Σε ηλικία 81 ετών άφησε την τελευταία του πνοή χθες ο Βαγγέλης Κ. Λάζος, εκδότης της «Δωδώνης».Ο Βαγγέλης Λάζος (1939/5-4-2020) υπήρξε ένας από τους πιο δραστήριους εκδότες της μεταπολεμικής γενιάς.
Ο Βαγγέλης Λάζος γεννήθηκε στη Στρατίνιστα Πωγωνίου το 1939.
Το 1949, κατέβηκε στην Αθήνα, όπου ζούσαν ήδη τα αδέρφια του και ο πατέρας του. Το 1950, έφτασε στην Αθήνα και η μητέρα του ενώ ο ίδιος, σε ηλικία 10 ετών, βρήκε δουλειά σε βιβλιοπωλείο. Αργότερα άρχισε να εργάζεται στο βιβλιοπωλείο «Εστία», όπου πέρασε την εφηβεία του μαθαίνοντας τη δουλειά του βιβλιοπώλη.
Ο Εκδοτικός Οίκος ΔΩΔΩΝΗ ιδρύθηκε το 1962 – παράλληλα με το ομώνυμο βιβλιοπωλείο -στην οδό Ιπποκράτους 17, στην Αθήνα, από τον Ευάγγελο Κ. Λάζο. Eκδόθηκαν, αρχικά, μεταξύ των άλλων: Ποιήματα και μεταφράσεις του Γιοσέφ Ελιγιά, Μπαγκαβάτ Γκιτά (Το θείο τραγούδι), Το παραμύθι του Θεόφιλου του Νέστορα Μάτσα, Ο ξένος του Αλμπέρ Καμύ, Αλήθεια και Αποκάλυψη του Μπερντιάεφ, Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Καρλ Γιάσπερς, κ.ά.
Το 1969, ξεκινά η σειρά Παγκόσμιο Θέατρο, με το έργο του Καμύ Καλιγούλας, σε μετάφραση της Μαρίας Πορτολομαίου – μετέπειτα συζύγου του εκδότη και επιμελήτριας των θεατρικών σειρών – με εισαγωγή του Άρη Δικταίου.
Μια ομάδα από ανθρώπους των γραμμάτων και του θεάτρου ( Παύλος Μάτεσις, Φώντας Κονδύλης, Κωστούλα Μητροπούλου, Ιουλία Ιατρίδη, Αλίκη Αλεξανδράκη κ.ά.), αγκαλιάζουν το εγχείρημα και συμμετέχουν, με τις μεταφράσεις τους, θεωρώντας ότι αυτή η προσπάθεια είναι ένας έμμεσος τρόπος διαμαρτυρίας εναντίον της Χούντας του ΄67 και συγχρόνως μία ανάγκη να καλυφθεί το κενό, εξαιτίας της λογοκρισίας, με κείμενα προοδευτικά. Εκδίδονται: Πίντερ, Μπέκετ, Λόρκα, Ιονέσκο, Αραμπάλ, Μπρεχτ κ.ά..
Το 1970, η ΔΩΔΩΝΗ μετέφερε την έδρα της, στην οδό Ασκληπιού 3, σε τριώροφο χώρο, ο οποίος λειτούργησε ως χώρος προβληματισμού και αναζητήσεων τόσο για διανοούμενους και επιστήμονες όσο και για καλλιτέχνες (ανθρώπους του θεάτρου, κυρίως) των οποίων πρωτότυπα έργα ή μεταφράσεις, εξέδιδε η ΔΩΔΩΝΗ: Πέλος Κατσέλης, Μάριος Πλωρίτης, Γ. Σεβαστίκογλου, Αλ. Σολομός, Δέσπω Διαμαντίδου, Λυκούργος Καλλέργης, Στρατής Καρράς, Βασίλης Βασιλικός, κ.ά..
Η κατ’ επιλογή σιωπή των δημιουργών, σιγά σιγά , με την υποτιθέμενη κατάργηση της λογοκρισίας, χαλαρώνει. Οι δημιουργοί προσπαθούν να βρουν διεξόδους διεκδίκησης της ελευθερίας του λόγου. Έτσι, εκδίδεται ένας μεγάλος αριθμός βιβλίων ο οποίος, στη συνέχεια, μετά τη μεταπολίτευση (1974), ολοένα και αυξάνεται .
Η Δωδώνη ήταν ένα στέκι λογοτεχνών, μια πολιτιστική φωλιά σε καλούς και σε δύσκολους καιρούς.
