του Χρήστου Τσιάμη (Μανχάταν)
Παραθέτω λίγες αναφορές χωρίς απαίτηση άλλη …μήπως μας βγάλουν από την παραζάλη.
- Ο Τ.Σ. Ελιοτ είχε γράψει «Οι ανώριμοι ποιητές αντιγράφουν. Οι ώριμοι ποιητές κλέβουν.» (Και αυτός βέβαια το είχε γράψει αυτό το 1920 χωρίς αναφορά στην πηγή, που ήταν ένα άρθρο τού 1892.)
- Η παραπάνω ρήση είδε πολλές παραλλαγές ανά τις δεκαετίες, και για διαφορετικές τέχνες, ώσπου σε ένα ντοκυμαντέρ ο Στήβ Τζόμπς της εταιρείας Apple, μιλώντας για τις δικές του ‘κλοπές’ τεχνολογικών ιδεών, που τελικά μας έδωσαν τις γνωστές επαναστατικές ηλεκτρονικές συσκευές, ανέφερε ότι ο Πικασό είχε πεί πως « ο καλός καλλιτέχνης αντιγράφει, ενώ ο σπουδαίος καλλιτέχνης κλέβει». Δεν είναι σίγουρο ότι ο Πικασό είχε πεί κάτι τέτοιο. Εκείνο όμως που είναι σίγουρο είναι αυτό που μου είχε πεί στη Νέα Υόρκη ο Νίκολας Κάλας που είχε ζήσει παλιά στο Παρίσι και είχε γνωρίσει τον Πικασό και άλλους ομοτέχνους του εκείνη την εποχή: ότι, όλων αυτών, είχε φοβηθεί το μάτι τους τις επισκέψεις, στα ατελιέ τους, του Πάμπλο Πικασό γιατί ήταν γνωστό αναμεσά τους πως έκλεβε τις ιδέες άλλων σωρηδόν!
- Ο Εζρα Πάουντ, στο τεράστιο ποιητικό του έργο “Cantos”, παρέθεσε εκατοντάδες αυτούσιων αποσπασμάτων από την παγκόσμια λογοτεχνία (και όχι μόνο), στις αρχικές τους γλώσσες (αρχαία ελληνικά, κινέζικα, ιταλικά, γαλλικά, λατινικά), χωρίς σημειώσεις, με πλήρη (και παιχνιδιάρικη) επίγνωση ότι κάνοντας αυτό δημιουργούσε μιαν ολόκληρη ακαδημαϊκή βιομηχανία των «επεξηγητών». Κι έτσι δημιουργούσε γρίφους…
- Τέλος, πέρυσι, αγόρασα από ένα μουσείο κινηματογράφου ένα λευκό ύφασμα με εναλασσόμενες κόκκινες και πράσινες σειρές με μαύρες λέξεις από μια ρήση του σύγχρονου Αμερικανού σκηνοθέτη Τζίμ Τζάρμους που μου άρεσε πολύ. Και το έχω κρεμάσει αυτό το πανί εκεί όπου συνήθως κάθομαι να γράψω, για να μου υπενθυμίζει:
«Τίποτα δεν είναι πρωτότυπο. Κλέψε απ’ οπουδήποτε
υπάρχει παλμός έμπνευσης ή που σου ανάβει τη φαντασία.
Να καταβροχθίζεις παλιά φιλμ, νέα φίλμ, μουσική, βιβλία,
πίνακες, φωτογραφίες, ποιήματα,όνειρα, τυχαίες συζητήσεις,
αρχιτεκτονική, γέφυρες, ταμπέλες δρόμων, δέντρα, σύννεφα,
εκτάσεις νερού, φώς και σκιές. Διάλεξε μόνο πράγματα
που μιλούν απευθείας στην ψυχή σου να κλέψεις. Αν το κάνεις
αυτό, το έργο σου (και η κλοπή) θα έχουν αυθεντικότητα.
Η αυθεντικότης είναι ανεκτίμητη. Η πρωτοτυπία είναι ανύπαρκτη.
Και μην σε μέλλει να κρύβεις την κλοπή σου – Να την γιορτάζεις
αν σου κάνει κέφι. Οπως και νάχει, πάντα να θυμάσαι εκείνο
που είχε πεί ο Jean–Luc Godard: «Δεν έχει σημασία από πού παίρνεις
διάφορα πράγματα – εκείνο που έχει σημασία είναι πού τα πηγαίνεις.»
Ανυπομονώ τη στιγμή που κάποιος/α θα κλέψει μια ιδέα από ένα έργο μου. Το μεγαλύτερο βραβείο.