Βραβείο Βρετανικής Ακαδημίας: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα (του Σπύρου Κακουριώτη)

0
357

 

του Σπύρου Κακουριώτη

Ανακοινώθηκε πρόσφατα η βραχεία λίστα για το ετήσιο βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας, το οποίο απονέμεται εδώ και δέκα χρόνια σε μη μυθοπλαστικά βιβλία που προωθούν την παγκόσμια πολιτισμική αλληλοκατανόηση. Ανάμεσα στους έξι υποψηφίους και υποψήφιες για το φετινό British Academy Book Prize, το οποίο θα απονεμηθεί σε ειδική εκδήλωση στις 30 Οκτωβρίου και θα συνοδεύεται από το ποσό των 25.000 λιρών, βρίσκεται και ένας ελληνικής καταγωγής πανεπιστημιακός, ο Δημήτρης Ξυγαλατάς, καθηγητής Ανθρωπολογίας και Ψυχολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ.

Ο Δημήτρης Ξυγαλατάς περιλαμβάνεται στη βραχεία λίστα της Βρετανικής Ακαδημίας για το βιβλίο του Ritual: How Seemingly Senseless Acts Make Life Worth Living (Profile Books), που στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα (2023), σε μετάφραση Μυρτώς Καλοφωλιά, με τον τίτλο Η δύναμη της τελετουργίας: Συμβολικές πράξεις που μας ενώνουν, μας χωρίζουν και μας εμπνέουν.

Στη μελέτη του, ο συγγραφέας διερευνά ένα από τα αρχαιότερα γνωρίσματα της ανθρώπινης κουλτούρας, την τελετουργία. Από τις χειραψίες και τις κατάρες μέχρι τα καψόνια και τις παρελάσεις, τελετουργίες που μοιάζουν να μην έχουν κανένα απολύτως νόημα συναντώνται σε όλες τις κοινωνίες και παραμένουν σχεδόν αναλλοίωτες και εξίσου αινιγματικές ανά τους αιώνες. Διερευνώντας και ερμηνεύοντας την τάση όλων των ανθρώπινων κοινωνιών να τηρούν φαινομενικά παράλογα έθιμα που ενσωματώνουν τον ρυθμό, τον χορό, τη μουσική, τον πόνο και τη θυσία, ο συγγραφέας οδηγεί τον αναγνώστη σε μια διαφωτιστική περιήγηση σε αυτήν την αινιγματική πτυχή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, αποκαλύπτοντας λεπτούς μηχανισμούς που μας καταπραΰνουν, μας διεγείρουν, μας χωρίζουν και μας ενώνουν.

Στην λίστα της Βρετανικής Ακαδημίας συμπεριλαμβάνεται ακόμη το διεθνές μπεστ σέλερ της κλασικής φιλολόγου Irene Vallejo, Papyrus: The Invention of Books in the Ancient World (Hodder & Stoughton), που κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο (2022), σε μετάφραση Κλεοπάτρας Ελαιοτριβιάρη, υπό τον τίτλο Πάπυρος: Η περιπέτεια του βιβλίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Στις σελίδες του η Ιρένε Βαγιέχο εξιστορεί τον πολιτισμό της γραφής και της λογοτεχνίας στον αρχαίο κόσμο και τις ηρωικές προσπάθειες που εξασφάλισαν την επιβίωσή του για χιλιάδες χρόνια. Ανιχνεύοντας την ιστορία του γραπτού λόγου, μεταφέρει τον αναγνώστη σε μέρη όπου άκμασε ο πολιτισμός, αλλά και εκεί όπου έβρισκε καταφύγιο σε σκοτεινές εποχές, από τα παλάτια της Κλεοπάτρας στον τόπο δολοφονίας της Υπατίας, από τις πρώτες βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια χειρογράφων στις πυρές όπου καίγονταν απαγορευμένα βιβλία, στα γκουλάγκ και στη βιβλιοθήκη του Σαράγεβο…

Στην βραχεία λίστα για το Βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας, η οποία αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους θεσμός για τις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες στο Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβάνονται ακόμη:

  • Tania Branigan, Red Memory. Living, Remembering and Forgetting Chinas Cultural Revolution(Faber & Faber): Το τραύμα της Πολιτιστικής Επανάστασης και το πώς διαμορφώνει την σημερινή Κίνα διερευνά η Τάνια Μπράνιγκαν, ανταποκρίτρια της εφημερίδας The Guardianστο Πεκίνο, στο βιβλίο της Κόκκινη μνήμη. Μέσα από τις μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τη δεκαετή θύελλα που εξαπέλυσε ο Μάο Τσετούνγκ, αλλά και την καταστολή που την συνόδευε, καθώς και την «εθνική αμνησία» που ακολούθησε, τα σαράντα χρόνια δημόσιας και ιδιωτικής σιωπής, η συγγραφέας διερευνά με τρόπο ζωντανό τη μνήμη και τη λήθη της κινέζικης Πολιτιστικής Επανάστασης.
  • Nandini Das, Courting India: England, Mughal India and the Origins of Empire (Bloomsbury Publishing): Τα πρώτα σπέρματα των ινδο-βρετανικών σχέσεων διερευνά η μελέτη της Ναντίνι Ντας, καθηγήτριας Πρώιμης Νεώτερης Λογοτεχνίας και Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εξετάζοντας την άφιξη του πρώτου πρέσβη της Αγγλίας στην Ινδία των Μουγκάλ, που τότε ήταν μια από τις μεγαλύτερες και πλουσιότερες αυτοκρατορίες του κόσμου. Μέσα από τα τέσσερα χρόνια της παραμονής του Thomas Roe εκεί, η συγγραφέας μελετά την κατασκευή της Βρετανίας και της αυτοκρατορίας της, μέσα από την εμπλοκή της στα διηπειρωτικά δίκτυα του παγκόσμιου εμπορίου.
  • Daniel Foliard, The Violence of Colonial Photography(Manchester University Press):

Βασισμένη σε πληθώρα οπτικού υλικού, από προσωπικά άλμπουμ στρατιωτών έως συλλογές πρακτορείων τύπου και κυβερνητικά αρχεία, η μελέτη του Ντανιέλ Φολιάρ, καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας στο Université Paris Cité, διερευνά τους διάφορους τρόπους με τους οποίους χρησιμοποιήθηκε η φωτογραφική μηχανή στα τέλη του 19ου αιώνα, προκειμένου οι αποικιακές δυνάμεις να πειθαρχήσουν τους αποικιοκρατούμενους πληθυσμούς στην Αφρική και την Ασία και να προπαγανδίσουν το έργο των αποικιακών αρχών στο ευρωπαϊκό κοινό, προβάλλοντας μια εικόνα υπεροχής σε όλο τον κόσμο. Ταυτόχρονα, εξετάζει το πώς οι φωτογραφίες, παρά τις προθέσεις των δημιουργών τους, μπορούσαν να αποτελέσουν ένα μέσο αντίστασης για τα αποικιακά υποκείμενα.

  • Kris Manjapra, Black Ghost of Empire:The Long Death of Slavery and the Failure of Emancipation(Allen Lane, Penguin Press): Την εποχή της χειραφέτησης και του τέλους της δουλείας, που πραγματοποιήθηκε σε διαφορετικούς χρόνους και με διαφορετικούς τρόπους (στην Αϊτή μετά την επανάσταση, στη Βρετανική Αυτοκρατορία το 1833, στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου), εξετάζει στη μελέτη του ο καταξιωμένος ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Tufts. Το βιβλίο εστιάζει στον προβληματικό τρόπο με τον οποίο τελείωσε η δουλεία, εξαιτίας του οποίου σκιάζει ακόμη τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες: Στη Βρετανία, αποζημιώσεις δόθηκαν στους πλούσιους ιδιοκτήτες και όχι στους σκλάβους, ενώ ο ρόλος των μαύρων υποστηρικτών της χειραφέτησης έχει αποσιωπηθεί. Στον αμερικανικό Νότο, οι πρώην σκλάβοι «ελευθερώθηκαν» για να ζήσουν μέσα σε ένα σύστημα λευκής υπεροχής και φυλετικού τρόμου. Σε ολόκληρη την Αφρική, η χειραφέτηση χρησίμευσε ως άλλοθι για την αποικιοκρατική κυριαρχία…
Προηγούμενο άρθροΤο μέτριο καλοκαίρι του αρχαίου δράματος, και δύο παραστάσεις (της Όλγας Σελλά)
Επόμενο άρθροΟμηρική Γεωγραφία  (γράφει ο Τάκης Γεράρδης)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ