του Μάρκου Κρητικού
Η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία ακολουθώντας την παγκόσμια τάση διανύει περίοδο άνθισης που συνοδεύεται τα τελευταία χρόνια από ραγδαία αύξηση της εκδοτικής παραγωγής. Είναι χαρακτηριστικό ότι η προ εικοσαετίας ετήσια κυκλοφορία ελληνικών αστυνομικών μυθιστορημάτων –σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει ο Φίλιππος Φιλίππου στο εξαιρετικό του δοκίμιο, Ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας – Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι(Εκδόσεις Πατάκη)– έχει στις μέρες μας περίπου δεκαπλασιαστεί. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε κάποιους από τους πρωτεργάτες της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας που με σημαντικά έργα τους τον προηγούμενο αιώνα, άνοιξαν το δρόμο για την μεγάλη ανάπτυξη του είδους στις μέρες μας.
Ανώνυμος – Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον (1913)
Άγρα (2013)
σελ. 224
Στις 19 Δεκεμβρίου 1913, δημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης Ελλάς, η πρώτη ανυπόγραφη συνέχεια ενός εκτενούς αφηγήματος με τίτλο: Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον και υπότιτλο: Από τα νεότερα κατορθώματα του Σέρλοκ Χολμς. Ολοκληρώθηκε σε είκοσι πέντε συνέχειες στις 13 Μαρτίου 1914. Ως πιθανότερη εκδοχή θεωρείται ο συγγραφέας του έργου να είναι ο Σπύρος Ποταμιάνος, διευθυντής του περιοδικού, ο οποίος εκτός από τις περισσότερες δημοσιογραφικές στήλες έγραφε και αφηγήματα σε συνέχειες. «Σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες και δίχως να μπορούμε να αποκλείσουμε περαιτέρω εκπλήξεις, πρέπει να θεωρήσουμε με αρκετή βεβαιότητα το αφήγημα αυτό ως το πρώτο ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα, τόσο λόγω έκτασης όσο και λόγω θεματολογίας» αναφέρει ο Ανδρέας Αποστολίδης στην ιδιαίτερα κατατοπιστική εισαγωγή που συνοδεύει την έκδοση όπου αποτυπώνει το κοινωνικοπολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της εποχής και παραθέτει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το ελληνικό αστυνομικό αφήγημα στο πρώτο μισό του προηγούμενου αιώνα καθώς και για το έργο του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ και τις μεθόδους του θρυλικού Σέρλοκ Χολμς. Ο αρχικός εντοπισμός των δημοσιευμάτων στο περιοδικό Ελλάς οφείλεται στην ερευνητική επιμονή του Φίλιππου Φιλίππου και στη διάθεση του εκδοτικού οίκου να ανασύρει κατόπιν ερευνών ολόκληρο το αφήγημα από το αρχειακό υλικό της εποχής προκειμένου να προβεί στην «ιστορική» έκδοσή του, εκατό χρόνια μετά την πρώτη του δημοσίευση. Η ιστορία του βιβλίου την οποία αφηγείται ο Δρ. Ουάτσον διαδραματίζεται το 1913. Κατά την επίσκεψη του Ελευθέριου Βενιζέλου στο Λονδίνο για να λάβει μέρος σε μια κρίσιμη συνδιάσκεψη με αντιπροσώπους των βαλκανικών κρατών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, μια συνομωσία για τη δολοφονία του εξυφαίνεται από τη μυστική βουλγαρική οργάνωση «Κ.Κ.Κ.». Ο Σέρλοκ Χολμς καλείται να αποτρέψει τη δολοφονία του Έλληνα πρωθυπουργού και να διαλευκάνει το μυστήριο. Ένα αστυνομικό αφήγημα με έντονο πολιτικό και κοινωνικό στοιχείο που ακολουθεί πιστά το ύφος του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ στις περιπέτειες με τον Σέρλοκ Χολμς και σηματοδοτεί την έναρξη της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας.
Ίνδικτος (2006)
σελ. 147
Παύλος Νιρβάνας ήταν το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Πέτρου Κ. Αποστολίδη, γεννημένου στη Μαριούπολη της Ρωσίας το 1866, με καταγωγή από τη Σκόπελο και τη Χίο. Έγραψε μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια, κριτικές μελέτες και χρονογραφήματα και θεωρείται ένας από τους κύριους εκφραστές του ελληνικού αστικού μυθιστορήματος. «Στο Έγκλημα του Ψυχικού εμφανίζονται ευκρινώς, για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας, τα βασικά ειδολογικά συστατικά του αστυνομικού μυθιστορήματος: ένας φόνος με άγνωστο δράστη, οι πρώτες έρευνες της αστυνομίας που αποβαίνουν άκαρπες, ο αθώος ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονία και στο τέλος, η αποκάλυψη του πραγματικού ενόχου και η λύτρωση του ήρωα», αναφέρει ο Γιάννης Ράγκος στο εξαιρετικό εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει την έκδοση. Το πτώμα νεαρής γυναίκας, δολοφονημένης με άγριο τρόπο ανακαλύπτεται στην περιοχή του Ψυχικού και παρά τις έρευνες της αστυνομίας ο δράστης παραμένει ασύλληπτος. Ο φοιτητής της Ιατρικής, Νίκος Μολοχάνθης, γόνος ευκατάστατης ναυτικής οικογένειας, που περνάει τη ζωή του διαβάζοντας αστυνομικές ιστορίες και σπαταλώντας την πατρική περιουσία σε διασκεδάσεις, θα προβεί στην αψυχολόγητη ενέργεια να σκηνοθετήσει την ενοχή του προκειμένου να κερδίσει δημοσιότητα. Το έγκλημα του Ψυχικού χαρακτηρίστηκε στην εποχή του ως ένα σατιρικό μυθιστόρημα γιατί ο συγγραφέας με πρόσχημα μια παράξενη αστυνομική ιστορία σατιρίζει τα ήθη της εποχής και τις αντιδράσεις της κοινωνίας και του Τύπου σε ένα στυγερό έγκλημα. Ένα ευχάριστο ανάγνωσμα από έναν σημαντικό εκπρόσωπο της πεζογραφικής μας παράδοσης που έχει ιδιαίτερη ιστορική αξία καθώς θεωρείται επίσημα το πρώτο επώνυμο ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα, «έστω κι αν αυτό δεν μπορεί να καταταγεί στη “γνήσια” αστυνομική λογοτεχνία όπως τη γνωρίζουμε σήμερα». Το έγκλημα του Ψυχικού διασκευάστηκε για την τηλεόραση σε σενάριο Βασίλη Μανουσάκη και σκηνοθεσία Κώστα Φέρρη, και προβλήθηκε το 1981 από την Υ.ΕΝ.Ε.Δ σε σειρά 26 επεισοδίων, με τον Γιώργο Κωνσταντίνου στο ρόλο του Νίκου Μολοχάνθη.
Άγρα (2021)
σελ. 320
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Γιάννης Μαρής –λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου– θεωρείται ο προπάτορας της ελληνικής αστυνομικής μυθοπλασίας. Έγραψε περισσότερα από πενήντα αστυνομικά αφηγήματα, που δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής με μεγάλη επιτυχία, πολλά εκ των οποίων μεταφέρθηκαν στη μικρή και μεγάλη οθόνη. Έγινε δημοφιλής κυρίως για τις ιστορίες του με πρωταγωνιστή τον θρυλικό αστυνόμο Μπέκα. Το έργο του Γιάννη Μαρή, άσκησε μεγάλη επιρροή στις επόμενες γενιές των Ελλήνων συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας, έγινε αντικείμενο διεξοδικής μελέτης από τους θεωρητικούς του είδους και τα βιβλία του έχουν φανατικούς αναγνώστες μέχρι σήμερα.
To Έγκλημα στο Κολωνάκι ήταν το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα του συγγραφέα. Άρχισε να δημοσιεύεται σε συνέχειες τον Ιούλιο του1953 στο εβδομαδιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης Οικογένεια και προκάλεσε το ενθουσιώδες ενδιαφέρον των αναγνωστών. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησε σε βιβλίο με μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Η ιστορία ξεκινάει με ένα έγκλημα όπως προϊδεάζει ο τίτλος. Ο επιτυχημένος ζωγράφος Νάσος Καρνέζης δολοφονείται ένα βράδυ στο διαμέρισμά του στην οδό Σκουφά, στο Κολωνάκι. Οι υποψίες της αστυνομίας στρέφονται στον χρηματιστή Φλωρά, σύζυγο της ερωμένης του ζωγράφου, ο οποίος συλλαμβάνεται και προφυλακίζεται. Ο γιός του Φλωρά δεν πείθεται για την ενοχή του πατέρα του και ξεκινά δική του έρευνα στην οποία ζητά τη βοήθεια του δημοσιογράφου Μακρή και του αστυνόμου Μπέκα. Ένα εμβληματικό και πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα που αποτέλεσε την αφετηρία των μεγάλων επιτυχιών του συγγραφέα. Το 1959 μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη σε σκηνοθεσία του Τζανή Αλιφέρη και σενάριο του Γιάννη Μαρή, με τον Ανδρέα Μπάρκουλη και τη Μάρω Κοντού στους πρωταγωνιστικούς ρόλους ενώ τον αστυνόμο Μπέκα στην πρώτη του εμφάνιση υποδύθηκε ο Γιάννης Μπέρτος. Η ταινία θεωρείται το πρώτο φιλμ νουάρ στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. To έγκλημα στο Κολωνάκι γυρίστηκε και ως τηλεοπτικό επεισόδιο σε δυο συνέχειες στα πλαίσια της σειράς Οι ιστορίες του αστυνόμου Μπέκα. (Alpha TV, 2006-2008).
Άλλη μια πρόταση από το έργο του Γιάννη Μαρή:
Η εξαφάνιση του Τζών Αυλακιώτη, δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολη, το 1976. Είναι το τελευταίο ολοκληρωμένο αστυνομικό μυθιστόρημα του Γιάννη Μαρή και για πολλούς το καλύτερό του. Στην Αθήνα, στις αρχές Αυγούστου του 1938, ο άσημος δημοσιογράφος Κώστας Ανέστης, δέχεται ένα απρόσμενο τηλεφώνημα από τον μεγάλο φοιτητικό του έρωτα, την Βάλια, που έχει χρόνια να μάθει νέα της. Τον πληροφορεί ότι ο σύζυγός της, ο περιώνυμος Τζών Αυλακιώτης, διοικητής τραπέζης και σημαίνον πρόσωπο στους πολιτικούς, επιχειρηματικούς και κοσμικούς κύκλους της Αθήνας, έχει μυστηριωδώς εξαφανιστεί και του ζητά να ερευνήσει το άγνωστο –ακόμα και για την ίδια– παρελθόν του, με σκοπό να ανακαλύψει κάποιο στοιχείο που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την εξαφάνισή του. Εκμεταλλευόμενος τις δημοσιογραφικές του γνωριμίες και τη βοήθεια ενός παλιού συμμαθητή του Αυλακιώτη, θα βρει τα ίχνη του πολλά χρόνια πριν, στην εποχή του Εθνικού Διχασμού και θα συγκεντρώσει αντικρουόμενες πληροφορίες για τη δράση του. Παράλληλα η αναθέρμανση το ερωτικού πάθους του για την αινιγματική Βάλια, θα τον οδηγήσει σε παρορμητικές και παρακινδυνευμένες ενέργειες. Ένα πολιτικό κατασκοπικό θρίλερ μυστηρίου, εξαιρετικό δείγμα ελληνικού νουάρ μυθιστορήματος όπου ο συγγραφέας συνδυάζει επιδέξια τη μυθοπλασία με ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα και αποτυπώνει πειστικά τις πολιτικές δολοπλοκίες και τους μηχανισμούς της δικτατορίας του Μεταξά, στα τέλη του Μεσοπολέμου. H εξαφάνιση του Τζών Αυλακιώτη, διασκευάστηκε για την μικρή οθόνη σε σκηνοθεσία του Ερρίκου Ανδρέου και σενάριο του Γιάννη Κανδήλα, με τους Χρήστο Πάρλα, Νόρα Βαλσάμη και Κώστα Αρζόγλου, στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ξεκίνησε να προβάλλεται στην ΕΡΤ τον Μάιο του 1985, ολοκληρώθηκε σε δεκαοκτώ επεισόδια και έμεινε στην ιστορία ως μια από τις πιο δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές της κρατικής τηλεόρασης
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1956)
σελ. 489 (δίτομο)
Μ. Καραγάτσης ήταν το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του γεννημένου στην Αθήνα με καταγωγή από την Πάτρα, Δημήτρη Ροδόπουλου. Έγραψε πάνω από είκοσι μυθιστορήματα και νουβέλες, συλλογές διηγημάτων και θεατρικά έργα και συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σπουδαιότερους Έλληνες λογοτέχνες του 20ου αιώνα για την ψυχογραφική δύναμη των έργων του ενώ για την αφηγηματική του ευχέρεια οι κριτικοί της εποχής του απέδωσαν τον χαρακτηρισμό «γεννημένος πεζογράφος». Ο κίτρινος φάκελος θεωρείται το αρτιότερο έργο της ώριμης περιόδου του συγγραφέα. Στην αρχή της ιστορίας ο ίδιος ο συγγραφέας σε ρόλο πρωτοπρόσωπου αφηγητή επισκέπτεται τον τάφο ενός φίλου του, επιτυχημένου συγγραφέα και δικηγόρου ό οποίος αρκετά χρόνια πριν, είχε βρεθεί νεκρός στο γραφείο του με μια σφαίρα στο στήθος αφήνοντας το ιδιόχειρο σημείωμα: «Αυτοκτονώ. Μανος Τασάκος». Εκεί θα συναντήσει μια γυναίκα που θα τον καλέσει σπίτι της για να του παραδώσει έναν φάκελο του με το τελευταίο μυθιστόρημα του Τασάκου και με την εντολή: «Να το γράψει ο Καραγάτσης». Ένα ευφυούς σύλληψης αστυνομικό θρίλερ με εξαιρετική αποτύπωση του ψυχολογικού υπόβαθρου των πρωταγωνιστών και πολυδαίδαλη πλοκή, περίτεχνα δομημένη που απαιτεί αναγνωστική προσήλωση. «Οποιοδήποτε μυθιστόρημά μου μπορώ να σας το διηγηθώ αρκετά λεπτομερώς μέσα σε μισή ώρα. Αλλά τον Κίτρινο φάκελο μου είναι αδύνατο να τον διηγηθώ […] τα πολυποίκιλα γεγονότα περιπλέκονται με συνέπεια τόσο αρρήκτως αδέκαστη, ώστε οποιαδήποτε κι από τις αμέτρητες λεπτομέρειες κι αν λησμονήσω, η διήγησή μου γίνεται ακατανόητη» αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας που δίνει μυθιστορηματική υπόσταση στον εαυτό του καθιστώντας μη διακριτά τα όρια μυθοπλασίας και οιονεί πραγματικότητας, ένα τέχνασμα που προσδίδει αληθοφάνεια στην ιστορία και εξάπτει την αγωνία. Ο κίτρινος φάκελος διασκευάστηκε για τη μικρή οθόνη σε σκηνοθεσία του Κώστα Κουτσομύτη και σενάριο του Βαγγέλη Γκούφα με τους Γιώργο Κιμούλη, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και Γιώργο Μιχαλακόπουλο στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία από την τηλεόραση του ΑΝΤ1 σε τριάντα εννέα επεισόδια την περίοδο 1990-1991.
Αντώνης Σαμαράκης – Το λάθος (1965)
Ψυχογιός (2013)
σελ. 248
Ο Αντώνης Σαμαράκης είναι ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους και πολυμεταφρασμένους Έλληνες συγγραφείς. Με το μυθιστόρημα Το λάθος, το όνομά του συνδέθηκε άρρηκτα και διαχρονικά με την αξία της πανανθρώπινης ελευθερίας και της αντίστασης σε κάθε είδους ολοκληρωτισμό. Πρόκειται για ένα οικουμενικό έργο στο οποίο δεν αναφέρεται ο τόπος και χρόνος που εξελίσσεται, ούτε κατονομάζονται οι πρωταγωνιστές. Ο συγγραφέας δεν ενδιαφέρεται για το επί μέρους αλλά παρουσιάζει μια ολιστική θεώρηση του ολοκληρωτισμού ως μια πολιτική κατάσταση που ελέγχει κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής. Η ιστορία ξεκινά με τη σύλληψη ενός πολίτη ως ύποπτου για συνωμοτικές ενέργειες εναντίον του Καθεστώτος. Το μόνο άτομο που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει την ενοχή του έχει δολοφονηθεί από τους πράκτορες του Καθεστώτος. Έτσι θα μπει σε εφαρμογή «το Σχέδιο». Κατά τη μεταφορά του υπόπτου οδικώς και στην συνέχεια ακτοπλοϊκώς στο Κεντρικό όπου θα γίνει η ανάκριση, θα του δοθεί η εντύπωση ότι μπορεί να δραπετεύσει. Αν το επιχειρήσει θα αποδειχτεί αυτομάτως η ενοχή του. Το Σχέδιο όμως έχει ένα λάθος. Δεν έχει υπολογίσει τον ανθρώπινο παράγοντα. Ένα έξοχο πολιτικό-ψυχολογικό θρίλερ ευφυούς σύλληψης με οργουελική ατμόσφαιρα και συγκλονιστικό τέλος. Αποτελεί κορυφαίο έργο της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας και θεωρείται παγκοσμίως, ένα από τα σπουδαιότερα αλληγορικά μυθιστορήματα για τον ολοκληρωτισμό το οποίο επαινέθηκε όσο λίγα στους λογοτεχνικούς κύκλους του εξωτερικού. Ο Γκράχαμ Γκριν δήλωσε ότι πρόκειται για ένα «αληθινό αριστούργημα» και η Αγκάθα Κρίστι σε επιστολή της προς τον Αντώνη Σαμαράκη έγραψε: «Διάβασα “Το Λάθος” και θέλω να σε συγχαρώ γι’ αυτό το θαυμάσιο χειρόγραφο. Έχει τεράστιο ψυχολογικό ενδιαφέρον. Ολοένα λιγότεροι είναι οι συγγραφείς που διαθέτουν γνήσια πρωτοτυπία και φαντασία. Το απόλαυσα». Το λάθος έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα χώρες και στη Γαλλία απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας (1970). Στην πατρίδα μας έχει ξεπεράσει μέχρι σήμερα τις εξήντα επανεκδόσεις. Το 1975 μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τον τίτλο La faille από τον σκηνοθέτη Πέτερ Φλάισμαν, με τους Μισέλ Πικολί και Ούγκο Τονιάτσι στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Βασίλης Βασιλικός – Ζ Φανταστικό ντοκιμαντέρ ενός εγκλήματος(1966)
Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2016)
σελ. 595
Ο βραβευμένος συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, γεννημένος στην Καβάλα με καταγωγή από τη Θάσο, είναι ένας από τους πιο γνωστούς Έλληνες συγγραφείς παγκοσμίως και τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Έγραψε μυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, θεατρικά έργα και ποιήματα και ασχολήθηκε με την πολιτική, τη δημοσιογραφία και την τηλεόραση. Το Ζ Φανταστικό ντοκιμαντέρ ενός εγκλήματος είναι ένα μη μυθοπλαστικό μυθιστόρημα (non-fiction novel) δηλαδή μια μυθιστορηματικής δομής αφήγηση πραγματικών περιστατικών. Αναφέρεται στη δολοφονία του βουλευτή της Ε.Δ.Α. Γρηγόρη Λαμπράκη, το 1963. Ο συγγραφέας βασίστηκε στα πρακτικά της ανάκρισης και στο ρεπορτάζ έγκριτων δημοσιογράφων της εποχής που κάλυψαν το θέμα προκειμένου να αποτυπώσει το χρονικό των γεγονότων σε ένα υψηλής έντασης πολιτικό θρίλερ. Πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό Ταχυδρόμος το 1966. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε σε βιβλίο από τις εκδόσεις Θεμέλιο, σχεδόν ταυτόχρονα με την δίκη των κατηγορούμενων για τη δολοφονία. Το 1967, η Χούντα των Συνταγματαρχών απαγόρευσε την κυκλοφορία του στην Ελλάδα, γεγονός που εκτόξευσε τη φήμη του βιβλίου με αποτέλεσμα μέσα σε μόλις τρία χρόνια να έχει μεταφραστεί σε δεκαοχτώ γλώσσες και να έχει κυκλοφορήσει αρχικά στη Γαλλία από τις θρυλικές εκδόσεις Gallimard και στη συνέχεια σε πολλές άλλες χώρες. Το 1969 το Ζ μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά σε σενάριο του Ισπανού συγγραφέα Χόρχε Σεμπρούν, μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και τους Ιβ Μοντάν, Ειρήνη Παπά και Ζαν Λουί Τρεντινιάν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η κινηματογραφική ταινία η οποία ήταν γαλλόφωνη κα τα γυρίσματα έγιναν στην Αλγερία γνώρισε τεράστια επιτυχία και έγινε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα βοηθώντας τη διεθνοποίηση της κατάστασης στην Ελλάδα. Βραβεύτηκε μεταξύ άλλων με το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, τη Χρυσή Σφαίρα στην ίδια κατηγορία και ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών. Το Ζ Φανταστικό ντοκιμαντέρ ενός εγκλήματος είναι το ελληνικό Εν ψυχρώ –ο συγγραφέας έχει δηλώσει ότι έχει επηρεαστεί από το έργο του Τρούμαν Καπότε– και ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα στην ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Η παρούσα έκδοση κυκλοφόρησε στην επέτειο των πενήντα χρόνων από την πρώτη κυκλοφορία του βιβλίου και συνοδεύεται με ένα εκτενές και εξαιρετικά κατατοπιστικό επίμετρο πενήντα σελίδων, της ομότιμης καθηγήτριας Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Γεωργίας Φαρίνου-Μαλαματάρη.
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2007)
σελ. 205
Η συγγραφέας και μεταφράστρια Αθηνά Κακούρη, γεννημένη στην Πάτρα με καταγωγή από την Κεφαλλονιά, θεωρείται από τους πρωτοπόρους της αστυνομικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα πριν ασχοληθεί κυρίως με το ιστορικό μυθιστόρημα που της χάρισε σπουδαία βραβεία και ακαδημαϊκές διακρίσεις. Υπήρξε επί πολλά χρόνια συντάκτης του περιοδικού Ταχυδρόμος όπου δημοσιεύονταν τα αστυνομικά της διηγήματα στις δεκαετίες του 1950 και 1960 τα οποία αργότερα εκδόθηκαν σε συλλογές διηγημάτων ενώ συνεχίζει μέχρι σήμερα να γράφει σποραδικά αστυνομικές ιστορίες που συμπεριλαμβάνονται σε συλλογικούς τόμους. Το μυθιστόρημα Κυνηγός Φαντασμάτων, μας μεταφέρει στην Κέρκυρα, στην έπαυλη ενός πλούσιου γέρου όπου συμβαίνουν ανεξήγητα φαινόμενα: Λευκές οπτασίες περιφέρονται στον κήπο, βαριά αντικείμενα μετακινούνται μόνα τους, κοσμήματα εξαφανίζονται ουρλιαχτά ακούγονται μέσα στη νύχτα και φώτα αναβοσβήνουν. Για τη λύση του μυστηρίου καλείται εσπευσμένα από την Αγγλία ένας ειδικός στο κυνήγι φαντασμάτων. Όταν όμως συμβεί ένας φόνος θα αναλάβει δράση ο αστυνομικός επιθεωρητής Γεράκης, γνωστός από τα αστυνομικά διηγήματα της συγγραφέως. Ένα πρωτότυπο και ευχάριστο αστυνομικό μυθιστόρημα με σαφείς επιρροές από τη χρυσή εποχή του βρετανικού αστυνομικού όπου η συγγραφέας με ανάλαφρη γραφή και ζωντανούς διαλόγους συνδυάζει περίτεχνα την αστυνομική ίντριγκα με το φινετσάτο χιούμορ. Ο Κυνηγός φαντασμάτων έχει ξεχωριστή θέση στην ιστορία της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας καθώς είναι το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα από Ελληνίδα συγγραφέα που κυκλοφόρησε σε βιβλίο. (Το μυστικό της ζωής του Πέτρου Βερίνη, της Ελένης Γ. Βλάχου, αν και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην Καθημερινή αρκετά χρόνια νωρίτερα (1938), δεν εκδόθηκε ποτέ).
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1999)
σελ. 344
Το Μυθιστόρημα των Τεσσάρων γράφτηκε το 1958 από τέσσερις εκπροσώπους της Γενιάς του ’30, τους Άγγελο Τερζάκη, Στρατή Μυριβήλη, Ηλία Βενέζη και Μ. Καραγάτση. Εμπνευστής του μυθιστορήματος ήταν ο Γιάννης Μαρής και σύμφωνα με μαρτυρίες οι συγγραφείς πείσθηκαν να συμμετάσχουν στην απόπειρα μετά από αρκετές αντιρρήσεις. Όρος της συμφωνίας ήταν να μην υπάρχει καμία συνεννόηση των συγγραφέων σχετικά με την εξέλιξη της πλοκής: ο κάθε συγγραφέας θα συνέχιζε την αφήγηση από εκεί που την άφησε ο προηγούμενος εκμεταλλευόμενος με όποιον τρόπο ήθελε το υλικό των προηγουμένων ενοτήτων. Η δημοσίευση του έργου έγινε στην εφημερίδα Ακρόπολις σε οκτώ εβδομαδιαίες συνέχειες από τις 2 Μαρτίου έως τις 26 Απριλίου 1958, η σειρά καθορίστηκε με κλήρωση, ενώ ο τίτλος δόθηκε κατόπιν προτάσεων των αναγνωστών της εφημερίδας. «Διαβάζοντας σήμερα Το μυθιστόρημα των τεσσάρων δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ιδιότυπες αυτές συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκε και παρουσιάστηκε. Οι συνθήκες αυτές εξηγούν την όλη δομή του, τον αποσπασματικό του χαρακτήρα, εξηγούν όμως επίσης και το κέφι που το διαπνέει, την επινόηση περίπλοκων καταστάσεων και μυστηρίων – όχι τόσο, υποψιάζεται κανείς, για να κινηθεί το ενδιαφέρον των αναγνωστών, όσο κυρίως για να δούμε πώς θα ξεμπλέξει από τις κακοτοπιές ο φίλος συγγραφέας που ακολουθεί» αναφέρει ο εκδότης στο εισαγωγικό σημείωμα της έκδοσης που έγινε είκοσι ένα χρόνια αργότερα. Στην υπόθεση του βιβλίου ο Ανδρέας Μανιάτης που διατηρεί μύλο και σαπουνάδικο στην Αίγινα επιστρέφοντας από ταξίδι συλλαμβάνει τη νεαρή σύζυγό του να ερωτοτροπεί με τον ανιψιό του τον οποίο φιλοξενεί στο σπίτι του μετά τον θάνατο της αδερφής του. Οργισμένος θα πετάξει τον ανιψιό του στο καζάνι με το σαπούνι θα δέσει τη γυναίκα του στον ιστό του ανεμόμυλου και θα εξαφανιστεί από το νησί. Το φρικιαστικό έγκλημα είναι η αφετηρία μια καθηλωτικής περιπέτειας με έρωτες, πάθη κατασκοπεία και αστυνομική ίντριγκα στην οποία τέσσερις σπουδαίοι λογοτέχνες του προηγούμενου αιώνα παρουσιάζουν με τη δική τους οπτική τα εθνικά θέματα και τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής.
