, το χρυσό στάχυ που κρατούσε ο ιεροφάντης.
Όποιος διαβάζει με προσοχή και αγάπη το ποίημα-τραγούδι θα νιώσει την πνοή που του δίνει ζωή, το ρίγος που το διαπερνάει, τους πολιτισμούς και τις μνήμες που κουβαλάει.
Η σκηνή είναι τωρινή, μια ζεστή νύχτα με φεγγάρι την άνοιξη, όταν η κερασιά είναι ανθισμένη και ένα αηδόνι στο κλαδί της τραγουδάει. Σύμβολα και τα δύο της φύσης και του κάλλους, κεντρικές μεταφορές του τραγουδιού.
Γυρνάει στον ύπνο της
πετάει το σεντόνι
κι ανεβάζει το φεγγάρι
στου κοιμισμένου της κορμιού τον θησαυρό.
Η μουσική που ζευγαρώνει με τους στίχους -όπως πάντα στον Σαββόπουλο δεν μπορείς να την ξεχωρίσεις από την ποίηση- είναι τρυφερή, σαν βαλσάκι με κάτι από μπλουζ. Τραγουδάει την ομορφιά της.
Δεν έχω ύπνο ενώ γλυκό το αηδόνι
την ομορφιά της νιώθει και πονάει.
Αηδόνι πες μου (…)
ποιες κερασιές του ουρανού
των δυο χειλιών της η προρφύρα
μου ‘χει κρύψει;
Σαν των γλουτών της το άσπρο μήλο που αλλού;
Και ύστερα η μουσική αλλάζει. Ο ρυθμός γίνεται ροκάδικος, πιο γρήγορος, σαν μετρονόμος με πιο μικρά διαστήματα. Γίνεται ο ρυθμός του έρωτα.
Αδωνάι Αδωνάι!
Σκότωσέ με με τα μαλλιά σου.
Αδωνάι Αδωνάι!
Λιώσε με με το στόμα σου
και πλέουνε πλάι πλάι.
Αδωνάι Αδωνάι!
Με τα αισχρολογήματά σου.
Αδωνάι Αδωνάι!
Με τα γλυκοφιλήματά σου.
Στους επόμενους στίχους η ένταση κορυφώνεται: Έρχομαι έρχομαι, φτάνει φτάνει. Και ύστερα καταλαγιάζει. Η μουσική ξαναβρίσκει τον τόνο της αρχής του τραγουδιού, τον τόνο της αγάπης.
Κι όλα γλιστρούν πια, δίχως κουπιά
με το αεράκι στο πανί τους
δεν ξεχωρίζω αηδόνι πια
μόν΄ της καρδιάς σου τους χτύπους.
Σπάνιο ζευγάρωμα της ποίησης και της μουσικής που λέει, σε όποιον ξέρει να ακούει, τα μυστικά του έρωτα και της αγάπης, του αηδονιού και της κερασιάς. Μεγάλο δώρο, ανεκτίμητο και αλησμόνητο.
Ο Διονύσης έφυγε. Όσοι μεγαλώσαμε μαζί του δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ, γιατί είναι κομμάτι αυτού που γίναμε. Θα τον κουβαλάμε πάντα μέσα μας, όπως μας κουβάλησε και αυτός σαν να ‘μαστε επιβάτες. Θα τον κρατήσουμε στη μνήμη μας, θα τον ακούμε να τραγουδάει το Αηδόνι στην κερασιά, και αν είμαστε τυχεροί μπορεί να δούμε το πρόσωπό του, από όπου κι αν βρίσκεται, να μας χαμογελάει με καλωσύνη και αγάπη.
