της Ελένης Καρρά
Εκτός συμβατικών εκδόσεων και παρουσιάσεων, ευθυγραμμιζόμενο με το αντισυμβατικό, τόσο ως προς την γραφή όσο και ως προς το στήσιμο περιεχόμενό του, κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα εξαιρετικά φρέσκο, σκοτεινά παιγνιώδες βιβλίο, το «Κροκοδείλιες μέρες» του San Cretan. Πιώμα, περιπλάνηση, παρτάρισμα και ένας θραυσματικός λόγος που ταλαντεύεται συνεχώς μεταξύ ψευδαίσθησης και πραγματικότητας, σ’ ένα ποιητικό πεζογράφημα που θα μπορούσε να είναι τραγούδι, road movie, όνειρο ή εφιάλτης.
Έχει ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς τον San Cretan παράλληλα με ένα άλλο βιβλίο, το «Όταν είμασταν μικροί» (εκδ. Μεταίχμιο) του νεαρού νορβηγού Oliver Lovrenski, που κυκλοφόρησε την ίδια εποχή σε εξαιρετική μετάφραση της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη και πραγματεύεται, με κάποιες ομοιότητες, παρόμοια θέματα – ζωές στο περιθώριο, καταχρήσεις, χαμένους έρωτες κι ελπίδες, φιλίες, και πολλή βία. Τη βία που διέπει τους νόμους της πιάτσας, αλλά και τη βία της φτώχειας που βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπη με το φαντασμαγορικό όραμα του εύκολου πλούτου, βίου, σεξ.
Και στα δυο αυτά βιβλία, έχουμε πρωτοπρόσωπη αφήγηση σε μια γλώσσα ζωντανή, φτιαγμένη από την αργκό της ντρόγκας, με μπόλικη χρήση αγγλικών, πολύ χιούμορ, αυτοϋπονόμευση, σκληρότητα κι ευαισθησία. «Μικροκεφάλαια», σαν αναρτήσεις απ’ τα κοινωνικά δίκτυα – microdosing γραφής εν είδη απεξάρτησης απ’ την υπερβολική και βαρύγδουπη δόση λογοτεχνίας των πιο παραδοσιακών κειμένων.
Ειδικότερα η γραφή του San Cretan έχει μια ιδιαίτερη ποιητική ροή – στο μεγαλύτερο μέρος, εξάλλου, χρησιμοποιεί ρίμα –και είναι εμποτισμένη σε αναθυμιάσεις συγγραφέων που περιπλανήθηκαν σε παλιότερες εποχές στα μονοπάτια των παραισθησιογόνων και της αλκοόλης – των μπήτνικς, του Καστανέντα, των χίπιδων…
Άλλωστε, όπως αυτοσυστήνεται ήδη από το «intro», «My momma was a hippie, my poppa was a gangsta». Σ’ αυτό το χίπικο πλαίσιο κινείται κι η πολύ ωραία εικονογράφηση της/του @notnotrunning, όπως και το εξώφυλλο από Pennika. Όλο το βιβλίο (από τη γραμματοσειρά μέχρι την τελευταία αράδα του κλεισίματος), παίζει, σ’ έναν ρυθμό που χοροπηδάει απ’ τον Άνταμ Ντάγκλας (Γυρίστε τον γαλαξία με ωτοστόπ) μέχρι τον Τομ Ρόμπινς και τη ραπ.
Κλανγκ. Σαν ένα μεγάλο βιντεοπαιχνίδι της γραφής, που μιλά, μ’ έναν ανάλαφρο τρόπο, για θέματα τόσο βαριά όσο η φιλία, ο έρωτας, ο θάνατος και η ίδια η γραφή, γιατί, όπως λέει κάπου,
«σε παίρνει από κάτω που και που και – να – σε πιάνει να γράφεις»
(χωρίς τελείες, σχεδόν χωρίς στίξη, γιατί να, δεν είναι και τόσο σοβαρό τελικά όλο αυτό, ένα παιχνίδι είναι bro, και take it easy…)
San Cretan. Κροκοδείλιες μέρες, έκδοση εκτός εμπορίου
Oliver Lovrenski, Όταν είμασταν μικροί, μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη(εκδ. Μεταίχμιο)
