Ο Βασίλης Βασιλικός είναι ένας συγγραφέας χωρίς ημερομηνία λήξεως: έρχεται από το παρελθόν, αλλά μιλάει για τα προβλήματα του σήμερα. Ο δημιουργός του «Ζ» κατέλαβε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 το επίκεντρο του διεθνούς πολιτικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος και στη συνέχεια έγραψε βιβλία που επαινέθηκαν ουκ ολίγες φορές για την πρωτοπορία και τον μοντερνισμό τους. Αυτές είναι μερικές μόνο από τις παρατηρήσεις που επιφύλαξαν για τον Β. Βασιλικό το βράδυ της Τρίτης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών οι προσκεκλημένοι στην τιμητική εκδήλωση «Είμαι αυτό που με κάνουν οι ειδήσεις των εφημερίδων». Στην εκδήλωση, που διοργάνωσαν το Megaron Plus και το ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο αναγνώστης», έλαβαν μέρος συγγραφείς, κριτικοί, αλλά και φίλοι του Βασιλικού, οι οποίοι ξεδίπλωσαν διάφορες πλευρές της πολύχρονης σταδιοδρομίας του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
«Η λογοτεχνία του Βασιλικού είναι ένα ταξίδι στην περιπέτεια της ανθρώπινης ύπαρξης», παρατήρησε εισαγωγικά ο κριτικός λογοτεχνίας Αριστοτέλης Σαϊνης, που είχε και την ευθύνη του συντονισμού της συζήτησης. Παίρνοντας τον λόγο ο συγγραφέας Άρης Μαραγκόπουλος υπογράμμισε πως ο Βασιλικός δεν έχει χάσει το παραμικρό από τη δημιουργική του φρεσκάδα: η γραφή του είναι κινηματογραφική, το σχέδιο που έχει καταστρώσει για τον αναγνώστη συναρπαστικό και ο λόγος του απρόβλεπτος. «Πρέπει οπωσδήποτε», συμπλήρωσε ο Α. Μαραγκόπουλος, «να ξαναδιαβάσουμε τον Βασιλικό. Θα συνειδητοποιήσουμε πως είναι ένας απολύτως σύγχρονος συγγραφέας, χωρίς ημερομηνία λήξεως».
«Τα βασικά χαρακτηριστικά του καλού συγγραφέα είναι η ποικιλία και η ανομοιότητα», επισήμανε από τη μεριά του ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Καλφόπουλος: «Και αυτό ακριβώς έχει κάνει ο Βασιλικός στη δουλειά του, αδιαφορώντας για τις ιδιοτροπίες της κριτικής, που έσπευσε να τον εκθειάσει αρχικά, για τον ξεχάσει το ίδιο βιαστικά αργότερα». Μιλώντας για το πιο διάσημο βιβλίο του Βασιλικού, το «Ζ», που έγινε παγκόσμια κινηματογραφική επιτυχία από τον Κώστα Γαβρά, σε σενάριο Χόρχε Σεμπρούν, ο επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Θανάσης Αγάθος σημείωσε: «Το έργο γράφεται και δημοσιεύεται όσο παραμένει ζωντανή η πολιτική ατμόσφαιρα που δημιούργησε η δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963. Ο Βασιλικός αφομοίωσε στο βιβλίο και το εξεγερσιακό κλίμα που ξεκίνησε να διαμορφώνεται την ίδια εποχή όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στα αμερικανικά πανεπιστήμια». Ο ομιλητής στάθηκε και στο ζήτημα της μορφής του «Ζ», που είναι «ένα δραματοποιημένο ντοκουμέντο, στο σύνορο μεταξύ Ιστορίας και μυθοπλασίας».
Την εμπειρία της θεατρικής διασκευής του «Ζ» εξέθεσε η σκηνοθέτρια Έφη Θεοδώρου. Οι πρώτες παραστάσεις ήταν στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το 2012 ενώ όταν το έργο ξαναπαίχτηκε ένα χρόνο αργότερα συνέπεσε με τη δολοφονία του Παύλου Φέσσα, προκαλώντας εύλογους συνειρμούς: «Οι νεκροί δεν μιλούν, αλλά στο θέατρο ξέρουν πώς γράφεται η Ιστορία». Το θεατρικό «Ζ» θα παρουσιαστεί εκ νέου τον ερχόμενο Απρίλιο στο Στρασβούργο.
Στην εκδήλωση έλαβαν μέρος, με σύντομες παρεμβάσεις τους μετά το τέλος των ομιλιών, ανακαλώντας αναμνήσεις τους από τη φιλία τους με τον Βασιλικό, οι συγγραφείς Άλκη Ζέη και Μιχαήλ Μήτρας, οι εκδότες Γιώργος Δαρδανός και Κώστας Γκοβόστης, ο σκηνοθέτης Τάκης Παπαγιαννίδης και ο ποινικολόγος Αλέξανδρος Λυκουρέζος. Ακούστηκαν μηνύματα από τον Κώστα Γαβρά και τον Διονύση Σαββόπουλο και προβλήθηκαν βίντεο με ντοκουμέντα και αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Βασιλικού. Σύντομα αποσπάσματα από τα βιβλία του διάβασε η Πέμυ Ζούνη. Την εκδήλωσε προλόγισε ο Γιάννης Μπασκόζος, μεταφέροντας και μήνυμα του προέδρου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Ιωάννη Μάνου.
(ΑΠΕ)
