«Το τραγούδι της Φλέρυς», οι αγωνίες ενός εύθραυστου μύθου (της Όλγας Σελλά)

0
487

 

της Όλγας Σελλά

 

Τι χρειάζεται ένας θεατρικός μονόλογος, όταν μάλιστα καταπιάνεται με την προσωπογραφία ενός μύθου; Χρειάζεται ένα ισχυρό κείμενο, που να αγγίζει με ευαισθησία και βάθος τον ψυχισμό του προσώπου με το οποίο καταπιάνεται, εντάσσοντας μέσα και την εποχή του, μια σκηνοθεσία διακριτική, αλλά ενισχυτική του κειμένου και μια ερμηνεία που να ζωντανεύει και το κείμενο και το πρόσωπο. Η παράσταση «Το τραγούδι της Φλέρυς» στο θέατρο «Σταθμός» τα είχα όλα: είχε το κείμενο του Δημήτρη Οικονόμου -στο πρώτο του θεατρικό που παρουσιάζεται, γιατί μαθαίνω ότι έχει κι άλλα στο συρτάρι του. Ένα κείμενο που «κρυφάκουσε» και συναισθάνθηκε τις σκέψεις, τους φόβους, τους δαίμονες και της αγωνίες της αξέχαστης Φλέρυς Νταντωνάκη, ένα κείμενο που είχε έρευνα και άγγιξε πολλές φορές τη ροή του χρόνου (και των χρόνων της Φλέρυς), της ιστορίας και της ιστορίας της. Είχε τη σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη, που υπογράμμισε με τη γλώσσα του θεάτρου, όσο χρειαζόταν, την προσωπικότητα αυτής της μοναδικής ερμηνεύτριας και έδωσε τον απόλυτο χώρο στην ερμηνεία της Ελένης Κοκκίδου, η οποία άγγιξε εύστοχα την ευθραυστότητα, την ευαισθησία και τις μεταπτώσεις της διάθεσής της Φλέρυς, και μετέδωσε πολλές φορές συγκίνηση στην πλατεία.

Ο Δημήτρης Οικονόμου «συναντά» τη Φλέρυ Νταντωνάκη σε μια σημαντική στιγμή της διαδρομής της: στην τελευταία μεγάλη συναυλία της, στη Ρωμαϊκή Αγορά, το 1985. Ένα γεγονός που παραμένει ανεξίτηλο σε όσους και όσες το ζήσαμε, που συγκέντρωσε μέγα πλήθος και μέγα πάθος στη Ρωμαϊκή Αγορά, με κρεμασμένους στα κάγκελα που περιβάλλουν το χώρο όσους δεν μπόρεσαν να βρουν θέση εντός. Όμως η Φλέρυ Νταντωνάκη παθαίνει μια τρομερή κρίση πανικού και αγοραφοβίας και αρνείται να βγει στη σκηνή. Επιστρέφει στην ασφάλεια του σπιτιού της, απ’ όπου τελικά, κάποιοι (νομίζω ο Σπύρος Μερκούρης) κατάφερε να τη φέρει πίσω στη Ρωμαϊκή Αγορά. Θυμάμαι ότι η Δήμητρα Γαλάνη, που μετείχε στη συναυλία, βγήκε πολλές φορές στη σκηνή για να μας καθησυχάσει και να μας ενημερώσει.

Το σκηνικό (Αση Δημητρολοπούλου), λιτό όσο και εύγλωττο του κόσμου της, είναι ένα ασκητικό δωμάτιο, με μια κιθάρα, παρτιτούρες, μια φωτογραφία του Μάνου Χατζιδάκι, έναν ξύλινο καναπέ με μερικά λούτρινα πάνω του, ένα τραντζιστοράκι. Η Φλέρυ/Κοκκίδου το ανοίγει. Ακούγονται νότες από τη «Λιλιπούπολη». Κλείνει το τραντζιστοράκι. Αρχίζει να τραγουδά («Αντιλαλούνε τα βουνά…»). «Μου φτάνει αυτό, να τραγουδάω σιγανά» μονολογεί. Κι αρχίζει να ξεφυλλίζει τη διαδρομή της. Κυριαρχεί η καχυποψία, η άρνηση. «Αύριο κανείς δεν θα με θυμάται. Όλοι αυτοί που είναι εδώ σήμερα δεν έχουν ιδέα τι θα πει τέχνη. Θέλουν να δουν την αλλοπαρμένη να τραγουδάει. Δεν μ’ αγαπάνε…»…  Κι αμέσως θυμάται κι ένα ακόμα, καθοριστικό πρόσωπο -στη ζωή του καθενός μας-, που ένιωσε ότι δεν την αγάπησε: τον βίαιο και κακοποιητικό πατέρα της. Θυμάται στιγμές γεμάτες πόνο, σωματικό και ψυχικό, και απόρριψη. «Κάθε φορά που βγαίνω στη σκηνή τον βλέπω απέναντί μου να με κοιτάζει». Και μοιράζεται τι νιώθει κάθε φορά που τραγουδάει μπροστά σε κοινό. Όλα αυτά τα αλληλοαναιρούμενα και αλληλοσυγκρουόμενα που νιώθει. Αυτά που τη συντρίβουν. Κάθε φορά. Και ο πατέρας της τής ζητούσε να βγάλει λεφτά. «Από πού να βγάλω λεφτά; Από τις ώρες της συντριβής μου;» αναρωτιέται και τον «ρωτάει» ξανά. Αυτό ήταν το τίμημά της για κάθε νότα που έβγαινε από το στόμα της.

Θυμάται τα χρόνια της Αμερικής, τη συνεργασία της με την Τζόαν Μπαέζ, τότε που ένιωθε ότι ανήκει κάπου και ότι εκτιμούν αυτό που έχει κι αυτό που δίνει. Και μετά, μιλάει «για την πιο γόνιμη περίοδο της ζωής της», τα χρόνια της συνεργασίας της με τον Μάνο Χατζιδάκι. Μιλάει με παντοτινή αφοσίωση, με παντοτινό θαυμασμό και σεβασμό. «Βρέθηκα να έχω και δάσκαλο και πατέρα. Ο Μάνος έπαιζε πιάνο μόνο για μένα». Για την αυτοσυγκέντρωση και την πειθαρχία που της δίδαξε. Για την ησυχία που απαιτούσε από το κοινό. «Εδώ είναι εκκλησία. Ναός της τέχνης» είχε πει στον «Σείριο» σε κάποιους που έκαναν φασαρία. Και θυμάται ότι εκεί, στον «Σείριο» ο Μάνος Χατζιδάκις είχε και τη δική της φωτογραφία ανάμεσα σ’ αυτές άλλων σπουδαίων. Καμάρωνε η Φλέρυ και ταυτόχρονα αναρωτιόταν αν το άξιζε. Και μετά έμπαινε πάλι η καχυποψία, ακόμα και για τον Χατζιδάκι. Που κάποια στιγμή δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει τις φυγές της και απομακρύνθηκαν. Και ήξερε η Φλέρυ ότι «δεν είναι από κάτω» στη συναυλία της Ρωμαϊκής Αγοράς. Και ήθελε πολύ να είναι…

Ένα πλήρες πορτρέτο μιας σπουδαίας και βασανισμένης ψυχής έδωσε ο Δημήτρης Οικονόμου. Ανασταίνοντας τη διαδρομή της, την εποχή της και την ανυπότακτη και εύθραυστη ψυχή της.  Ο Μάνος Καρατζογιάννης, που του πάνε αυτές οι χαμηλόφωνες παραστάσεις, το μετέφερε εύστοχα στη σκηνή. Και η Ελένη Κοκκίδου, με την ερμηνεία της και τη φωνή της, μετέφερε τις σκέψεις της, όσα την πλήγωναν και όσα της χάριζαν γαλήνη (όπως ο ερχομός της κόρης της) όλες τις εναλλαγές της διάθεσής της. Δεν μπορώ να αποφασίσω ποια ήταν η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης, γιατί ήταν πολλές: τα χρόνια της Αμερικής, ο Μάνος, ο «Μεγάλος Ερωτικός», οι δαίμονές της που έρχονταν και ξανάρχονταν. Ξέρω μόνο ότι συγκινήθηκα πολλές φορές σ’ αυτή την παράσταση (διόλου εύκολο και σύνηθες για τους ανθρώπους που βλέπουμε πολύ θέατρο). Και σιγοτραγούδησα, μαζί με την Ελένη Κοκκίδου, άλλες τόσες. Γιατί, ασφαλώς, οι μύθοι πάντα γοητεύουν και συγκινούν. Πόσο μάλλον όταν είναι μέρος και της δικής μας διαδρομής και των δικών μας στιγμών.

 

Η ταυτότητα της παράστασης

Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης, Ερμηνεία: Ελένη Κοκκίδου, Σκηνικά – κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου, Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου, Φωτισμοί: Άγγελος Παπαδόπουλος, Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Μπέκας, Γραφιστικά: Πέτρος Παράσχης, Φωτογραφίες: Σπύρος Περδίου, Φωτογραφίες παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή.

Παραγωγή: Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο

 

Παίζει η Ελένη Κοκκίδου

Παραστάσεις: από 8 Μαρτίου έως 9 Απριλίου

Κάθε Τετάρτη στις 19:30, Σάββατο στις 18:15, Κυριακή στις 21:00

Διάρκεια 70 λεπτά

 

 

Θέατρο «Σταθμός», Βίκτωρος Ουγκώ 55, στάση Μετρό Μεταξουργείο.

Προηγούμενο άρθροΔύο ή τρία πράγματα που ξέρω γι’ αυτήν (του Γιώργου Τριλλίδη)
Επόμενο άρθροΟι εβραίοι της Κρήτης (της Κατερίνας Αναγνωστάκη)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ