Της Λίλας Κονομάρα.
Όλοι γνωρίζουν τον Μάριο Χάκκα και πολλών τα νεανικά χρόνια είναι συνδεδεμένα με αναμνήσεις από τις ιστορίες του Κοινόβιου, του Μπιντέ, του Τυφεκιοφόρου του εχθρού, από τα ποιήματα και τα θεατρικά έργα τού τόσο ιδιαίτερου αυτού συγγραφέα. Να σήμερα που ένας άλλος Χάκκας, ανιψιός του πρώτου, ξαφνιάζει επίσης με το θάρρος και την απόφασή του, έπειτα από πολλά χρόνια δουλειάς στην τράπεζα, να πραγματοποιήσει το όνειρό του και να ανοίξει βιβλιοπωλείο στις δύσκολες αυτές μέρες, στο Μετς. Άνθρωπος ανήσυχος με πολλά κι ανάκατα διαβάσματα από τα μικρά του χρόνια, από Ιωάννου, Ντοστογιέφσκι και Σκαρίμπα μέχρι Μικρό Σερίφη, έφτιαξε έναν όμορφο και φιλόξενο χώρο που οι τοίχοι του ξεχειλίζουν ποίηση.
Πώς πήρατε την απόφαση αυτή και μάλιστα σε τόσο δύσκολους καιρούς; Γιατί επιλέξατε το όνομα Περιπλανήσεις;
Η επιθυμία να ασχοληθώ με το βιβλίο υπήρχε από αρκετά χρόνια. Η ευκαιρία μου δόθηκε στο τέλος του 2013 όταν αποχώρησα από τον τραπεζικό χώρο στον οποίο θήτευσα επί 25 συναπτά έτη. Μίλησα με ανθρώπους του χώρου του βιβλίου, μερικοί μου μίλησαν με θέρμη, άλλοι με αποθάρρυναν. Έκανα κάποιες υποχωρήσεις από τις αρχικές μου σκέψεις και εμπλούτισα το βιβλιοπωλείο- εκτός από μουσικά cd – και με επιλεγμένα παιδικά παιχνίδια. Το αισθάνομαι σαν ένα προσωπικό στοίχημα, σαν ένα δρόμο της καρδιάς σε χαλεπούς καιρούς.
Από την αρχή σκέφθηκα ότι στο χώρο του βιβλιοπωλείου θα ήθελα να συμβαίνουν πολλά διαφορετικά πράγματα, κάπως σαν “εξερεύνηση” των προσωπικών μου δυνατοτήτων, αλλά και “περιπλάνηση” σε μονοπάτια της ευρύτερης τέχνης, εκτός των κλασσικών παρουσιάσεων βιβλίων. Για το όνομα “Περιπλανήσεις” πάντως, εξασφάλισα την… άδεια του συγκροτήματος “Μικρές Περιπλανήσεις” από την Κω. Ο φίλος Νίκος Αρμπιλιάς κατασκεύασε και την ξύλινη πινακίδα που κοσμεί την είσοδο.
Η συγγένειά σας με τον Μάριο Χάκκα επηρέασε τη σχέση σας με το βιβλίο;
Πιο πολύ από τη συγγένεια με τον Μάριο Χάκκα θα έλεγα ότι με επηρέασαν οι γονείς μου, γιατί μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον “φιλαναγνωσίας” Ειδικά ο πατέρας μου, (αδερφός του Μάριου) παλιός δάσκαλος, είχε μια βιωματική θα έλεγα σχέση με τα βιβλία και το διάβασμα. Δεν με πίεζε να διαβάζω, αλλά μου πρότεινε βιβλία, και βλέποντας τους ίδιους τους γονείς μου να διαβάζουν, κατάλαβα αρκετά νωρίς τα οφέλη της ανάγνωσης.
Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη γειτονιά όπου δεν υπάρχει εμπορικό κέντρο και συνεπώς δεν είναι τόσο πολυσύχναστη; Ποιο είναι το κοινό του βιβλιοπωλείου; Αναπτύσσετε μαζί του μια πιο προσωπική σχέση;
Από τα δέκα μου χρόνια ως τα είκοσι οκτώ (1970-1988) έζησα στην Καισαριανή. Στο Παγκράτι ήταν η Γαλλική Ακαδημία μέχρι τα δεκαεπτά μου (1977) και στο Μετς, στο κλειστό γυμναστήριο οι αθλητικές μου ενασχολήσεις (βόλλευ στον ιστορικό Α.Ο.Παγκρατίου) μέχρι τα τριάντα ένα μου (1991). Η συνοικία του Μετς είχε πάντα τη φήμη του ψηλού βιοτικού επιπέδου και αυτό επιβεβαιώνεται και σήμερα, σε μικρότερο βέβαια βαθμό, λόγω της κακής οικονομικής συγκυρίας. Ταυτόχρονα, είναι μια καλλιτεχνική γειτονιά με συγγραφείς, εικαστικούς, μουσικούς αλλά και πανεπιστημιακούς. Οφείλω να πω ότι όσους έχω γνωρίσει μέχρι σήμερα είναι εξαιρετικοί άνθρωποι, ευγενείς και ιδιαίτερα καλλιεργημένοι. “Εξερευνώντας” σιγά-σιγά και μαθαίνοντας τους ανθρώπους της συνοικίας, καθώς και ανιχνεύοντας τις προσωπικές μου ικανότητες επικοινωνίας, προσπαθώ να φτάσω στην πεμπτουσία του επαγγέλματος : Να χτίσω μέσα από τη δουλειά μου ένα σύνολο προσωπικών σχέσεων εμπιστοσύνης με τους κατοίκους της συνοικίας, να μπορώ να τους προτείνω τίτλους βιβλίων και να τους παρακινήσω να συμμετέχουν σε όσα συμβαίνουν μέσα στο βιβλιοπωλείο. Στόχος μου είναι να κομίσω κάτι καινούργιο στη γειτονιά.
Τι είδους βιβλία κινούνται περισσότερο;
Το τελευταίο διάστημα, τα ιστορικά βιβλία έχουν μια ιδιαίτερη ζήτηση. Όσο για τη λογοτεχνία, η ξένη φαίνεται να υπερτερεί της ελληνικής. Το παιδικό βιβλίο νομίζω επίσης ότι παραμένει σταθερή αξία.
Θυμάστε κάποιο ενδιαφέρον στιγμιότυπο σχετικό με το βιβλιοπωλείο;
Ήταν μεγάλη η συγκίνησή μου στην έκπληξη που μου ετοίμασαν κάποιοι φίλοι στα εγκαίνια του βιβλιοπωλείου, στις 22 Νοεμβρίου του 2014. Ενώ περίμενα έναν από τις “Περιπλανήσεις” της Κω, “εισέβαλλαν” στο μαγαζί τα 4/5 του συγκροτήματος και έγινε ένα αξέχαστο γλέντι, μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Διοργανώνετε παράλληλα εκδηλώσεις ή άλλες δράσεις σχετικές με το βιβλίο;
Αρχική μου επιδίωξη ήταν να μην περιοριστώ στις – εν πολλοίς βαρετές -παρουσιάσεις βιβλίων. Έτσι, έχω ξεκινήσει μια σειρά από διαφορετικές και ποικίλλες εκδηλώσεις: βραδιές αφιερωμένες σε ξένους συγγραφείς αξιοποιώντας είτε τη γνωριμία μαζί τους (Μικέλα Χαρτουλάρη για τον Κόλουμ ΜακΚαν), είτε τη μεταφραστική εργασία (Μαρία Αγγελίδου για τη Χάνα Κέντ), αφηγήσεις παραμυθιών, θεματικές βραδιές Ιστορίας, μουσικές περιπλανήσεις (αφιέρωμα στον Νίκο Καββαδία, μουσική για ούτι και λύρα), προβολές ταινιών, τρέχουσα κοινωνική επικαιρότητα (Τάσος Τσακίρογλου), ομιλίες για σπόρους και απο-ανάπτυξη, αλλά και συζητήσεις με συγγραφείς (Γιάννης Μακριδάκης, Σωτήρης Δημητρίου, Μενέλαος Χαραλαμπίδης κ.α.).
Κατάργηση της ενιαίας τιμής, κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ, κλείσιμο μεγάλων βιβλιοπωλείων στο κέντρο της πόλης. Πώς βλέπετε συνολικότερα την πορεία του βιβλίου και των βιβλιοπωλείων στην Ελλάδα;
Το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον είναι, αναμφίβολα, δύσκολο για τον περισσότερο κόσμο. Σε ό,τι με αφορά, ελπίζω ακόμη ότι κάποιος Υπουργός Πολιτισμού θα επαναφέρει την ενιαία τιμή του βιβλίου, αφού είναι πασιφανές ότι δεν έχει δημοσιονομικό κόστος. Νομίζω ακόμα ότι, συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες, βιβλιοπώλες, πρέπει να αφήσουμε στην άκρη όσα μας χωρίζουν- που δεν κατανοώ ακριβώς ποια είναι αυτά – και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου να προστατέψουμε το βιβλίο.
