του Σπύρου Κακουριώτη
Σπάνια περιοδικό καθιστά τόσο σαφείς τις προθέσεις του και την ταυτότητά του, ήδη από το εξώφυλλο, όσο η Βλάβη, η τριμηνιαία έκδοση για το βιβλίο που άνοιξε πρόσφατα για πρώτη φορά τα πανιά της, με τη φροντίδα των εκδόσεων Αντίποδες: Η γραμματοσειρά του τίτλου φτιαγμένη από χοντρά pixels, θυμίζει τις πρωτόγονες εκείνες γραμματοσειρές πριν τα Windows, που παραμορφώνονταν όταν μεγεθύνονταν. Στο κέντρο, ένας diabolus in machina, μια δαιμονική φιγούρα σκυμμένη πάνω από την τυπογραφική πρέσα.
Οι συνεργάτες του περιοδικού, σχεδόν όλες και όλοι Millennials (ελάχιστοι και ελάχιστες ανήκουν στην προηγηθείσα Gen X), γεννημένοι την εποχή, πάνω κάτω, που άρχιζε να κάνει την εμφάνισή της η χοντροκομμένη γραμματοσειρά που η τεχνολογία η οποία την χρησιμοποιούσε έμελλε να μεταμορφώσει το τοπίο της εκδοτικής παραγωγής.
Ανάλογο είναι και το ύφος της γραφής, που χαρακτηρίζεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, από ζωηράδα, ορμητικότητα και καλώς εννοούμενη αυθάδεια, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στα σχόλια – τα οποία ευφυώς χωρίζονται σε «Μηνύσιμα» και «Επικαιρικά», με τα δεύτερα να καταλαμβάνουν αρκετά λιγότερη έκταση σε σχέση με τα πρώτα, από τα οποία κανείς και τίποτα δεν φαίνεται να ξεφεύγει…
Όσοι και όσες γράφουν δεν επικαλούνται την οποιαδήποτε αυθεντία προκειμένου να δικαιολογήσουν το εγχείρημά τους. Αντιθέτως, διεκδικούν ευθαρσώς μια, λίγο-πολύ, πληβειακή οπτική γωνία και θέση από την οποία αντλούν το δικαίωμα «διά να ομιλούν»… Ο Χρήστος Κρυστάλλης, για παράδειγμα, καταθέτει τις σκέψεις του από την ανάγνωση του Αλεξανδρινού Κουαρτέτου, όπως αυτή πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια μιας θερινής σεζόν που δούλευε σερβιτόρος σε κάποιο νησί. Ο/Η ανώνυμος/η σχολιογράφος διαμαρτύρεται για το γεγονός ότι το αριστούργημα του Βαρλάμ Σαλάμοφ Ιστορίες από την Κολυμά κατέκτησε το βραβείο το πιο ακριβού βιβλίου της προηγούμενης χρονιάς, σημειώνοντας ότι η αγορά του μαζί με τα Βιβλία του Ιακώβ της Όλγκα Τοκάρτσουκ καλύπτουν το 1/7 του βασικού μισθού…
«Ένα περιοδικό για το βιβλίο», λοιπόν; Όχι ακριβώς, αφού, όπως ξεκαθαρίζει στο σημείωμά της η συντακτική του επιτροπή, για τα κείμενα που φιλοξενεί η Βλάβη το βιβλίο δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά «αφορμή για κριτική επεξεργασία, για κατανόηση του παρόντος». Κείμενα κριτικού λόγου, λοιπόν, σε ένα διανοητικό τοπίο όπου «η κριτική, για την εθνική μας ρουτίνα, είναι ένα είδος ψόγου», στο οποίο «η Βλάβη φιλοδοξεί να μη μοιάσει».
Στο πλαίσιο αυτών των «προγραμματικών κατευθύνσεων», στις σελίδες του πρώτου τεύχους φιλοξενείται ένα αφιέρωμα με τίτλο «Αποποίηση κληρονομιάς», μια «κριτική αντιπαράθεση με πασίγνωστες φιγούρες των γραμμάτων» της Γενιάς του ’30 (Καραγάτσης, Ελύτης, Νέλλη Ανδρικοπούλου), παρακινημένη από «δυσφορία απέναντι στα παρωχημένα λογοτεχνικά πρότυπα».
Στις άλλες σελίδες αυτού του «διανοούμενου φανζίν» που βάζει τη γλώσσα στην κατεστημένη λογοτεχνία, περιλαμβάνονται κριτικές αναγνώσεις λογοτεχνικών κειμένων, διηγήματα και μεταφράσεις, καθώς και μια εξαιρετική συνέντευξη με την μεταφράστρια και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Αλεξάνδρα Ιωαννίδου για την πρακτική της μετάφρασης. Κείμενα για το θέατρο, την εικαστική σκηνή, την αρχιτεκτονική, αλλά και τις τηλεοπτικές σειρές, συμπληρώνουν την ύλη του πρώτου τεύχους της Βλάβης.
Συνάδελφοι, καλώς ήρθατε! Ελπίζω να πατήσετε πολλούς κάλους. Το έχουμε ανάγκη…
