Sémaphore: Αφιέρωμα στην ελληνική ποίηση

0
611

 

Το εξαμηνιαίο γαλλικό περιοδικό ποίησης Sémaphore φιλοξενεί στο τρέχων τεύχος του αφιέρωμα στην ελληνική ποίηση. Για εξώφυλλο, έχει φωτογραφία του Έλληνα ποιητή-περφόρμερ Δημοσθένη Αγραφιώτη. Ο Δ. Αγραφιώτης χαίρει ευρείας αναγνώρισης στην Γαλλία, με 18 βιβλία ποίησης μεταφρασμένα στα γαλλικά και συστηματική παρουσία στα ποιητικά φεστιβάλ. Επίσης, το 2012 επιμελήθηκε μαζί με τον Κώστα Νάσσικα ένα έργο αναφοράς για τη διάδοση της ελληνικής ποίησης στην Γαλλία, την Ανθολογία της Ελληνικής Ποίησης 1975-2005 (εκδόσεις L’Harmattan). Στο εξώφυλλο του Sémaphore, κάτω από την φωτογραφία του Δ. Αγραφιώτη, αναγράφεται με πηχυαίο τίτλο το αφιέρωμα στην ελληνική ποίηση.

Το τεύχος ανοίγει με editorial του ποιητή-αρχισυντάκτη του Sémaphore Gérard Cléry, με τίτλο «Ποιητές, είναι η κρίση: ησυχία στις γραμμές!», στο οποίο ο ποιητής επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα γιατί να γράφουμε ποίηση, γιατί να ανακρίνουμε την εποχή μας σε περίοδο κρίσης. Φέρνει παραδείγματα ποιητών που ανταποκρίθηκαν σε αυτήν την πρόκληση παίρνοντας ρίσκο. Ανάμεσα στους Πωλ Ελυάρ, Λουί Αραγκόν, Πάμπλο Νερούντα και άλλους διεθνούς φήμης ποιητές που παραθέτει, εντοπίζουμε με περηφάνια τον Γιάννη Ρίτσο.

Στο ίδιο τεύχος, δημοσιεύεται κείμενο του Νίκου Βλαντή («Η σύγχρονη ελληνική ποίηση») που χρησιμεύει σαν εισαγωγή στο αφιέρωμα που ακολουθεί. Επιδιώκει να πείσει για την διαχρονικότητα και την επικαιρότητα της ελληνικής ποίησης στην σημερινή Γαλλία. Επιχειρεί μια κριτική θεώρηση των δύο ανθολογιών σύγχρονης ελληνικής ποίησης που κυκλοφορούν στα γαλλικά, αυτής των Αγραφιώτη και Νάσσικα που προαναφέρθηκε και αυτής του Μισέλ Βόλκοβιτς (Ανθολογία της σύγχρονης ελληνικής ποίησης 1945-2000, Gallimard, 2000). Διαπιστώνεται πως η ανθολογία του Βόλκοβιτς καλύπτει μεν ευρύτερη χρονική περίοδο, από τα μεταπολεμικά χρόνια έως το τέλος του εικοστού αιώνα, ωστόσο, σε σύγκριση με την ανθολογία των Αγραφιώτη-Νάσσικα, μάλλον πάσχει σε επίπεδο μετάφρασης. Η επιμονή του Βόλκοβιτς να μεταφράσει όλους τους Έλληνες ποιητές ανεξαιρέτως επηρεάζει σε ορισμένες περιπτώσεις την ποιότητα της δουλειάς του: είναι φορές που λείπει η ιδιαίτερη χημεία ανάμεσα στον ποιητή και τον μεταφραστή, η απαραίτητη μαγιά για μια πραγματικά καλή μετάφραση. Στην συνέχεια, το κείμενο θέτει ένα ερώτημα σημαντικό, που θίγεται και στην εισαγωγή της ανθολογίας των Αγραφιώτη και Νάσσικα: γιατί να αφορά τους Γάλλους αναγνώστες η ποίηση μιας χώρας που καλείται να γίνει μεταβιομηχανική δίχως να έχει γνωρίσει πρώτα την εκβιομηχάνιση;

Η απάντηση στο ερώτημα καλύπτεται εκτενώς και από το άρθρο που ακολουθεί («Ευρεία ματιά στην σύγχρονη ελληνική ποίηση»), με υπογραφή του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου (σε μετάφραση Ν. Βλαντή). Πρόκειται για μία εκτενή επισκόπηση της ελληνικής ποίησης, από την γενιά του ’30 έως τις μέρες μας. Οι αισθητικές τάσεις της ελληνικής ποίησης αντιστοιχίζονται με τα πολιτικά γεγονότα, οι κοινωνικές αλλαγές παραλληλίζονται με τις ποιητικές περιπλανήσεις, το ηθικό κλίμα της κάθε περιόδου συνηχεί με στίχους που άφησαν εποχή. Οι συχνές παραθέσεις ποιημάτων Ελλήνων ποιητών κατευθύνουν τον Γάλλο αναγνώστη να συσχετίσει την ταραγμένη πορεία της Ελλάδας στον εικοστό αιώνα και έως την σημερινή κρίση με την εξέλιξη της ελληνικής ποίησης. Τα ποιήματα που ανθολογούνται προσεκτικά, προέρχονται όλα από δόκιμες μεταφράσεις και εκδόσεις στα γαλλικά, γεγονός που προσθέτει στην ποιότητα και το βάρος του κειμένου. Στο τέλος, ο κριτικός καταπιάνεται με τους νέους, την γενιά της κρίσης. Συνήθως, οι κριτικοί λογοτεχνίας εξαντλούν την αυστηρότητά τους με τις νέες γενιές. Ωστόσο, στο συγκεκριμένο κείμενο, ο Χατζηβασιλείου διαπιστώνει πως οι νέοι ποιητές χαρακτηρίζονται από ωριμότητα και μετριοπάθεια. Το κείμενο του Χατζηβασιλείου είναι ένα κείμενο αναφοράς για την ελληνική ποίηση στα γαλλικά λογοτεχνικά δρώμενα. Σπανίως, κείμενα Ελλήνων κριτικών ξεφεύγουν από τα όρια της χώρας, για να φωτίσουν και να διαδώσουν την ελληνική λογοτεχνία στην Ευρώπη με την αντικειμενικότητα εγχώριων ειδημόνων.

Το αφιέρωμα του περιοδικού Sémaphore στην σύγχρονη ελληνική ποίηση έρχεται να προωθήσει την ελληνική ποίηση στους αναγνώστες, τους ποιητές και τους κριτικούς λογοτεχνίας στην Γαλλία, να συνδράμει στην διάδοση του φιλελληνικού πνεύματος στην γαλλική διανόηση σε μια περίοδο που η Ελλάδα σίγουρα το χρειάζεται.

Προηγούμενο άρθροΆγρια Δύση και λογοτεχνική κατά-δυση
Επόμενο άρθροH στοχαστική δύναμη του μυθιστοριογράφου

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ