Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.
Η βροχή δεν είχε σταματήσει όταν έφτασα στο κατώφλι του Μουσείου Φρυσίρα. Είχα μια περιέργεια για την νέα έκθεση που ετοιμάζει ο δαιμόνιος συλλέκτης με τα έργα δύο όμοιων – ανόμοιων καλλιτεχνών. Γνωρίζω ότι δεν είναι πολλά τα ζευγάρια που διακονούν κάποια τέχνη και είναι και οι δύο σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ο Περικλής Γουλάκος και η Μαριλένα Ζαμπούρα, ζευγάρι στη ζωή και την τέχνη, παρουσιάζουν από κοινού τη δουλειά τους στο Μουσείο Φρυσίρα από την Πέμπτη 1 Οκτωβρίου έως τις 29 Νοεμβρίου 2015. Με πρώτη ματιά αναρωτιέσαι τι θα μπορούσε να ενδιαφέρει. Κι όμως αυτή η σύζευξη δύο καλλιτεχνών που ζουν «μαζί και παράλληλα» ανοίγει τη βεντάλια ερωτημάτων:
Πώς αλληλεπιδρά ο ένας στο έργο του άλλου; Πώς διασφαλίζεται η καλλιτεχνική αυτονομία στο ζευγάρι; Σε ποιό βαθμό η δυναμική των οικογενειακών σχέσεων μπορεί να παρέμβει στην διαμόρφωση της καλλιτεχνικής ταυτότητάς τους; Η έκθεση αυτή μας δίνει την ευκαιρία για μια μοναδική παράθεση –αντίστιξη των έργων αυτών των δυο κορυφαίων Ελλήνων δημιουργών απαντώντας σε κάποια από τα ερωτήματα που θέσαμε. Πώς περνάει το ροζ ή το πράσινο της Μαριλένας στον σκοτεινό τοπίο του Γουλάκου ή πώς επηρεάζει το εννοιολογικό στοιχείο του δεύτερου την εικαστική αντίληψη της πρώτης; Πώς γίνεται να ζουν μαζί, να βλέπει ο ένας τη δουλειά του άλλου κι όμως να υπάρχουν έργα σε άκρα αντίθετα; Να που μετά την έκθεση – την είδα λίγο πριν ανοίξει – βγαίνεις με πιο πλούσιο προβληματισμό. Και κυρίως έχεις δει κάποια υπέροχα έργα μεγάλων διαστάσεων, τα περισσότερα, που σε συνοδεύουν και μετά την έξοδο από το Μουσείο.
Η Αφροδίτη Κούρια, Ιστορικός της τέχνης, αναφερόμενη στην Μαριλένα Ζαμπούρα, περιγράφει την εικαστική της διαδρομή από τη δεκαετία του 1980, σα μια αφήγηση μιας προσωπικής μυθολογίας. «Με πυρήνα της δουλειάς της το ατομικό, το ιδιωτικό, τη βιωμένη εμπειρία, η Ζαμπούρα ξεκίνησε να ζωγραφίζει τις εμμονές της, ακροβατώντας ανάμεσα στην πραγματικότητα, τη φαντασία και την ψευδαίσθηση, στο σήμερα και το χτες, σε μιαν αμφίδρομη πορεία μέσα στο χρόνο με όχημα τη μνήμη και τη μυθοποιητική λειτουργία της». Έτσι δεν είναι τυχαίες οι αναζητήσεις της στη γυναικεία ταυτότητα, στον ηλικιακό κύκλο και στις σχέσεις με το άλλο φύλο. Από την παράδοση θα επιλέξει τη λίμνη των Ιωαννίνων για να μας δώσει τη γυναίκα που πνίγεται, το Γενί Τζαμί για να μιλήσει για θέματα ετερότητας- ταυτότητας ή τους μύθους του Αισώπου. Στα περισσότερα η γυναικεία ταυτότητα επιδέχεται πολλές απεικονίσεις και οπτικές αναδεικνύοντας την ισχυρή εικαστική προσωπικότητα της Μαριλένας Ζαμπούρα.
Η Μελίτα Εμμανουήλ, καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, μιλώντας για τον Περικλή Γουλάκο αναφέρει πώς «μιλώντας με όρους ιστορίας της τέχνης για τα έργα του Περικλή Γουλάκου, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τον Κυβισμό, να σχολιάσουμε το έργο ως ένα είδος μετακυβιστικής έκφρασης, να θυμηθούμε την Ποπ αρτ με τα συνηθισμένα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ή να υποστηρίξουμε ότι πρόκειται για μία εννοιολογική προσέγγιση, για την οποία θα πρέπει να στοχαστούμε προκειμένου να την ερμηνεύσουμε. Ίσως όμως αυτές οι αναλύσεις να μην έχουν και τόσο μεγάλη σημασία. Ο ίδιος αναφέρει ότι η βυζαντινή ζωγραφική, ο εξπρεσιονισμός του Φράνσις Μπέηκον, αλλά και ο Γιώργος Μπουζιάνης τροφοδότησαν κατά κάποιον τρόπο τη θέασή του στα πρώτα βήματα». Βλέποντας τα έργα του καταλαβαίνεις ότι τον Γουλάκο απασχολούν βαθύτερες έννοιες της υπαρξιακής σφαίρας, που ξεκινούν από την νοσταλγία της παιδικής ηλικίας και μετασχηματίζονται στις ευρύτερες κοινωνικές σφαίρες. Τα έργα του Περικλή Γουλάκου κινούμενα άλλοτε στο πεδίο του συμβολισμού κι άλλοτε στον ρεαλισμό της απτής ύλης συνθέτουν ένα στιβαρό κι εν μέρει σοφιστικέ εικαστικό προσωπείο.
INFO: Μαριλένα Ζαμπούρα – Περικλής Γουλάκος
Μικρές Αναδρομές
Διάρκεια έως 29 Νοεμβρίου 2015
Μουσείο Φρυσίρα, Μονής Αστερίου3 &7 , Πλάκα