του Φίλιππου Φιλίππου
Η Άγκαθα Κρίστι (1890-1976) που διαβάζεται και σήμερα ευχάριστα από τις καινούργιες γενιές αναγνωστών ανά τον κόσμο, δεν έχει γράψει μόνο επιτυχημένα μυθιστορήματα που παραπέμπουν σε άλλες εποχές με διαφορετικά ήθη και έθιμα, αλλά και χαριτωμένα διηγήματα. Οι ήρωές της, ο Ηρακλής Πουαρό, η Μις Μαρπλ, ο Τόμι και Τάπενς, πρωταγωνιστούν σε μικρές ιστορίες, όπου γίνονται αμέσως αντιληπτές οι αφηγηματικές ικανότητες της παγκόσμιας αποδοχής «βασίλισσας του εγκλήματος». Στον τόμο Εγκλήματα στην καρδιά του χειμώνα περιλαμβάνονται 12 αστυνομικές ιστορίες, οι οποίες όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου είναι ιδανική ανάγνωση για «τις κρύες νύχτες του χειμώνα».
Η εισαγωγή του βιβλίου με τίτλο «Χριστούγεννα στο Άμπνεϊ Χόλ» είναι γραμμένη από την ίδια την Κρίστι, η οποία μιλάει για τα Χριστούγεννα που περνούσε στο Τσέσαμ ως μικρό κορίτσι με τη μητέρα της και τους οικογενειακούς φίλους. Με μια άλλη κοπέλα, την Ναν Γουότς, είχαν γίνει φιλενάδες και πίνανε μαζί ένα απλό ποτό, την κρέμα γάλακτος. Το Άμπνεϊ Χόλ, σημειώνει, ήταν ο παράδεισος της λαιμαργίας. Σε μια αποθήκη στο χολ του σπιτιού υπήρχαν ένα σωρό λιχουδιές, σοκολάτες, μπισκότα, σταφιδόψωμα, κομπόστες, μαρμελάδες, .Τα Χριστούγεννα ήταν γι’ αυτήν η υπέρτατη γιορτή, μια αξέχαστη εμπειρία, με κάλτσες γεμάτες δώρα στο κρεβάτι.
Το πρωί πήγαιναν στην εκκλησία και το μεσημέρι, στις δύο, απολάμβαναν το χριστουγεννιάτικο γεύμα με τα στόρια κατεβασμένα, αστραφτερά στολίδια και τα φώτα αναμμένα. Πρώτα έτρωγαν σούπα από καλκάνι, ύστερα βραστή γαλοπούλα, ψητή γαλοπούλα, ψητό φιλέτο μοσχαριού. Επίσης, το τραπέζι είχε πουτίγκα δαμάσκηνο, κρεατόπιτες κι ένα κέικ γεμάτο κέρματα, δαχτυλίδια, κουμπιά και γούρια. Στη συνέχεια, υπήρχαν ξανά για να διαλέξουν κι άλλα είδη επιδορπίων. Το απόγευμα έπαιρναν το τσάι τους, το οποίο συνοδευόταν με ένα πελώριο χριστουγεννιάτικο κέικ και άλλα εδέσματα, ενώ για το δείπνο έτρωγαν κρύα γαλοπούλα με ζεστές κρεατόπιτες.
Γύρω στις εννιά περνούσαν στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, από το οποίο κρέμονταν κι άλλα δώρα. Και η Κρίστι καταλήγει:
«Ήταν μια θαυμάσια ημέρα, η οποία θα μας συντρόφευε μέχρι την επόμενη χρονιά, όταν θα έρχονταν ξανά τα Χριστούγεννα».
Το βιβλίο περιέχει ιστορίες που διαδραματίζονται το χειμώνα, ενώ μερικές από αυτές τοποθετούνται στις μέρες των Χριστουγέννων. Στο πρώτο διήγημα της συλλογής, το «Το κουτί με τα σοκολατάκια», ο Ηρακλής Πουαρό πίνει ζεστή σοκολάτα μπροστά στο τζάκι, ενώ έξω ο άνεμος ουρλιάζει και η βροχή πέφτει με δύναμη στο τζάμι. Εκεί αφηγείται σ’ ένα φίλο του μια παλιά ιστορία με ένα έγκλημα που δεν κατάφερε να εξιχνιάσει, αφού μια ευφυής δολοφόνος τον εξαπάτησε.
Στο δεύτερο διήγημα, το «Τραγωδία τα Χριστούγεννα» η Μις Μαρπλ κάθεται με μια παρέα γύρω από το τζάκι και κουβεντιάζουν. Τους λέει την ιστορία ενός εγκλήματος που διαπράχτηκε από έναν συμπαθητικό δολοφόνο. Ένας κύριος, αγαπητός σε όλους είχε αποφασίσει να ξεκάνει τη σύζυγό του, η οποία ήταν ευτυχισμένη μαζί του. Αυτό έγινε κάποιες παραμονές Χριστουγέννων με πολύ σατανικό τρόπο που τους ξάφνιασε όλους. Το διήγημα «Η άφιξη του κυρίου Κουίν» τοποθετείται την παραμονή Πρωτοχρονιάς, όταν μια παρέα φίλων αφηγούνται παλιές ιστορίες εγκλημάτων –δολοφονίες με δηλητήρια– ανάμεσα σε παντρεμένα ζευγάρια.
Το «Άσυλο» διαδραματίζεται μέσα μια εκκλησία, όταν η σύζυγος του εφημέριου βρίσκει έναν άντρα στα τελευταία του, αυτός μπήκε στο ναό για να πεθάνει. Κάποιοι τον πυροβόλησαν εξαιτίας μιας βαλίτσας με κοσμήματα. Το «Ο Έντουαρντ Ρόμπινσον γίνεται άντρας» αναφέρεται σε κάποιες παραμονές Χριστουγέννων, όταν ο ήρωας, ο Έντουαρντ, είναι αρραβωνιασμένος με την Μοντ και μπλέκει σε μια υπόθεση με ένα αυτοκίνητο, ένα διαμαντένιο κολιέ κι ένα άγνωστο κορίτσι –εδώ δεν υπάρχει έγκλημα.
Στο τελευταίο διήγημα, το «Χριστουγεννιάτικη περιπέτεια», δημοσιευμένο το 1923, μια συντροφιά φίλων απολαμβάνει τα Χριστούγεννα γύρω από το τζάκι. Στο σπίτι παραβρίσκεται και ο Ηρακλής Πουαρό και κάποια νεαρά άτομα φτιάχνουν στον κήπο το άγαλμά του από χιόνι. Ξαφνικά, ο ήρωάς μας παίρνει ένα παράξενο σημείωμα: «Μη φας πουτίγκα με δαμάσκηνα». Κι ύστερα μια κοπέλα βρίσκεται νεκρή στον κήπο, οπότε η γιορτή χαλάει. Ωστόσο, η ιστορία είναι πολύ αστεία, κάποιοι κάνουν φάρσες στον Πουαρό, ο οποίος το διασκεδάζει με την καρδιά του. Εδώ η Κρίστι έχει τρομερά κέφια, αναδεικνύεται μαστόρισσα στην αφήγηση και μάλιστα στην αστεία εκδοχή της, κάνοντας τον αναγνώστη να απολαμβάνει την ευρηματικότητα και το χιούμορ της.
Agatha Christie, Εγκλήματα στην καρδιά του χειμώνα,Μετάφραση Αναστασία Δεληγιάννη-Κατερίνα Δουρίδα-Χρήστος Καψάλης-Αύγουστος Κορτώ, Μιχάλης Μακρόπουλος-Χρύσα Θ. Μπανιά-Γιώργος Μπαρουξής-Χρήστος Μπαρουξής-Έλλη Συλογίδου, Εκδόσεις Ψυχογιός, 2021, σελ. 256, τιμή 9,90 ευρώ
Βρες το εδώ
