Όταν η ουτοπία έγινε ζόφος

0
557

 

 

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη.

 

Μια από τις βασικές αιτίες κακοδαιμονίας της ελληνικής κοινωνίας, είναι η επίμονη άρνηση της να συζητάει τα προβλήματα της. Προτιμάει να τα κρύβει, προτιμάει τους ψίθυρους και τις φήμες, τις θεωρίες συνομωσίας και τη σπερμολογία, παρά τον οργανωμένο δημόσιο διάλογο και την αντιπαράθεση των ιδεών.

Εξαιτίας αυτής της κρυψίνοιας αλλά και άλλων ελαττωμάτων που θα δούμε παρακάτω, η ελληνική ιστορία βρίθει σκοτεινών σελίδων που παραμένουν ταμπού είτε για ολόκληρη την κοινωνία είτε για μεγάλα της τμήματα.

Μια σειρά τέτοιων σελίδων αφορά τον τελευταίο ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, η ιστορική καταγραφή των γεγονότων του οποίου, χρησίμευσε ως εργαλείο στιγματισμού της μιας ή της άλλης παράταξης, αλλά και για τη δημιουργία μιας μακράς και πλούσια παράδοσης αγιολογίας και δαιμονολογίας των δύο αντιμαχόμενων παρατάξεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως το πρώτο θύμα είναι η ιστορική αλήθεια και οι άταφοι νεκροί και των δύο πλευρών.

Μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της δεκαετίας του 1940 – 1950 είναι και η περίπτωση του Μπούλγκες, του πρώτου αυτού ελληνικού Γκουλάγκ που έστησε η ηγεσία του ΚΚΕ στην ενδοχώρα της ενιαίας τότε Γιουγκοσλαβίας για τα «απείθαρχα» μέλη και στελέχη του κόμματος αλλά και για τους καπετάνιους του ΕΛΑΣ. Για όλους εκείνους δηλαδή που έδωσαν τα πάντα για την απελευθέρωση της χώρας από το φασιστικό ζυγό.

Το ΚΚΕ μέχρι σήμερα αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τον φάκελο του Μπούλγκες, επικαλούμενο απώλεια του, κατά τις συνεχείς μετακομίσεις της έδρας του στις διάφορες πρωτεύουσες των χωρών δορυφόρων της ΕΣΣΔ, στην ουσία όμως πρόκειται για μια ξεκάθαρη συγκάλυψη της εγκληματικής συμπεριφοράς της τότε ηγεσίας του.

Στα πλαίσια αυτά η έκδοση του βιβλίου της Σοφίας Ηλιάδου – Τάχου «Από τη Βάρκιζα στο Μπούλγκες, διαδρομές ζωής ή θανάτου» από τις εκδόσεις «Επίκεντρο» έρχονται να συμπληρώσουν την λειψή βιβλιογραφία επί αυτού του θέματος.

Η έκδοση είναι πολύτιμη γιατί βασίζεται στις αφηγήσεις του Νίκου Τσιρώνη και αποτελούν μέρος του αρχείου του. Ο πλούτος των πληροφοριών που παρέχει το ηγετικό στέλεχος της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης για τις μετακινήσεις των αντρών και των στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΛΑΣ στην Γιουγκοσλαβία, μέχρι την οριστική τους εγκατάσταση στο Μπούλγκες, η ανατριχιαστική αφήγηση συμπολεμιστή του για τα βασανιστήρια και τις μεθόδους εξόντωσης των αριστερών πατριωτών από την κομματική καθοδήγηση του ΚΚΕ στο «Νησί της ντροπής», αλλά και οι λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο διοικούσαν την «κολεκτίβα του Μπούλγκες», αποτελούν τη μεγάλη συνεισφορά της συγγραφέας στην ιστορική έρευνα αλλά και την ηθική δικαίωση εκείνων που κατασυκοφαντήθηκαν και εξοντώθηκαν στο στρατόπεδο – πρότυπο που οργάνωσε η ηγεσία του Ν. Ζαχαριάδη στο Μπούλγκες.

Πολλές δεκαετίες αργότερα, το ΚΚΕ αναγνώρισε και αποκατέστησε τον πρώην ηγέτη του, τηρεί όμως αιδήμονα και απόλυτη σιωπή για τα θύματα του. Το βιβλίο αυτό είναι η φωνή ενός ανθρώπου που μέχρι το θάνατο του πίστευε στην κομμουνιστική ουτοπία, όπως και πολλοί άλλοι. Πολλοί υπέφεραν τα πάνδεινα πρώτα από τους συντρόφους τους και μετά από τους πολιτικούς τους αντιπάλους, όπως τα 94 στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΛΑΣ, τα οποία αφού βασανίστηκαν ανελέητα από την εγκληματική συμμορία της κομματικής καθοδήγησης του ΚΚΕ στο Μπούλγκες, δεμένοι πισθάγκωνα με συρματοπλέγματα και αφού διέσχισαν μια μεγάλη απόσταση πεζοί μέσα από ένα διάδρομο αποτελούμενο από αντάρτες του ΕΛΑΣ που κατ’ εντολή του κόμματος τους έφτυναν και τους χτυπούσαν, τους πέρασαν τα σύνορα και τους προσέφεραν, ουσιαστικά, βορά στις συμμορίες των ακροδεξιών. Πολλοί από αυτούς πέρασαν και από το «αναμορφωτήριο της Μακρονήσου» στη συνέχεια. Το εκπληκτικό σε αυτή την ιστορία είναι ότι όλοι αυτοί οι διπλά προδομένοι άνθρωποι δε θέλησαν όσο ζούσαν να μιλήσουν γι’ αυτό. Προτιμούσαν τη σιωπή και μέσα από το βλέμμα τους διέκρινες την πίκρα του ανθρώπου που είδα την ουτοπία να μετατρέπεται σε ζόφο.

Η ψυχολογική ένταση του αφηγητή, οι τύψεις που διαφαίνονται μέσα από τα λόγια του, η εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα στην ιδεολογία και την ηθική, ανάμεσα στο Καλό και το Κακό, ανάμεσα στο φίλο και τον κομματικό καθοδηγητή, προκαλούν σοκ και δέος στον απροκατάληπτο αναγνώστη.

Το βιβλίο αυτό είναι ένα πολύτιμο στοιχείο – ψηφίδα για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, για την ηθική δικαίωση εκείνων που συκοφαντήθηκαν, βασανίστηκαν και εξοντώθηκαν, επειδή είχαν την τόλμη να εκφράσουν άλλη άποψη από εκείνη που είχε ο «φωτοδότης αρχηγός» και το κομματικό ιερατείο του ΚΚΕ την εποχή εκείνη.

Και υπ αυτή την έννοια είναι ένα πολύτιμο βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όλους όσους ενδιαφέρονται για την αλήθεια.

 

Σοφία Ηλιάδου – Τάχου

Από τη Βάρκιζα στο Μπούλγκες

Εκδόσεις Επίκεντρο

Θεσσαλονίκη 2014

Σελ: 339

ISBN: 978 – 960 – 458-515-1

 

 

Προηγούμενο άρθροΠώς φτιάχνονται οι φιλίες
Επόμενο άρθροΡίτσαρντ Φλάναγκαν, Βραβείο ManBooker 2014

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ