του Μάρκου Κρητικού
«Στην εισαγωγή τους στη συλλογή άρθρων Scandinavian crime fiction που κυκλοφόρησε στη Βρετανία το 2011, οι επιμελητές Andrew Nestingen και Paula Arvas σημειώνουν τα κύρια χαρακτηριστικά της σχολής αυτής. Το σκανδιναβικό αστυνομικό μυθιστόρημα, λοιπόν, “κυριαρχείται από το υποείδος του police procedural. Τα μυθιστορήματα αυτά συχνά αρθρώνουν κάποια κοινωνική κριτική, σε σχέση με τους κρατικούς θεσμούς και τα ζητήματα φύλου. Επίσης, είναι συνήθως θλιβερά, σκεπτικά και απαισιόδοξα στο ύφος”. Αφενός πρόκειται για μυθιστορήματα συναρπαστικά, που εντυπωσιάζουν με τη σύνθετη πλοκή τους, τους ιδιαίτερους χαρακτήρες τους και την αφηγηματική δεινότητα των συγγραφέων τους. Αφετέρου, φιλοδοξούν να λειτουργήσουν ως εργαλεία για την αποτύπωση της κοινωνικής πραγματικότητας. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε, επίσης, την καθοριστική παρουσία στη σκανδιναβική μυθολογία του στοιχείου της βίας, όπως και την έμφαση στο μοτίβο της αποκάλυψης σκοτεινών μυστικών στα μεγάλα έργα του 19ου και του 20ου αιώνα στο χώρο της λογοτεχνίας, του θεάτρου και του κινηματογράφου. Τα δύο αυτά στοιχεία, η βία και τα σκοτεινά μυστικά, βρίσκονται στην καρδιά της σύγχρονης σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας και δείχνουν ότι υπάρχει ένας ανοιχτός διάλογος ανάμεσα στην υψηλή κουλτούρα, την παράδοση και τη μαζική λογοτεχνία του σήμερα».
(Από το άρθρο «Σκανδιναβικό αστυνομικό. Βαθιά κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα», της Ελένης Παπαγεωργίου, Τhe Books’ Journal, 2/9/2014).
Μετάφραση: Ευάγγελος Αρμακόλλας
Γράμματα (2016)
σελ. 272
Οι Σουηδοί συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, Μάι Σγιεβάλ και Περ Βαλέε, θεωρούνται οι πρωτεργάτες του Nordic noir. Με το έργο τους επηρέασαν τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του είδους και συνέβαλαν στην παγκόσμια άνθησή του. Από το 1965 έως το 1975 έγραψαν από κοινού δέκα αστυνομικά μυθιστορήματα, με πρωταγωνιστή τον μελαγχολικό και εσωστρεφή προϊστάμενο του Τμήματος Ανθρωποκτονιών της Στοκχόλμης, Μάρτιν Μπεκ. Οι Πρόσχαροι πολιτσμάνοι, (βραβείο Edgar, 1971) είναι το τέταρτο μυθιστόρημα της σειράς. Μια βροχερή φθινοπωρινή νύχτα στη Στοκχόλμη, την ώρα που όλες οι αστυνομικές δυνάμεις ασχολούνταν με την περιφρούρηση ενός μεγάλου αντιπολεμικού συλλαλητηρίου στο κέντρο της πόλης, και οι εννέα επιβάτες ενός λεωφορείου δολοφονούνται εν ψυχρώ. Ο πεισματάρης Μπεκ και οι συνεργάτες του καλούνται να εξιχνιάσουν το πολλαπλό φονικό που αρχικά φαίνεται να είναι έργο ενός ψυχοπαθούς δολοφόνου, χωρίς κίνητρο. Όμως η ανακάλυψη ενός αστυνομικού ανάμεσα στα θύματα θα αλλάξει τα δεδομένα. Ένα ρεαλιστικό διαδικαστικό αστυνομικό (police procedural) -αγαπημένο είδος των επίγονων το Nordic noir- με υποδειγματικά δομημένη πλοκή, αφηγηματική οικονομία και έντονη κοινωνική και πολιτική κριτική από δυο συγγραφείς γνωστούς για την μαρξιστική ιδεολογία τους. Στο μυθιστόρημα βασίστηκε το σενάριο της αμερικανικής κινηματογραφικής ταινίας, The laughing policeman(1973), που εκτυλίσσεται στο Σαν Φρανσίσκο, με τον Γουόλτερ Ματάου στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Πόλις (2008)
σελ. 387
O Νορβηγός μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας Γκούναρ Στόλεσεν, αναδείχτηκε σε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της σκανδιναβικής νουάρ λογοτεχνίας μέσα απ’ τα βιβλία του με ήρωα τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Βαργκ Βέουμ, στην πόλη Μπέργκεν, γενέτειρα του συγγραφέα. Ο μοναχικός, ρομαντικός και συμπονετικός Βέουμ πρωταγωνίστησε από τη δεκαετία του ΄70 σε δεκαεννέα μυθιστορήματα και δυο συλλογές διηγημάτων, σε μια από τις μακροβιότερες και ποιοτικότερες σειρές του Nordic noir. Στο πέμπτο μυθιστόρημα της σειράς, Στο σκοτάδι όλοι οι λύκοι είναι γκρι, ένας παλαίμαχος αντιστασιακός του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου βρίσκεται νεκρός αφότου εξομολογείται σε έναν φίλο του Βέουμ ότι ένας καταδότης και δολοφόνος που κυκλοφορούσε ελεύθερος, ήταν αναμεμειγμένος σε μια πολύνεκρη πυρκαγιά σε εργοστάσιο χρωμάτων, τη δεκαετία του ΄50. Ο ντετέκτιβ θα προσπαθήσει να διαλευκάνει την πολυπλόκαμη υπόθεση. Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα αστυνομικής δομής με έντονα στοιχεία πολιτικού θρίλερ όπου ο σπουδαίος συγγραφέας με αφορμή τη λύση ενός αστυνομικού γρίφου που έχει τις ρίζες του σε σκοτεινές υποθέσεις του παρελθόντος, ανατέμνει την μεταπολεμική νορβηγική κοινωνία, αναδεικνύει τις παθογένειές που προκάλεσε η κατάρρευση του σοσιαλδημοκρατικού ονείρου και αναπαριστά έξοχα το Μπέργκεν και την τοπιογραφία της ευρύτερης περιοχής.
Μετάφραση: Λύο Καλοβυρνάς
Ψυχογιός (2008)
σελ. 488
O Χένινγκ Μάνκελ ήταν Σουηδός πολιτικός ακτιβιστής, συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων, παιδικών βιβλίων, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Έγινε παγκόσμια γνωστός για τη σειρά των μυθιστορημάτων και διηγημάτων του με πρωταγωνιστή τον αστυνομικό επιθεωρητή Κουρτ Βάλαντερ στην κωμόπολη Ίσταντ, της νότιας Σουηδίας. Η σειρά μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, έχει πουλήσει περισσότερα από είκοσι εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και μεταφέρθηκε στην τηλεόραση τόσο στη Σουηδία όσο και στη Μ. Βρετανία από το BBC, με πρωταγωνιστή τον Κένεθ Μπράνα. Το μυθιστόρημα Ένα βήμα πίσω, είναι το έβδομο της σειράς. Το καλοκαίρι του 1996 τρεις νεαροί φίλοι ανεξήγητα ντυμένοι με ρούχα ευγενών του 17ου αιώνα, βρίσκονται δολοφονημένοι σε μια απόμερη περιοχή της επαρχίας Σκόνε. Ο Βάλαντερ θα συνδέσει την υπόθεση με τη δολοφονία ενός στενού του συνεργάτη, πιστεύοντας ότι ο άτυχος αστυνομικός βρισκόταν στα ίχνη του δολοφόνου. Εξουθενωμένος από τον πρόσφατο θάνατο του πατέρα του και τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, καλείται να καταδιώξει έναν εξοργισμένο δολοφόνο που βρίσκεται πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από εκείνον. Μια απ’ τις πιο αγωνιώδεις περιπέτειες της σειράς, με υψηλή ένταση αφήγησης σε μια καλοστημένη αστυνομική πλοκή όπου ο συγγραφέας αποδίδει εξαιρετικά την ψυχική κατάσταση του ήρωά του ενώ δεν παραλείπει, όπως σε όλα τα έργα του, να καταδείξει τις αδικίες και τις ανισότητες που μαστίζουν τη σουηδική κοινωνία.
Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής
Μεταίχμιο (2012)
σελ. 331
O Άρναλδουρ Ινδρίδασον, Ισλανδός συγγραφέας, δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου, γνώρισε διεθνή αναγνώριση για τη σειρά των μυθιστορημάτων του με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Έρλεντουρ στο Ρέικιαβικ. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι πέντε γλώσσες και έχουν πουλήσει πάνω από δεκαπέντε εκατομμύρια αντίτυπα. Το μυθιστόρημα Η σιωπή του τάφου, βραβευμένο με το σπουδαίο Gold Dagger Award από την Εταιρία Συγγραφέων Εγκλημάτων (CWA) είναι το τέταρτο βιβλίο της σειράς. Η ιστορία ξεκινά με την ανακάλυψη ενός σκελετού θαμμένου για περίπου εξήντα χρόνια σ’ ένα εργοτάξιο στα ανατολικά προάστια του Ρέικιαβικ. Ο μελαγχολικός Έρλεντουρ που παράλληλα ζει ένα οικογενειακό δράμα αναλαμβάνει την υπόθεση. Ενώ η έρευνα των αρχαιολόγων βρίσκεται σε εξέλιξη ο ντετέκτιβ και η ομάδα του ανασυνθέτουν την ιστορία της περιοχής και φέρνουν στο φως μια τρομακτική υπόθεση ενδοοικογενειακής κακοποίησης που εκτυλίχτηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου που συμπίπτει με την εποχή που χρονολογείται ο σκελετός. Ο Έρλεντουρ καλείται να συνδέσει τα στοιχεία για να οδηγηθεί στη λύση του αστυνομικού γρίφου και παράλληλα να διαχειριστεί την οδυνηρή οικογενειακή του ιστορία. Ένα σκληρό και ζοφερό ψυχολογικό θρίλερ, με κλειστοφοβική ατμόσφαιρα και έμφαση στο σασπένς όπου ο συγγραφέας μέσα από την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, πραγματεύεται το διαχρονικό θέμα της ενδοοικογενειακής βίας τις αναπόδραστες επιπτώσεις της από γενιά σε γενιά και την κοινωνική αναλγησία με την οποία αντιμετωπίζεται.
Arne Dahl – Τα μπλουζ της Ευρώπης (2001)
Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης
Μεταίχμιο (2012)
σελ. 448
Άρνε Νταλ είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Σουηδού κριτικού λογοτεχνίας Γιαν Άρναλντ, με το οποίο υπογράφει και την επιτυχημένη σειρά των αστυνομικών μυθιστορημάτων του, με πρωταγωνιστές τα μέλη της Ομάδας Άλφα. Τα βιβλία του έχουν πουλήσει περισσότερα από 5 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Η ιδιαιτερότητα της σειράς έγκειται στο ότι δεν έχει έναν ερευνητή που πρωταγωνιστεί, αλλά μια ετερόκλητη ομάδα αστυνομικών, ο καθένας με ειδικές γνώσεις και δεξιότητες, που ενεργούν συλλογικά για να φέρουν σε πέρας απαιτητικές αστυνομικές έρευνες, ενώ η δράση τους δεν περιορίζεται εντός των συνόρων της χώρας προκειμένου να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις νέες μορφές του οργανωμένου εγκλήματος. Τα μπλουζ της Ευρώπης είναι το τέταρτο από τα έντεκα βιβλία της σειράς. Ένας Έλληνας γκάγκστερ έχει φριχτό τέλος στον ζωολογικό κήπο της Στοκχόλμης, οκτώ γυναίκες από την Ανατολική Ευρώπη εξαφανίζονται από το κέντρο μεταναστών έξω απ’ την πόλη και ένας γέρος βρίσκεται κρεμασμένος ανάποδα σ’ ένα δέντρο, στο εβραϊκό κοιμητήριο. Τρεις φαινομενικά άσχετες υποθέσεις συνδέονται μεταξύ τους και οδηγούν τα μέλη της Ομάδας Άλφα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης για να αποκαλύψουν δυσάρεστες αλήθειες από την εποχή του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. Ο συγγραφέας με σύγχρονη οπτική του παγκόσμιου εγκλήματος, αποτυπώνει περίτεχνα μέσα από τις υπόγειες διαδρομές του τράφικινγκ, μια ανησυχητική εικόνα της Ευρώπης, με έντονες κοινωνικές αντιθέσεις και ακραίες πολιτικές θέσεις που πυροδοτούν τη βία και τον τυχοδιωκτισμό.
Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης
Ψυχογιός (2012)
σελ. 660
O Σουηδός Λέιφ Πέρσον είναι διάσημος συγγραφέας και καθηγητής εγκληματολογίας, με συχνές εμφανίσεις και άρθρα στα ΜΜΕ της χώρας του, ως ειδικός σχολιαστής σε περιπτώσεις εγκλημάτων που απασχολούν την κοινή γνώμη. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς σε παγκόσμια κλίμακα για την επική τριλογία του με τον γενικό τίτλο, Η ιστορία ενός εγκλήματος, που διαδραματίζεται στη Σουηδία την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, με κοινό σημείο και στα τρία βιβλία την αναφορά σε γεγονότα που σχετίζονται με την ανεξιχνίαστη δολοφονία του Σουηδού πρωθυπουργού, Ούλοφ Πάλμε. Το μυθιστόρημα Ένας ατέλειωτος σουηδικός χειμώνας, είναι ο πρώτος τόμος της τριλογίας. Το φθινόπωρο του 1985, στη Στοκχόλμη, ένας Αμερικανός δημοσιογράφος χάνει τη ζωή του, μετά από πτώση από τον δέκατο πέμπτο όροφο ενός κτιρίου. Κάποιοι βιάζονται να κλείσουν την υπόθεση ως αυτοκτονία, αλλά ο αδιάφθορος αστυνομικός διευθυντής Γιούχανσον θα φτάσει μέχρι τις ΗΠΑ για να βρει τη λύση του μυστηρίου, που σχετίζεται με ένα βιβλίο που σκόπευε να εκδώσει το θύμα για τη δράση της CIA στη Στοκχόλμη. Ένα πολιτικό-κατασκοπικό θρίλερ με έντονο κοινωνικό σχόλιο και με εμφανείς τις ειδικές γνώσεις του συγγραφέα γύρω από το έγκλημα και την πολιτική στην περιγραφή των διεφθαρμένων μηχανισμών κράτους και αστυνομίας. Με αναφορά σε γεγονότα και στοιχεία της εποχής και αναδρομές στην μεταπολεμική ιστορία της Σουηδίας, συνθέτει την εικόνα του «πρωθυπουργού» της χώρας –χωρίς να τον κατονομάζει– και ανατέμνει ρεαλιστικά τις παθογένειες της σουηδικής κοινωνίας.
Μετάφραση: Γιώργος Μαθόπουλος
Ψυχογιός (2009)
σελ. 680
O Σουηδός δημοσιογράφος και πολιτικός ακτιβιστής Στιγκ Λάρσον, είναι ο συγγραφέας της τριλογίας των αστυνομικών μυθιστορημάτων με τον τίτλο Millennium, τα οποία εκδόθηκαν μετά τον πρόωρο θάνατό του, αποτέλεσαν παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο και συνέβαλαν στη μεγάλη άνθηση του σκανδιναβικού αστυνομικού τα επόμενα χρόνια. Το κορίτσι με το τατουάζ, είναι το πρώτο βιβλίο της τριλογίας. Μια δεκαεξάχρονη είχε εξαφανιστεί πριν τριάντα έξι χρόνια, κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιρινού φεστιβάλ, στο σουηδικό θέρετρο Χέντεμπι. Παρά της έρευνες της αστυνομίας δεν είχε βρεθεί κανένα στοιχείο και ή υπόθεση είχε μπει στο αρχείο. Μόνο ο θείος της κοπέλας, ένας ηλικιωμένος βιομήχανος, έχει λόγους να πιστεύει ότι η ανιψιά του βρίσκεται στη ζωή και θα κάνει τα πάντα για να τη βρει. Ένα πρισματικό μυθιστόρημα με πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις και παράλληλες ιστορίες δομημένες αρμονικά γύρω από την αστυνομική πλοκή, όπου ο συγγραφέας αποδομεί τον σουηδικό σοσιαλιστικό μοντέλο και παρουσιάζει πειστικά μια κοινωνία καθολικής εξαχρείωσης. Το κορίτσι με το τατουάζ, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2011 από τον σκηνοθέτη Ντέιβιντ Φίντσερ, με τον Ντάνιελ Κρεγκ και τη Ρούνι Μάρα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, στο ριμέικ της σουηδικής ταινίας που είχε βγει δυο χρόνια νωρίτερα στους κινηματογράφους. Ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του Nordic noir.
Γενς Λαπίντους – Εύκολο χρήμα (2006)
Μετάφραση: Ξενοφών Παγκαλιάς
Ψυχογιός (2012)
σελ. 653
Ο Σουηδός Γενς Λαπίντους, είναι μάχιμος δικηγόρος σε ένα από τα μεγαλύτερα δικηγορικά γραφεία της Στοκχόλμης και συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών. Το μυθιστόρημα, Εύκολο χρήμα, αποτέλεσε το συγγραφικό του ντεμπούτο και το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με τον χαρακτηριστικό τίτλο, Στοκχόλμη νουάρ που τον καθιέρωσε σε έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς του σύγχρονου σκανδιναβικού αστυνομικού. Οι κριτικοί αναγνωρίζουν, ως προς ύφος και τη θεματολογία των βιβλίων του, κοινά στοιχεία με το συγγραφικό σύμπαν του Τζέιμς Ελρόι. Στην υπόθεση του βιβλίου, οι τρεις αντιήρωες πρωταγωνιστές, ένας Χιλιανός έμπορος ναρκωτικών, ένας επαγγελματίας δολοφόνος της αδίστακτης γιουγκοσλαβικής μαφίας και ένας Σουηδός επαρχιώτης που παριστάνει τον πλούσιο, θα συναντηθούν αναζητώντας στο εμπόριο ναρκωτικών, το εύκολο χρήμα. Όταν συνειδητοποιήσουν ότι έχουν και οι τρεις έναν κοινό εχθρό, θα αποφασίσουν να ενώσουν τις δυνάμεις του με δραματικά αποτελέσματα. Ένα καθηλωτικό αστυνομικό υψηλής έντασης, με λιτό ύφος και γρήγορο αφηγηματικό ρυθμό όπου ο συγγραφέας με την δικηγορική του εμπειρία –έχει κατά καιρούς υπερασπιστεί διαβόητους κακοποιούς–, αναπαριστά εξαιρετικά πειστικά τον υπόκοσμο της Στοκχόλμης. Η τριλογία Στοκχόλμη νουάρ, μεταφέρθηκε σε μια αντίστοιχη τριλογία ταινιών στον κινηματογράφο και πρόσφατα (2021) διασκευάστηκε σε τηλεοπτική σειρά του Netflix, με τον τίτλο Snabba Cash.
Jo Nesbo – Ο χιονάνθρωπος (2007)
Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη
Μεταίχμιο (2012)
σελ. 602
Ο Νορβηγός συγγραφέας και μουσικός Γιου Νέσμπε, είναι ο πιο επιτυχημένος εκπρόσωπος της σύγχρονης σκανδιναβικής αστυνομικής σχολής. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από σαράντα γλώσσες, ενώ οι πωλήσεις τους έχουν φτάσει τα πενήντα εκατομμύρια αντίτυπα. Απέκτησε φανατικούς αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, κυρίως για τη σειρά των δεκατριών μέχρι σήμερα μυθιστορημάτων του, με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή της αστυνομίας του Όσλο, Χάρι Χόλε. Στον χιονάνθρωπο –το έβδομο μυθιστόρημα της σειράς– ο σκληροτράχηλος ντετέκτιβ και η ομάδα του θα έρθουν αντιμέτωποι με τον πρώτο serial killer της Νορβηγίας. Κάθε χειμώνα τα έντεκα τελευταία χρόνια, ο δράστης μόλις έπεφτε το πρώτο χιόνι, δολοφονούσε μια παντρεμένη γυναίκα με παιδί. Ένα κοινό στοιχείο που έχουν οι σύζυγοι των δολοφονηθέντων γυναικών θα ανοίξει το δρόμο για την ανακάλυψη του ενόχου. Ένα υψηλής έντασης page turner, με κλιμακούμενο σασπένς, ατμόσφαιρα μυστηρίου και κινηματογραφική γραφή με δυνατότερο στοιχείο του συγγραφέα, όπως στα περισσότερα έργα του, την καλοδουλεμένη πλοκή και την επιδεξιότητά του να ανατρέπει τα δεδομένα της. Το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε το 2017 στον κινηματογράφο σε μια διεθνή παραγωγή, από τον Σουηδό σκηνοθέτη Τόμας Άλφρεντσον, χωρίς όμως να ενθουσιάσει κοινό και κριτικούς. Η νέα περιπέτειά του επιθεωρητή Χάρι Χόλε, θα κυκλοφορήσει τον Ιούνιο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με τον τίτλο, Ματωμένη Σελήνη.
Άλλη μια πρόταση από το έργο του Γιου Νέσμπε:
Ένας ηρωινομανής κατάδικος για εγκλήματα που δεν έχει διαπράξει και γιος αστυνομικού που αυτοκτόνησε όταν κατηγορήθηκε για διαφθορά, θα μάθει μέσα στη φυλακή, τι πραγματικά συνέβη με τον θάνατο του πατέρα του και θα υπερβεί τον εαυτό του για να αποδώσει δικαιοσύνη. Ένα καθηλωτικό ψυχολογικό θρίλερ με ζοφερή ατμόσφαιρα και έμφαση στον ψυχικό κόσμο του αντιήρωα πρωταγωνιστή, από τα καλύτερα που δεν ανήκουν στη σειρά του επιθεωρητή Χάρι Χόλε.
Camilla Lackberg – Το παιδί από τη Γερμανία (2007)
Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης
Μεταίχμιο (2013)
σελ. 623
Η Σουηδή Καμίλα Λέκμπεργ, είναι η πιο δημοφιλής γυναίκα συγγραφέας της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας, με τα βιβλία της να έχουν πουλήσει πάνω από δέκα εκατομμύρια αντίτυπα σε περισσότερες από σαράντα χώρες. Καθιερώθηκε για την σειρά των έντεκα μέχρι σήμερα μυθιστορημάτων της, με πρωταγωνιστές τη συγγραφέα Έρικα και τον επιθεωρητή της αστυνομίας Πάτρικ, που εκτυλίσσονται στο γραφικό ψαροχώρι Φιελμπάκα, γενέτειρα της Λέκμπεργ. Στο πέμπτο βιβλίο της σειράς, Το παιδί από τη Γερμανία, ο Πάτρικ παίρνει γονική άδεια για βοηθήσει την Έρικα να αφοσιωθεί στη συγγραφή του νέου της βιβλίου. Όταν όμως εκείνη ανακαλύψει στα πράγματα της μητέρας της το ημερολόγιό της από την εποχή του Β΄ Παγκόσμιου πόλεμου και ένα ναζιστικό μετάλλιο τυλιγμένο σε ένα ματωμένο παιδικό φόρεμα, θα αποφασίσει να ερευνήσει την υπόθεση. Παράλληλα ο φόνος ενός συνταξιούχου καθηγητή ιστορίας, φίλου της μητέρας της Έρικα, θα ταράξει τα ήρεμα νερά της Φιελμπάκα. Ένα καθηλωτικό αστυνομικό με ιστορικές και κοινωνικές διαστάσεις, όπου η συγγραφέας με φόντο τις ιδιαιτερότητες μιας κλειστής επαρχιακής κοινωνίας, συνυφαίνει επιδέξια την οικογενειακή ιστορία των πρωταγωνιστών με την αστυνομική ίντριγκα, και κλιμακώνει το σασπένς με την σταδιακή αποκάλυψη οικογενειακών μυστικών που έρχονται με σαρωτική δύναμη από μια σκοτεινή περίοδο του παρελθόντος, για να αναδείξουν το κίνητρο των εγκλημάτων.
Λαρς Κέπλερ – Ο υπνωτιστής (2009)
Μετάφραση: Γιώργος Μαθιόπουλος
Εκδόσεις Πατάκη (2011)
σελ. 604
Λαρς Κέπλερ, είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο των Σουηδών συγγραφέων Αλεξάντερ Αντορίλ και της συζύγου του, Αλεξάντρα Κοέλο Αντορίλ, με το οποίο υπογράφουν τα μυθιστορήματά τους, με πρωταγωνιστή τον αστυνομικό επιθεωρητή της Δίωξης Εγκλήματος στη Στοκχόλμη, Γιούνα Λίνα. Η σειρά αριθμεί εννέα μυθιστορήματα μέχρι σήμερα και γνώρισε μεγάλη επιτυχία στη Σουηδία, –πρώτη σε πωλήσεις την προηγούμενη δεκαετία, σε όλα τα λογοτεχνικά είδη– αλλά και στο εξωτερικό με δεκαπέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε σαράντα γλώσσες. Ο υπνωτιστής είναι το πρώτο βιβλίο της σειράς. Ένας άντρας βρίσκεται κατακρεουργημένος στα αποδυτήρια ενός αθλητικού κέντρου, σε προάστιο της Στοκχόλμης. Στο σπίτι του θύματος η αστυνομία θα βρει δολοφονημένους τη σύζυγό του και την μικρή κόρη του και σοβαρά τραυματισμένο τον γιό του, ενώ η μεγάλη κόρη του αγνοείται. Ο Γιούνα Λίνα θα ζητήσει τη βοήθεια του ψυχοθεραπευτή Μπαρκ, προκειμένου να αποσπάσει πληροφορίες από το νεαρό αγόρι που έχει υποστεί σοκ. Η ύπνωση στην οποία θα τον υποβάλλει ο γιατρός θα φέρει συνταρακτικές αποκαλύψεις. Η υπόθεση των δολοφονιών και η πολυτάραχη ιδιωτική ζωή του Μπαρκ συνδέονται επιδέξια σε ένα αγωνιώδες αστυνομικό μυθιστόρημα με χαρακτηριστικά ψυχολογικού θρίλερ, γρήγορο ρυθμό που προσδίδει η τριτοπρόσωπη ενεστωτική αφήγηση και αναφορά σε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα, όπως η σεξουαλική βία και η παραβατικότητα των ανηλίκων.
Μετάφραση: Βίκυ Αλλυσανδράκη
Εκδόσεις Καστανιώτη (2020)
σελ. 288
Ο Ισλανδός Ράγκναρ Γιόνασον, δικηγόρος, πανεπιστημιακός και συγγραφέας, έγινε διεθνώς δημοφιλής για τα αστυνομικά του μυθιστορήματα, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες χώρες και έχουν πουλήσει περισσότερα από τρία εκατομμύρια αντίτυπα. Στην Ελλάδα τον γνωρίσαμε το 2020 με το μυθιστόρημα Το σκοτάδι, που εγκαινίασε την επιτυχημένη σειρά Hidden Iceland, με πρωταγωνίστρια την αντισυμβατική και βασανισμένη στην προσωπική της ζωή, επιθεωρήτρια της αστυνομίας, Χούλντα Χερμανσντότιρ. Η πρωτοτυπία της σειράς έγκειται στο ότι ενώ γνωρίζουμε την ηρωίδα σε φάση συνταξιοδότησης, στα επόμενα βιβλία τη συναντούμε κάθε φορά σε νεαρότερη ηλικία. Η Χούλντα λίγες μέρες πριν βγει στη σύνταξη, απογοητευμένη από τον παραγκωνισμό της, στην ανδροκρατούμενη αστυνομία του Ρέικιαβικ, αποφασίζει να ερευνήσει μια ανεξιχνίαστη υπόθεση που αφορούσε στο θάνατο μιας νεαρής Ρωσίδας μετανάστριας, η οποία είχε ζητήσει πολιτικό άσυλο στη χώρα και το πτώμα της είχε βρεθεί κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, στα βράχια μιας ερημικής παραλίας. Η βιασύνη της αστυνομίας να κλείσει την υπόθεση ως αυτοκτονία και οι παραλείψεις στη διαδικασία της έρευνας, θα ενισχύσουν την άποψή της, ότι πρόκειται για εγκληματική ενέργεια. Ένα ατμοσφαιρικό αστυνομικό με λογοτεχνική γραφή, έμφαση στο υπαρξιακό βάθος της πρωταγωνίστριας, εξαιρετική αποτύπωση της άγριας ομορφιάς του Ισλανδικού τοπίου και ανατρεπτικό φινάλε. H βρετανική εφημερίδα The Times συμπεριέλαβε Το σκοτάδι στα εκατό καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα της μεταπολεμικής περιόδου.
Yrsa Sigurdardottir – Λύτρωση (2016)
Μετάφραση: Αλέξανδρος Καλοφωλιάς
Μεταίχμιο (2019)
σελ. 440
H Ίρσα Σιγκουρδαρντότιρ, είναι Ισλανδή συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων μυστηρίου και παιδικής λογοτεχνίας. Τα βιβλία της γνωρίζουν μεγάλη διεθνή επιτυχία και ξεχωρίζουν γιατί συνδυάζει αρμονικά σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα με υπερρεαλιστικά στοιχεία που αντλεί από θρύλους και παραδόσεις της χώρας της. Η λύτρωση είναι το τρίτο από τα έξι μέχρι σήμερα μυθιστορήματα της σειράς Children’s house, με πρωταγωνιστές τον επιθεωρητή της αστυνομίας Χούλνταρ και την παιδοψυχολόγο Φρέιγια. Μια μαθήτρια κακοποιείται και δολοφονείται στις τουαλέτες ενός κινηματογράφου. Στο ανατριχιαστικό βίντεο του φόνου που ανεβαίνει στο διαδίκτυο, το θύμα φαίνεται να εκλιπαρεί απεγνωσμένα για συγχώρεση. Όταν η αστυνομία ανακαλύψει τη νεκρή κοπέλα, θα βρει γραμμένο δίπλα της, τον αριθμό δύο. Ο επιθεωρητής Χούλνταρ αναλαμβάνει την υπόθεση και για την ανάκριση των μαθητών που φαίνεται να γνωρίζουν πολλά, θα ζητήσει τη συνδρομή της παιδοψυχολόγου Φρέιγια. Σύντομα θα αντιληφθούν ότι το παρελθόν του θύματος δεν είναι αθώο και ότι ο δολοφόνος δεν έχει τελειώσει το έργο του. Ένα δυνατό διαδικαστικό αστυνομικό με ζοφερή ατμόσφαιρα, και θέμα τον σχολικό εκφοβισμό. Η συγγραφέας αποτυπώνει εξαιρετικά την ψυχοσύσταση των εμπλεκόμενων σε ένα ευαίσθητο κοινωνικό πρόβλημα, που έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις στις μέρες μας και χωρίς να παραμελεί την αγωνία της αστυνομικής έρευνας, θέτει προβληματισμούς για την παιδική παραβατικότητα και το ρόλο του διαδικτύου σ’ αυτή, και τον αναπόδραστο κύκλο βίας που γεννά ο φόβος.
Νίκος Μ. Γεωργιάδης – Οδηγός για τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία (2021)
Ηρόδοτος (2021)
σελ. 344
Σε ένα άρθρο με επιλογές αστυνομικών μυθιστορημάτων από τη Σκανδιναβία δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στον Οδηγό για τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία, το εξαιρετικό δοκίμιό του Νίκου Μ. Γεωργιάδη, εμβριθούς μελετητή του Nordic noir, ένα απαραίτητο εγχειρίδιο για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν σε βάθος τα χαρακτηριστικά και τους εκπροσώπους του είδους.
«Σε αυτό το βιβλίο, μέσα από τη μελέτη των μυθιστορημάτων, της σχετικής βιβλιογραφίας και ενός πλούσιου υλικού από κριτικές και συνεντεύξεις, γίνεται μια επισκόπηση της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας από την εμφάνισή της (στα τέλη του 19ου αιώνα) μέχρι σήμερα, εξετάζονται το ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίχθηκε και τα πολιτικοκοινωνικά γεγονότα που επηρέασαν την ανάπτυξή της, ενώ παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι συγγραφείς, τα βασικά χαρακτηριστικά τους και το έργο τους. Ο Οδηγός για τη σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία απευθύνεται σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με τη μελέτη της, αλλά και στους απαιτητικούς αναγνώστες της, προσφέρει απαραίτητες πληροφορίες για τις κοινωνίες και την πολιτική, για τα γεγονότα και τους ανθρώπους που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πορεία της και εμπλουτίζει μαζί με το βιβλίο Σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία. Όψεις της κοινωνίας και της πολιτικής (Ηρόδοτος) την ισχνή ελληνική βιβλιογραφία τη σχετική με τη θεωρία και την κριτική της ξένης αστυνομικής λογοτεχνίας».
