Reality shows για παιδιά (της Μαρίζας Ντεκάστρο)

0
820

της Μαρίζας Ντεκάστρο.

 

Η Χιονισμένη πλατεία είναι ένα σύντομο και απρόβλεπτο μυθιστόρημα που πραγματεύεται ένα εξαιρετικά κοινότυπο όσο και αγαπημένο θέμα των λογοτεχνικών σειρών για μικρά παιδιά: το ψέμα. Συνήθως, σ’ αυτά τα βιβλία οι συγγραφείς περιγράφουν με κάποια παραδείγματα τις αιτίες που οδηγούν τα παιδιά να μεταχειρίζονται το ψέμα για να κρύψουν ένα πρόβλημα, ένα αίσθημα ανασφάλειας, αλλά κυρίως συστήνουν λύσεις για την αντιμετώπισή του.

Οι Βασίλης Κουτσιαρής και Γιάννης Διακομανώλης ξεφεύγουν. Ασφαλώς και αναφέρονται σε μία πολύ συνηθισμένη αιτία που γεννά το ψέμα (το αδελφάκι που θα στερήσει την αγάπη των γονιών) το οποίο οδηγεί τον ήρωα να επιδίδεται σ’ αυτό το ‘παιχνίδι’, ώστε να τους κρατά συνεχώς σε εγρήγορση.

Η προέκταση όμως που δίνουν στην υπόθεση αγγίζει μία από τις μοντέρνες τηλεοπτικές  προτάσεις της εποχής μας: την εκμετάλλευση των παιδιών, για διαφημιστικούς ή άλλους σκοπούς, σε reality shows.

Στην περίπτωση του Ανδρέα, ο σκοπός είναι υποτίθεται θεραπευτικός. Το παιδί συμμετέχει εν αγνοία του σ’ ένα reality, το οποίο ενορχηστρώνουν με μυστικότητα μία εταιρεία τηλεοπτικών παιχνιδιών, η οποία ειδικεύεται στη λύση προβλημάτων που η αφετηρία τους είναι ψυχολογική, και έχει επιτυχίες στο ενεργητικό της (παιδιά παχύσαρκα που αδυνάτισαν συμμετέχοντας στο παιχνίδι), τεχνικοί, κομπογιαννίτες ψυχολόγοι που διασφαλίζουν την ψυχική ισορροπία του παίκτη, τα κοντινότερά του πρόσωπα (γονείς, αγαπημένη δασκάλα) αλλά και η μικρή κοινωνία του τόπου του. Το παιχνίδι τελειώνει όταν ο παίκτης νικάει διά παντός την απαίσια συνήθειά του. Αλλά πώς; Υφιστάμενος τρομερή κι αβάσταχτη πίεση!

Εν συντομία, ο Ανδρέας, ο ήρωας του βιβλίου, ενώ ξέρει πολύ καλά ότι τα ψέματα δεν θα τον βοηθήσουν να ξεπεράσει το πρόβλημα που τον τυραννάει, τα χρησιμοποιεί και οργανώνει χωρίς καθόλου να διστάζει καταστάσεις που συχνά πληγώνουν ή είναι επικίνδυνες. Φυσικά, δεν γνωρίζει ότι πρωταγωνιστεί σ’ ένα παιχνίδι και πως οι αντιδράσεις εκείνων που υφίστανται τα παιχνίδια του είναι στημένες. Όταν ανακαλύπτει το τεράστιο ψέμα -το χιόνι στην πλατεία ήταν εκτός εποχής!- και τη σκευωρία που έχει οργανωθεί σε βάρος του καταρρέει ψυχικά, χάνει την εμπιστοσύνη του στα φυσικά του στηρίγματα, απομονώνεται κόβοντας κάθε επικοινωνία με τους γονείς του και τη δασκάλα του.

Αυτά όσον αφορά στο παιδί και τα προβλήματά του.

Κατά την άποψή μας, δεν είναι ο πιο σοβαρά προβληματικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος. Ασθενεί το αγόρι αλλά και οι γονείς του, οι εκπαιδευτικοί και η τοπική κοινωνία που, μέσα στην άγνοια, την επιπολαιότητα και την καλή τους θέληση να βοηθήσουν το παιδί, δέχονται να το υποβάλουν σε μια θεραπεία αμφίβολης αποτελεσματικότητας σαν να ήταν πειραματόζωο. Φυσικά, πίσω από το τηλεοπτικό παιχνίδι, υπάρχει μία προσφορά με μπόλικο χρήμα, αυστηρά συμβόλαια, δικηγόροι κλ.π., και ναι! οι αφελείς δηλώνουν πως θα χρησιμοποιήσουν τα λεφτά του βραβείου για τις σπουδές του αγοριού αν νικήσει την άθλια έξη του! Το δράμα παίζεται λοιπόν στο στρατόπεδο των ενηλίκων και αυτοί θα ήταν καλό να διαβάσουν το μυθιστόρημα μήπως και δουν το είδωλό τους παραμορφωμένο στον καθρέφτη της πραγματικότητας. Οι τύψεις που νιώθουν κατά την πορεία του παιχνιδιού και εκ των υστέρων δεν οδηγούν πουθενά, ούτε όταν στη λήξη του προσπαθούν να επανορθώσουν. Όλοι λοιπόν είναι συμμέτοχοι, τραυματισμένοι και δεμένοι χειροπόδαρα από το συμβόλαιο με την εταιρεία και το υψηλό πρόστιμο αν σπάσουν το παιχνίδι! Το να διαθέσουν οι γονείς, για παράδειγμα, τα χρήματα του βραβείου σε φιλανθρωπικούς σκοπούς ή ο κλονισμός της δασκάλας όταν αντιλαμβάνεται την παιδαγωγική της ανεπάρκεια, δεν διορθώνουν τα πράγματα!

Στην τηλεόραση έχουμε δει reality shows με παιδιά μάγειρες -έστω, η μαγειρική είναι δημιουργική απασχόληση στο σπίτι και για τους φίλους-, τραγουδιστές – καλό το τραγούδι στην εκδρομή ή τη σχολική γιορτή, όχι όμως με παιδιά μασκαρεμένα ντίβες-  και κριτές επίσης ντίβες, οι οποίοι μιλούν επί το παιδικότερον, ευτυχισμένους γονείς και καμαρωτούς συγγενείς.

Στο βιβλίο τους, οι συγγραφείς προχωρούν ακόμα παραπέρα παρουσιάζοντας γλαφυρά έναν κατ’ ουσία ‘εφιάλτη’, τον οποίο θα παρακολουθήσουμε πιθανόν μελλοντικά στους δέκτες μας.

Νοσηρές ιδέες που στο όνομα του κέρδους και της ματαιοδοξίας των οικογενειών εκμεταλλεύονται ανηλίκους, παρόλο που εδώ και χρόνια ψυχολόγοι, παιδαγωγοί και κοινωνικοί επιστήμονες φωνάζουν για τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει πάνω στα παιδιά η συμμετοχή τους στα τηλεοπτικά reality.

Η εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου αποδίδει αυτή τη αφύσικη κατάσταση προσθέτοντας περισσότερο άγχος με τα θλιμμένα μάτια των πρωταγωνιστών της ιστορίας, που ζωγράφισε με μαύρο μολύβι.

 

INFO

Βασίλης Κουτσιαρής-Γιάννης Διακομανώλης

Χιονισμένη πλατεία

Εικ. Σάντρα Ελευθερίου

Εκδ. Ελληνοεκδοτική, 2016

 

Προηγούμενο άρθροΟι πονηριές του Βιβλιοπώλη (της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη από Λονδίνο)
Επόμενο άρθρο“Αστυνομικές ιστορίες …ένα είδος βίτσιου” (του Φίλιππου Φιλίππου για τη μελέτη της Βούλας Χουρδάκη)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ