του Γιάννη Μπασκόζου
Τόσα χρόνια το είχαμε ξεχάσει το 1821. Φρόντισε γι αυτό η διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο και οι βαρετές εορταστικές εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου μπλεγμένες αξεδιάλυτα στο μυαλό των μαθητών με τον θρησκευτικό εορτασμό και τις εορτές του Βαγγέλη και της Αγγελικής. Οι διανοούμενοι σπανίως αναφέρονταν στο 1821, λίγα τα ιστορικά βιβλία για την ελληνική επανάσταση και τις πτυχές της, κάποια εξαντλημένα από καιρό και ελάχιστοι οι ερευνητές για την εποχή εκείνη.
Η επέτειος των 200 χρόνων φέρνει στο προσκήνιο ένα ιστορικό γεγονός στο οποίο οφείλουμε την ύπαρξη του ελληνικού κράτους. Οι συν-δηλώσεις της επετείου πολλές και όχι όλες προφανείς.
Δεκατέσσερις ιδιωτικοί κατά βάση θεσμοί πήραν την Πρωτοβουλία να οργανώσουν έναν πλατύ, πολύμορφο και ενωτικό σύνολο εκδηλώσεων που το μέγεθος του δεν νομίζω ότι έχει ξαναπαρουσιαστεί στη χώρα μας.
Την Παρασκευή που μας πέρασε η Οργανωτική Επιτροπή παρουσίασε το φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα υπό τον τίτλο «Πρωτοβουλία 1821-2021, Η ιστορία έμπνευση για το μέλλον». Συντονιστής της όλης προσπάθειας η Εθνική Τράπεζα υπό τον Ιωάννη Μάνο, πρώην Πρόεδρο του Μεγάρου , άνθρωπο με εγνωσμένες οργανωτικές ικανότητες.
Διαβάζοντας το σύνολο των εκδηλώσεων όπως και τους ανθρώπους που συμμετέχουν επιστήμονες από όλα σχεδόν τα πεδία, διανοούμενοι, καλλιτέχνες αλλά και θεσμικά στελέχη των Ιδρυμάτων που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία διαπιστώνει κανείς μια ιδεολογική ισορροπία, μια σαφή θέληση για αναστοχασμό χωρίς να κρύβονται οι διαφορές κάτω από το χαλί, και κυρίως μια τάση να ενθαρρυνθούν νέοι ερευνητές να ανακαλύψουν νέα δεδομένα για εκείνη την εποχή. Αυτό που τόνιζαν πολλοί από τους παριστάμενους και μέλη των διαφόρων επιτροπών που έχουν συσταθεί είναι ότι έχουμε μια ευκαιρία να ξεφύγουμε από καθιερωμένους μύθους και ν’ αντικρίσουμε την ιστορική πραγματικότητα και παράλληλα να εκτιμήσουμε λάθη και να επιδιώξουμε μια πιο σοφή προσαρμογή στα σημερινά δεδομένα και ίσως και στα μελλοντικά που οσμιζόμαστε ότι έρχονται.
Όλες οι δράσεις διαπνέονται από την ιδέα ότι η επέτειος θα πρέπει να επιδράσει ως αφορμή εθνικού αναστοχασμού, με βάση το αξίωμα ότι η Ιστορία αποτελεί πηγή έμπνευσης για το μέλλον. Πολύ προσεκτική ομιλία του πρωθυπουργού Κυριακου Μητσοτάκης που ξεκίνησε με ένα κείμενο του άγγλου ρομαντικού ποιητή, και φίλου του Λόρδου Μπάιρον,Πέρσι Σέλλευ : «Είμαστε όλοι Έλληνες. Οι νόμοι και η λογοτεχνία μας, η θρησκεία και οι τέχνες μας -όλα έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα. Και ο σύγχρονος Έλληνας κληρονόμησε από τους προγόνους ευαισθησία, ταχύτητα αντίληψης, ενθουσιασμό και θάρρος». Όπως σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, το ποίημα είχε εκδοθεί το 1822 και τα έσοδά του δόθηκαν για τον Επανάσταση.
O K.Μητσοτάκης μίλησε για αναστοχασμό, εθνική αυτογνωσία, επαναγνωριμία με το συλλογικό μας εαυτό, εσωτερική ανασύνταξη και επανασύσταση της ΄συγχρονης ταυτότητας μας στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Ο Π.Λασκαρίδης (του Ιδρύματος Αικ. Λασκαρίδη) μιλώντας ως εκπρόσωπος όλων των Ιδρυμάτων τόνισε την ανάγκη «Να δούμε, κατάματα, αυτά που μας ταλανίζουν, τη διχόνοια, τους εμφύλιους σπαραγμούς, την αδυναμία μας να καταλάβουμε τη θέση μας στον κόσμο, την έλλειψη αυτογνωσίας, την έλλειψη συνεργασίας και την ευθυνοφοβία που μας κάνει να πιστεύουμε πως για την κατάντια μας φταίνε πάντα οι ξένοι».
Οι δράσεις
Το εύρος και ο αριθμός των εκδηλώσεων είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακός. Δύομισυ χρόνια προετοιμασίας είχε ως αποτέλεσμα 75 φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό να συνεργαστούνε για την οργάνωση και προετοιμασία περίπου 130 δράσεων. Ενενήντα πανεπιστημιακοί και ερευνητές απαρτίζουν τις επιστημονικές επιτροπές της, ενώ περισσότεροι από 450 επιστήμονες από όλο τον κόσμο θα συμμετέχουν ως ομιλητές στα διεθνή συνέδρια.
Επιπλέον, 16 πολιτιστικοί οργανισμοί συνεργάζονται για την υλοποίηση 10 εκθέσεων και 12 μεγάλων μουσικών εκδηλώσεων, με θέματα εμπνευσμένα από την Επανάσταση του 1821.
Παράλληλα, περισσότερες από οκτώ δράσεις αφορούν το μέλλον της χώρας, ενώ τουλάχιστον 43 επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε έξι χώρες του εξωτερικού.
Ο Αναγνώστης συμμετέχει στην Πρωτοβουλία 21
Ο Αναγνώστης συμμετέχει στην Πρωτοβουλία 21 με μια ειδική εικαστική παρέμβαση που θα αφορά το σύγχρονο πρόσωπο της χώρας. Λεπτομέρειες προσεχώς.
Info:
Από χθες λειτουργεί και θα εμπλουτίζεται η ιστοσελίδα www.protovoulia21.gr, με το πληροφοριακό υλικό για τις προγραμματισμένες δράσεις.
Η «Πρωτοβουλία 1821-2021» είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των εξής φορέων και Ιδρυμάτων: Εθνική Τράπεζα, Ίδρυμα Ευγενίδου, Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού & Πολιτιστικού Εργου (ΚΙΚΠΕ), Ίδρυμα Λαμπράκη, Κοινωφελές Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Ίδρυμα Παιδείας & Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος ΒΙΟΧΑΛΚΟ, Ίδρυμα Ωνάση.
