Ο 53χρονος αυστραλός συγγραφέας Ρίτσαρντ Φλάναγκαν, γεννημένος στην Τασμανία, είναι o νικητής του φετινού βραβείου Booker για το έκτο μυθιστόρημά του «The NarrowRoad to the Deep North» (εκδόσεις Chatto & Windus), όπως ανακοινώθηκε χθες το βράδυ σε επίσημη τελετή στο Γκίλντχολ του Λονδίνου.
«Είναι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα για τον έρωτα και τον πόλεμο» είπε, μεταξύ άλλων, ο βρετανός φιλόσοφος Α. Κ. Γκρέιλινγκ, ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής.
Ο τίτλος του βιβλίου, είναι παρμένος από ένα κλασικό έργο της ιαπωνικής λογοτεχνίας, γραμμένο το 1689 από τον διάσημο ποιητή (χαϊκού) Ματσούο Μπασό και πρωταγωνιστεί ένας γιατρός παθιασμένος με τη γυναίκα του θείου του. Ο Φλάναγκαν αναφερόμενος στην έμπνευσή του, λέει : «Ο πατέρας μου υπήρξε αιχμάλωτος πολέμου των Ιαπώνων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επέζησε από τα καταναγκαστικά έργα της γραμμής Ταϊλάνδη – Μπούρμα (σημερινή Μιανμάρ), τον διαβόητο εκείνο “Σιδηρόδρομο του Θανάτου”. Τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα εκεί ήταν περισσότερα απ’ ότι στην Χιροσίμα. Πιο πολλά ήταν τα πτώματα εκεί απ’ τις λέξεις στο μυθιστόρημά μου» υπογράμμισε ο συγγραφέας. Το βιβλίο αυτό ξεκίνησε να το γράφει πριν 12 χρόνια. Και μια σύμπτωση: Ο πατέρας του Ρίτσαρντ Φλάναγκαν πέθανε σε ηλικία 98 ετών την ημέρα που ο τελευταίος ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα, την ημέρα που έστειλε στον εκδότη την τελική του εκδοχή.
Ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν, είναι ο τρίτος Αυστραλός συγγραφέας που τιμάται με το βραβείο ManBooker μετά τον Τόμας Κένελι (1982) και τον Πίτερ Κάρεϊ (1988 & 2001). Ο συγγραφέας, πέραν του βραβείου, έλαβε και το χρηματικό έπαθλο των 50.000 στερλινών.
“Ντρέπομαι που είμαι Αυστραλός» δήλωσε ο Φλάναγκαν. Ο συγγραφέας, που ζει στην Τασμάνια, είναι ακτιβιστής εδώ και χρόνια για την προστασία των δασών του νησιού. Θεωρεί δε, ότι με τα μέτρα που έλαβε πρόσφατα η κυβέρνηση Άμποτ απειλεί με αφανισμό τεράστιες δασικές εκτάσεις.
Όπως είναι γνωστό το βραβείο Booker απονέμεται από το 1969 στο καλύτερο πρωτότυπο μυθιστόρημα γραμμένο στην αγγλική γλώσσα. Δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό είχαν ως το 2013 οι πολίτες της Κοινοπολιτείας των Εθνών, της Ιρλανδίας και της Ζιμπάμπουε, δηλαδή Βρετανοί και κάτοικοι πρώην βρετανικών αποικιών. Σήμερα απευθύνεται πλέον σε όλους τους συγγραφείς που εκδίδουν τα έργα τους στην αγγλική γλώσσα.
Στην ελληνική γλώσσα έχουν κυκλοφορήσει δύο βιβλία του Ρίτσαρντ Φλάναγκαν, το «Εγχειρίδιο Ιχθύων» (Άγρα, 2006) και «Η άγνωστη τρομοκράτισσα» (Άγρα, 2011).
Τα βιβλία του στα ελληνικά –
“Εγχειρίδιο Ιχθύων”: (μτφρ Αθηνά Δημητριάδου).
Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων”, ίσως το καλύτερο μέχρι πρότινος μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Φλάναγκαν, είναι ένα καταπληκτικό κωμικοτραγικό μωσαϊκό της Αυστραλίας του 19ου αιώνα, με τους βαρυποινίτες και τους αποίκους, τους κλέφτες και τους κίναιδους. Η αιματοβαμμένη ιστορία τους καταγράφεται με τρόπο άκρως ασυνήθιστο: μέσα από την ταξινόμηση των ψαριών.
Μια φορά κι έναν καιρό, τότε που η γη ήταν ακόμα στα νιάτα της, πριν αρχίσουν να αφανίζονται όλα τα ψάρια της θάλασσας κι όλα τα πλάσματα της στεριάς, κάποιος ονόματι Ουίλλιαμ Μπιούλοου Γκούλντ καταδικάστηκε σε ισόβια και τόπος έκτισης της ποινής του θα ήταν η αποικία των βαρυποινιτών της νήσου Σάρα, στη Γη του Βαν Ντήμεν, σημερινή Τασμανία. Απατεώνας και παραχαράκτης με ταλέντο, ο Γκούλντ εξουσιοδοτήθηκε από τον γιατρό της αποικίας να ζωγραφίσει ένα βιβλίο με εικόνες ψαριών, που θα αποτελούσε το εισιτήριο του γιατρού για τη Βασιλική Εταιρεία. Ο Γκούλντ θα ερωτευθεί την ιθαγενή ερωμένη του αρχιδεσμοφύλακα και θα διαπιστώσει, πολύ αργά, ότι ο έρωτας είναι επικίνδυνο πράγμα. Θα επιχειρήσει να καταγράψει την παράξενη πραγματικότητα που βίωνε στη φυλακή, αλλά θα διαπιστώσει ότι η ιστορία γράφεται μόνο από τους εξουσιαστές. Ο αφελής Μπίλλυ Γκούλντ, εισβολέας στην Αυστραλία, κλέφτης, ψεύτης και φονιάς, θα ζήσει για να γίνει μάρτυρας της φρίκης και της χλεύης αλλά των θαυμάτων.
Καθώς η εξέγερση μαίνεται και μπορεί ανά πάσα στιγμή να μετατραπεί σε απόλυτη φρίκη, καθώς ο έρωτας υπερβαίνει όλους τους φραγμούς ανάμεσα στον κύριο και τον σκλάβο, ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν μας προκαλεί σ’ένα πραγματικό “ιδρυτικό” μυθιστόρημα. Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων” είναι κάτι παραπάνω από μυθιστόρημα: για να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια λόγια του συγγραφέα, “ο κόσμος δεν υπήρχε πια, άρα δεν μπορούσε να γίνει βιβλίο. Υπήρχε όμως ένα βιβλίο με την αισχρή φιλοδοξία να γίνει ο κόσμος”.Το “Εγχειρίδιο Ιχθύων”, όπως γράφτηκε στον τύπο είναι “ένα βιβλίο θαυμαστό, μια λογοτεχνική πρόκληση, γραμμένη με τη λαιμαργία ενός Ραμπελαί, το χιούμορ ενός Λώρενς Στέρν και τη σκοτεινή διάθεση ενός Κόνραντ όταν είναι να εξερευνήσει τα κατάβαθα του υποσυνείδητου ενός ολόκληρου λαού “μεγαλωμένου σε μια φυλακή η οποία έγινε έθνος.”
“Η άγνωστη τρομοκράτισσᔨ (μτφρ Παλμύρα Ισμυρίδου)
Η Τζίνα, γνωστή και ως “κούκλα”, κάνει στριπτήζ στο Τσαίρμαν’σ Λάουντζ, ένα κλάμπ στο Σύδνεϋ. Κοπέλα απλοική και ελαφρά απροσάρμοστη, ονειρεύεται να παρατήσει αυτή την ταπεινωτική δουλειά και να αποκατασταθεί , χίμαιρες ταπεινές, που δεν ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα, ώσπου κάποιο βράδυ συναντά τον Τάρικ, έναν όμορφο ξένο. Την αυγή ο άνδρας έχει εξαφανιστεί ενώ στην πόλη έχουν ανακαλυφθεί πέντε βόμβες. Μέσα από έναν καταιγισμό έκτακτων ειδήσεων, οι τηλεοράσεις μεταδίδουν όλες την ίδια εικόνα: τον Τάρικ και την Τζίνα. Η πτώση της Κούκλας πλησιάζει. Έχοντας βρεθεί στο επίκεντρο μιας “καταδίωξης τρομοκρατών” κατρκυλά, ανήμπορη να αντιδράσει, στον κατήφορο. Ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν σκιαγραφεί με καθηλωτικό τρόπο μια Αυστραλία στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.