Τα παράξενα έντομα της Μαρίας Φίλη

0
1966

 

Γιώργος Λίλλης.

Διαβάζεις πάντα με επιείκεια το πρώτο βιβλίο ενός ποιητή. Συνήθως ένα πρωτόλειο έργο είναι ακόμα επηρεασμένο από τις αγαπημένες φωνές του δημιουργού, γεγονός που δεν θα το κατέτασσα στα αρνητικά ενός βιβλίου με ποιήματα, που όλοι λίγο πολύ ξεκινάμε να γράφουμε γιατί μας έχει γοητεύσει ήδη η ανάγνωση ποιημάτων. Το πρώτο βιβλίο ενός ποιητή, δεν μπορεί να φανερώσει τις αρετές εκείνες που θα φανούν στο μέλλον, όταν δοκιμασμένος πια θα γνωρίζει καλύτερα τις τεχνικές μεθόδους που θα τον οδηγήσουν να βρει τα στοιχεία εκείνα που θα τον κάνουν αυθεντικό ως προς τους στόχους που έχει βάλει υπηρετώντας την δύσκολη τέχνη της ποιήσεως. Φυσικά υπάρχουν αρκετά παραδείγματα στην ιστορία ποιητών που με το πρώτο τους βιβλίο ήταν τόσο ώριμοι, που λες και προετοιμάζονταν γι΄ αυτή την πράξη καιρό. Διαβάζοντας την συλλογή Το πιο παράξενο απόκτημα των εντόμων, της μόλις 22 χρονών Μαρίας Φίλης, διαπιστώνω την ωριμότητα μιας νέας ποιήτριας που έχει βρει την φωνή της παρ΄ όλο που τα ποιήματά της είναι πρωτόλεια. Σπάνια συμβαίνει να διαβάζεις το βιβλίο ενός πρωτοεμφανιζόμενου και να εκπλήσσεσαι ευχάριστα από τον τρόπο που διαχειρίζεται τον λόγο. Τα ποιήματά της Φίλη, μοιάζουν προετοιμασμένα από καιρό. Σαν να τα έχει κυοφορήσει χρόνια, παρ΄ όλη την μικρή της ηλικία. Ειδικά το πρώτο ποίημα, με τίτλο Αγόρας, αφιερώμενο στην μνήμη του παππού της, διαφαίνεται το μεγάλο ταλέντο της νεαρής ποιήτριας να συνθέτει μεγάλα ποιήματα και που να μην χάνουν τον ειρμό τους. Τίποτα δεν είναι περιττό σ΄ αυτό το ποίημα, όπως και στα υπόλοιπα της συλλογής. Και οι εικόνες που περιγράφει, έρχονται να αποδείξουν πως έχουμε να κάνουμε με ένα ταλέντο που όχι μόνο ξέρει να γράφει, αυτό λίγο πολύ όλοι το καταφέρνουν, αλλά το πιο σπουδαίο, να δημιουργήσει έναν ιδιαίτερα προσωπικό κόσμο. Θα παραθέσω για του λόγου το αληθές μερικούς αποσπασματικούς στίχους από το υπέροχο αυτό ποίημα:

 

Ο σταυρός είναι

σύμβολο που πάντοτε οι μελλοθάνατοι κυοφορούν. Μπουκώνονται

μέχρι τις κοιλιές τους που σέρνονται στο έδαφος και αναμένουν αυτοί οι

θνητοί να γίνει από μέσα τους η γέννηση του αιώνιου παιδιού. Έχω ακόμα

τη μνήμη γυναικών που κλαίνε για αναζήτηση κάποιας πίστης μέσα σε

ακατοίκητους κήπους,

 

ή

 

Μαθαίνοντας πράγματα για την στάση μου από το σώμα της άνοιξης, από το σώμα του

έρωτα, από το σώμα του πάγου.

 

ή

Και δεν ξέρω από σταυρούς, δεν τους έχω

στα σπλάχνα μου, δεν τους τοποθετώ

σε ετοιμόρροπους αμμόλοφους, δε

θα με συνδέσουν αυτοί με την γη.

 

Τι πιο όμορφος τρόπος να εξοστρακίσεις τον φόβο του θανάτου από το να σταθείς απέναντί του με καθαρό βλέμμα, γράφοντας μια ελεγεία που στέκει απέναντι στην φθορά και την δικάζει για να μιλήσω κι εγώ με την σειρά μου ποιητικά. Μετά την ανάγνωση του ποιήματος αυτού βγαίνει κάποιος κερδισμένος. Οι στίχοι είναι τόσο δυνατοί, καθαροί, αψεγάδιαστοι, που εξυψώνουν τον ανθρώπινο λόγο σε ελπίδα. Η Μαρία Φίλη, έχει καταφέρει να έρθει αντιμέτωπη με την απώλεια και με τον θάνατο, σαν να έχει ζήσει μέσα στα βάθη της ψυχής της την μάχη με την φθορά. Μ΄ αυτό τον άμεσο τρόπο, όπου ο λυρισμός εξωραίζει κάθε θλιβερή στιγμή, ακολουθούν και τα άλλα ποιήματα της συλλογής, ιδιαίτερα το Φίλημα, Μπορώ να είμαι απλώς, Ό,τι επιπλέει βουλιάζει κιόλας. Ποιήματα που έχουν την καταγωγή τους στην ρομαντική σχολή, όμως δεν παραπέφτουν στο ψεύτικο μελοδραματισμό. Σκηνοθετημένα με ωριμότητα, η κάθε λέξη σε οδηγεί σε γλωσσικές αποκαλύψεις που είναι αδύνατον να μην τους αισθανθείς να σε κυριεύουν. Μπορεί να ακούγονται αυτά που λέω, σαν υπερβολές, όταν μιλάμε για μια νέα ποιήτρια και το πρώτο της βιβλίο, αλλά δεν είναι έτσι. Η ποίηση, η καλή ποίηση, δεν έχει ηλικία και πιστεύω, ότι σου δόθηκε, αυτό εκφράζεις. Η ωριμότητα ενός δημιουργού πηγάζει από το πως αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τον εαυτό του μέσα στον κόσμο. Και η Φίλη, αν και νεαρή ακόμα, έχει βιώσει τον κόσμο και αυτό που κάνει εύστοχα είναι να τον μεταφράζει ποιητικά. Αν θα έπρεπε κάποιος να βρει επιρροές, ίσως θα έβρισκε στοιχεία από την γλωσσική δεινότητα του Ελύτη, αλλά αυτό έχει αφομοιωθεί μέσα στην προσωπική φωνή της ποιήτριας και δεν ενοχλεί. Αυτό που έχει σημασία είναι το αίσθημα που προκαλεί η ποίησή της στον αναγνώστη: βρίσκεσαι στο κέντρο ενός νέου κόσμου που φανερώνεται άμεσα για να τον οικειοποιηθείς:

 

Κι άνοιγαν τα δάχτυλα οι ακριδοφάγοι

προς την μεσημβρινή σταθερότητα.

 

Κι ανέμεναν οι άνθρωποι θεό, ν΄ αντέξουν την αιώνια ζωή.

 

Περιμένω με ανυπομονησία το τι θα γράψει η Μαρία Φίλη στο μέλλον.

 

Ο Αναγνώστης παρουσιάζει τη Μαρία Φίλη στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών την Παρασκευή, στις 6μμ στο 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

info:

ΜΑΡΙΑ ΦΙΛΗ

ΤΟ ΠΙΟ ΠΑΡΑΞΕΝΟ ΑΠΟΚΤΗΜΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΛΑΝΙ

 

 

Προηγούμενο άρθροΤο Βιβλίο στη Θεσσαλονίκη
Επόμενο άρθροΛογοτεχνικά βιβλία γνώσεων

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ