Οδηγός παγκόσμιου αστυνομικού – 37  προτάσεις από τις ΗΠΑ, α΄μέρος (του Μάρκου Κρητικού)

του Μάρκου Κρητικού

 

1^ο μέρος  

Μετά την Λατινική Αμερική θα περάσουμε στις ΗΠΑ και  στους σπουδαιότερους εκπροσώπους του αστυνομικού αφηγήματος από τις απαρχές του είδους μέχρι σήμερα. Θα γνωρίσουμε το σκληρό αμερικανικό αστυνομικό (hard-boiled) που εμφανίστηκε την εποχή του Μεσοπολέμου και επηρέασε σε παγκόσμια κλίμακα την εξέλιξη  της  αστυνομικής λογοτεχνίας.

Ο θρυλικός Ρέιμοντ Τσάντλερ με το γνωστό σαρκαστικό ύφος του, θα πει για τον  πατέρα του hard-boiled, Ντάσιελ Χάμετ και τα χαρακτηριστικά του νέου είδους:

«Ο Χάμετ πήρε το έγκλημα από την έπαυλη με τα βενετσιάνικα βάζα και το κατέβασε στα στενοσόκακα […] Έδωσε το φόνο πίσω στους ανθρώπους που τον διέπραξαν επειδή έχουν κάποιο λόγο κι όχι για να προσφέρουν ένα πτώμα στην αφήγηση. Τον διαπράττουν με τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, όχι με χειροποίητα πιστόλια μονομαχίας, δηλητήριο κουράρε και τροπικά ψάρια. Περιέγραψε αυτούς τους ανθρώπους όπως ήταν, και τους έβαλε να μιλούν και να σκέφτονται στη γλώσσα που χρησιμοποιούν συνήθως για τέτοιους σκοπούς […] Από την άλλη, υπάρχουν αρκετοί που λένε ότι ο Χάμετ δεν έγραψε αστυνομικά αναγνώσματα, αλλά σκληροτράχηλα χρονικά των κακόφημων δρόμων στα οποία έριχνε πρόχειρα και ένα στοιχείο μυστηρίου, όπως ρίχνουμε μια ελιά στο μαρτίνι μας. Αυτά τα λένε κάτι νευρικές γηραιές κυρίες -και των δυο φύλων (ή άνευ φύλου) και σχεδόν όλων των ηλικιών- που θέλουν τους φόνους τους αρωματισμένους με  άνθη μανόλιας» Ρέιμοντ Τσάντλερ, «Η απλή τέχνη του φόνου» μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, Λυχνάρι.

 

 

 

• Έντγκαρ Άλλαν Πόε – Οι φόνοι της οδού Μοργκ (1841)

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας

Ερατώ (2017)

σελ. 172

O Έντγκαρ Άλλαν Πόε ήταν ποιητής και πεζογράφος, από τους σπουδαιότερους εκπρόσωπους του αμερικανικού ρομαντισμού. Το έργο του είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία και αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων ειδών, όπως η λογοτεχνία του φανταστικού και η αστυνομική λογοτεχνία. Οι φόνοι της οδού Μοργκ, θεωρείται η πρώτη αστυνομική ιστορία (detective story)  στα χρονικά της λογοτεχνίας και ο κεντρικός ήρωας Αύγουστος Ντυπέν ο πρώτος ερευνητής εγκλημάτων (detective), στοιχεία που προσδίδουν στο αφήγημα αρχετυπικό και μνημειακό χαρακτήρα. Στην οδό Μοργκ του Παρισιού γίνεται μια μυστηριώδης και αποτρόπαια δολοφονία δυο γυναικών. Οι περίοικοι δηλώνουν στην αστυνομία ότι άκουσαν τη φωνή του πιθανού δολοφόνου αλλά κανείς δεν μπόρεσε να αντιληφθεί σε ποια γλώσσα μιλούσε γεγονός που οδηγεί τις έρευνες σε αδιέξοδο. Έτσι «ο ευφυής, εκκεντρικός, περιθωριακός διανοούμενος, ερευνητής εγκληματικών ενεργειών», Αύγουστος Ντυπέν αναλαμβάνει να διαλευκάνει το μυστήριο του διπλού, άγριου φονικού. Εξαιρετικό το εισαγωγικό σημείωμα του Γιώργου Μπλάνα για την απαρχή και τους πρώτους κανόνες της αστυνομικής λογοτεχνίας.

Μια  πρόταση από το έργο του Έντγκαρ Άλλαν Πόε:

• 21 ιστορίες και το «κοράκι», μτφρ. Κατερίνα Σχινά, Μεταίχμιο.

Σε αυτή τη συλλογή ο αναγνώστης θα βρει και τις άλλες δυο αστυνομικές ιστορίες      –To μυστήριο της Μαρί Ροζέ, Το κλεμμένο γράμμα–  με πρωταγωνιστή  τον ερασιτέχνη ντετέκτιβ, Αύγουστο Ντυπέν,  διηγήματα από τον χώρο του φανταστικού και της επιστημονικής φαντασίας καθώς και το εμβληματικό, υπερρεαλιστικό ποίημα, Το κοράκι. Ιδανική επιλογή για μια σφαιρική θεώρηση του πολυσχιδούς έργου  του σπουδαίου Έντγκαρ Άλλαν Πόε.

 

 

• Anna Katharine Green – Υπόθεση Λέβενγουορθ (1878)

Μετάφραση: Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος

Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2017)

σελ. 542

Αν ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε είναι «ο πατέρας της αστυνομικής λογοτεχνίας» η Άννα Κάθριν Γκριν θεωρείται «η μητέρα του αμερικανικού αστυνομικού μυθιστορήματος». Η καριέρα της ως συγγραφέας αστυνομικών ιστοριών, διήρκεσε σαράντα πέντε χρόνια και στο διάστημα αυτό έγραψε περισσότερα από σαράντα βιβλία. Η υπόθεση Λέβενγουορθ, ήταν το πρώτο της μυθιστόρημα και αναδείχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες εκδοτικές επιτυχίες του 19^ου αιώνα, πουλώντας 750.000 αντίτυπα σε διάστημα δεκαπέντε ετών. Το Πανεπιστήμιο του Γέιλ το περιέλαβε  στη διδακτέα ύλη της Νομικής Σχολής του, ως ιδανικό υπόδειγμα των κινδύνων που προκαλούνται από τη χρήση των περιστασιακών αποδεικτικών στοιχείων. Στην υπόθεση του βιβλίου ένας πλούσιος, συνταξιούχος έμπορος, ονόματι Λέβενγουορθ, βρίσκεται νεκρός με  μια σφαίρα στο κεφάλι,  στη βιβλιοθήκη του σπιτιού του, ενώ το όπλο του εγκλήματος έχει εξαφανιστεί, γεγονός που αποκλείει την εκδοχή της αυτοκτονίας.  Ο ντετέκτιβ Γκάις και ο δικηγόρος  Ρέιμοντ εξετάζουν την υπόθεση και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κανείς δεν θα μπορούσε να είχε φύγει από την έπαυλη Λέβενγουορθ στο Μανχάταν, πριν ανακαλυφθεί το πτώμα, την επόμενη μέρα του φόνου. Οι ανιψιές του θύματος Μαίρη και Ελεάνορ, ο γραμματέας, ο μπάτλερ, η υπηρέτρια και η μαγείρισσα είναι οι βασικοί ύποπτοι. Ένα ατμοσφαιρικό whodunit εποχής, με ευρηματική πλοκή όπου η συγγραφέας παραθέτει στην εξέλιξη της έρευνας ιατροδικαστικές πραγματογνωμοσύνες, καθοριστικές μαρτυρίες εμπειρογνωμόνων, επιστημονικά βαλλιστικά στοιχεία και σχεδιάγραμμα της σκηνής του εγκλήματος προσδίδοντας με τεχνική ακρίβεια και λεπτό χειρισμό των διαδικασιών, απόλυτα ρεαλιστική αίσθηση στην εξέλιξη της έρευνας, στοιχείο που εξάπτει την αγωνία του αναγνώστη και προκαλεί τη συμμετοχή του στη λύση του μυστηρίου.

 

• Ντάσιελ Χάμετ – Ο κόκκινος θερισμός (1927)

Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης

Μεταίχμιο (2017)

σελ. 294

Αφήστε στην άκρη τις ιστορίες μυστηρίου και τους ερασιτέχνες ντετέκτιβ του σαλονιού και υποδεχτείτε το hard-boiled! Πρόκειται για νέο είδος –το σκληρό αμερικάνικο αστυνομικό μυθιστόρημα–, του οποίου η πατρότητα αποδίδεται στον σπουδαίο Ντάσιελ Χάμετ. «Είναι εκείνος που αξίζει το μεγαλύτερο μέρος του επαίνου, αν όχι ολόκληρο…» θα πει ακόμα και ο Ρέιμοντ Τσάντλερ. Γνωρίζοντας ότι ο Κόκκινος θερισμός είναι το πρωτότοκο τέκνο του συγγραφέα, κατανοούμε γιατί το βιβλίο αυτό χαρακτηρίστηκε ορόσημο στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας, ενώ το περιοδικό Time το συμπεριέλαβε στα εκατό καλύτερα αγγλόφωνα μυθιστορήματα του προηγούμενου αιώνα. Ο αρχετυπικός, ανώνυμος ντετέκτιβ του Ηπειρωτικού γραφείου ερευνών –πρόδρομος του Σαμ Σπέιντ, που θα κάνει την παρθενική του εμφάνιση λίγο αργότερα στο Γεράκι της Μάλτας– φτάνει στην αφιλόξενη βιομηχανική πόλη Πόιζονβιλ για να συναντήσει τον εκδότη της τοπικής εφημερίδας, ο οποίος όμως δολοφονείται λίγο πριν το ραντεβού. O ντετέκτιβ αποφασίζει να παραμείνει για να βρει τους ενόχους ακόμα κι αν χρειαστεί να τα βάλει με τις άγριες συμμορίες που λυμαίνονται την πόλη. Ένα εξαιρετικά σκληρό, πολυ-φονικό μυθιστόρημα, με την αλόγιστη βία και την καθολική διαφθορά κοινωνίας και πολιτείας να βρίσκονται στο επίκεντρο της ιστορίας.

Άλλη μια πρόταση από το έργο του Ντάσιελ Χάμετ:

• Το γεράκι της Μάλτας, μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Μεταίχμιο.

Ο θρυλικός ντετέκτιβ Σαμ Σπέιντ, στην παρθενική του εμφάνιση, προσλαμβάνεται από μια σατανική γυναίκα με πρόσχημα να βρει τα ίχνη της αδερφής της, η οποία το έχει σκάσει με έναν αλήτη. Όμως στον πυρήνα της υπόθεσης βρίσκεται ένα αγαλματίδιο αμύθητης αξίας, από την εποχή των Ναϊτών ιπποτών, που έχει πέσει στα χέρια απατεώνων.  Το γεράκι της Μάλτας  έχει χαρακτηριστεί ως «το καλύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα που γράφτηκε ποτέ», ενώ βρίσκεται στη δεύτερη θέση της λίστας  με τα εκατό καλύτερα μυθιστορήματα μυστηρίου όλων των εποχών,  που δημοσιεύτηκε το1995, από την Ένωση Συγγραφέων Μυστηρίου της Αμερικής. To 1941 είχε μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Τζον Χιούστον με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στον ρόλο του Σαμ Σπέιντ, και σήμερα θεωρείται από τους κριτικούς, μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

 

• Έλερι Κουίν – Φόνος στο ρωμαϊκό θέατρο (1929)

Μετάφραση: Τζίμμυ Κορίνης

Public βιβλιοθήκη (2019)

σελ. 432

Έλερι Κουίν  είναι το ψευδώνυμο του Φρέντερικ Ντανέ και του Μάνφρεντ Λι, δυο εξάδελφων από το Μπρούκλιν,  Έγιναν διάσημοι για τη σειρά των βιβλίων τους με τον συνονόματο λογοτεχνικό ήρωα. Ο ερασιτέχνης ντετέκτιβ -βιβλιόφιλος και συγγραφέας- Έλερι Κουίν πρωταγωνίστησε σε περισσότερα από τριάντα μυθιστορήματα και πολλά διηγήματα από το 1929 έως το 1971 και θεωρείται ο πιο δημοφιλής Αμερικανός ήρωας των δεκαετιών του ´30 και του ´40. O Φόνος στο ρωμαϊκό θέατρο είναι η πρώτη περιπέτεια του Έλερι Κουίν.  Ένας δικηγόρος δηλητηριάζεται στο ρωμαϊκό θέατρο της Νέας Υόρκης κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, Αν και το έργο είναι sold-out γύρω απ’ το πτώμα υπάρχουν κενές θέσεις παρότι έχουν εκδοθεί εισιτήρια. Η εξαφάνιση του καπέλου του θύματος κινεί την υποψία ότι μπορεί να περιείχε έγγραφα με τα οποία το θύμα εκβίαζε τον δολοφόνο. Οι ύποπτοι ανακρίνονται και σκοτεινές σχέσεις μεταξύ τους αποκαλύπτονται με περίτεχνους χειρισμούς του Έλερι Κουίν.  Ένα  locked room mystery με ευφυείς γρίφους, ανατροπές και καυστικό χιούμορ, «ίσως η καλύτερη περιπέτεια του αντισυμβατικού, ερασιτέχνη ντετέκτιβ, που δεν έχει διδαχτεί τίποτα, σε καμία σχολή, παρά μόνο ότι έχει συγκρατήσει από τις αστυνομικές ιστορίες που έχει διαβάσει […] Πολλοί κριτικοί ισχυρίζονται ότι ο Έλερι Κουίν ήταν αυτός που αποτέλεσε το πρώτο ουσιαστικό αντίπαλο δέος του Σέρλοκ Χόλμς και έφερε ξανά την αστυνομική λογοτεχνία στο μέρος από όπου ξεκίνησε: στην Αμερική» αναφέρει σχετικά ο Τζίμμυ Κορίνης.

 

• Paul Cain, Ρέκβιεμ για έναν γκάγκστερ  (1933)

Μετάφραση: Τζίμμυ Κορίνης

Public βιβλιοθήκη (2018)

σελ. 288

Ο Πολ Κέιν –ψευδώνυμο του άγνωστου συγγραφέα Τζορτζ Κάρυλ Σιμς– έγραψε ένα μυθιστόρημα, δώδεκα διηγήματα και μερικά σενάρια κινηματογραφικών ταινιών πριν εξαφανιστεί από το λογοτεχνικό στερέωμα εξαρτημένος από το αλκοόλ. Το μοναδικό του μυθιστόρημα  Ρέκβιεμ για έναν γκάνγκστερ, που αρχικά δημοσιεύτηκε σε πέντε αυτοτελή μέρη, στο περιοδικό Black Mask, σήμερα θεωρείται το πιο σκληρό μυθιστόρημα της εποχής του και ορόσημο στην ιστορία του αμερικανικού hard-boiled. «Σε αυτό το λογοτεχνικό είδος δεν νομίζω ότι υπάρχει υψηλότερο δείγμα γραφής. Ειδικά το φινάλε είναι τόσο δολοφονικό και ταυτόχρονα τραχύ, όπως θα έπρεπε να είναι κάθε επίλογος που σέβεται τον εαυτό του» θα πει χαρακτηριστικά ο μεγάλος Ρέιμοντ Τσάντλερ. Ο γκάγκστερ Τζέρι Κελς, φτάνει στο Λος Άντζελες, με σκοπό να ζήσει μια ήσυχη ζωή στη Δυτική Ακτή, αποφασισμένος να αφήσει πίσω το εγκληματικό του παρελθόν. Εκεί θα γνωρίσει μια μοιραία γυναίκα της νύχτας και θα μπλέξει με τον υπόκοσμο της Πόλης των Αγγέλων την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Οι δυο τους, θα έρθουν αντιμέτωποι με μαφιόζικες συμμορίες, επαγγελματίες εκτελεστές και διεφθαρμένους πολιτικούς και θα τα παίξουν όλα κορόνα γράμματα με σκοπό να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα. Ένα κραυγαλέα βίαιο, pulp μυθιστόρημα με καταιγιστικό ρυθμό και άγριο φινάλε που θα ενθουσιάσει τους λάτρεις του σκληρού αμερικανικού αστυνομικού.

 

• Τζέιμς Μ. Κέιν – Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές (1934)

Μετάφραση: Ιωάννα Καρατζαφέρη

Μεταίχμιο (2018)

σελ. 184

Δεν υπάρχει περίπτωση να είσαι γύρω στα πενήντα και να μη θυμάσαι την ερωτική σκηνή –στο ριμέικ της ταινίας το 1981– του μοναδικού Τζακ Νίκολσον και της αισθησιακής Τζέσικα Λανγκ πάνω στο αλευρωμένο τραπέζι της κουζίνας. Μια εμβληματική ταινία του παγκόσμιου κινηματογράφου που ίσως ξεπέρασε τη φήμη και του ίδιου του βιβλίου. Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές, το πρώτο μυθιστόρημα του Τζέιμς Κέιν, έγινε αμέσως μπεστ σέλερ, καταφέρνοντας να σοκάρει τη συντηρητική αμερικάνικη κοινωνία. Ο Φρανκ Τσέιμπερς, ένας περιπλανώμενος νεαρός φτάνει στην Καλιφόρνια και πιάνει δουλειά στο εστιατόριο του Έλληνα μετανάστη Νικ Παπαδάκη, ενώ παράλληλα συνδέεται ερωτικά με τη σύζυγό του Κόρα. Τυφλωμένοι από το παράφορο πάθος τους καταστρώνουν ένα σατανικό σχέδιο για να απαλλαγούν από τον Νικ. Ο συγγραφέας, αν και προϊδεάζει τον αναγνώστη για την αδιέξοδη πορεία των ηρώων, με την υπαινικτική γραφή του και την υποδειγματική κατανομή του σασπένς, κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον, ενώ εξαιρετική είναι και η περιγραφή της ζοφερής εικόνας της αμερικάνικης επαρχίας την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Ένα πρωτοποριακό για την εποχή του ερωτικό θρίλερ, που σήμερα θεωρείται ένα από τα κλασικά νουάρ μυθιστορήματα της αμερικάνικης λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου.

Άλλη μια πρόταση από το έργο του Τζέιμς Μ. Κέιν:

• Το διπλό άλλοθι, μτφρ. Αντιόπη Αθανασιάδου, Παρατηρητής.

Ένας επιτυχημένος ασφαλιστής θα πέσει στα δίχτυα της σαγηνευτικής συζύγου, ενός υποψήφιου πελάτη του. Μαζί θα σχεδιάσουν να τον σκοτώσουν, αφού πρώτα τον πείσουν να κάνει μια ασφάλεια ατυχήματος, αξίας πενήντα χιλιάδων δολαρίων. Το έγκλημα πρέπει να είναι τέλειο για να μην κινήσει τις υποψίες της ασφαλιστικής εταιρείας. Κάτι όμως συμβαίνει με την σατανική σύζυγο… Ένα δυνατό θρίλερ, με κλιμακούμενο σασπένς  έξυπνη πλοκή και υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα, το οποίο κάποιοι κριτικοί χαρακτηρίζουν ως  το πιο άρτιο έργο του συγγραφέα.

 

• R. Burnett – High Sierra (1940)

Μετάφραση: Ντίνα Σώτηρα

Μέδουσα (2017)

σελ. 294

O Ρόι Ερλ, το τελευταίο μέλος της συμμορίας του θρυλικού Ντίλινγκερ, αποφυλακίζεται με παρέμβαση ενός ηλικιωμένου γκάνγκστερ, για να αναλάβει το τελευταίο μεγάλο κόλπο, τη ληστεία ενός πολυτελούς ξενοδοχείου στο τουριστικό θέρετρο Τρόπικο Σπρινγκς της Καλιφόρνιας. Αν και το σχέδιο είναι καλά οργανωμένο, οι τριβές μεταξύ των συνεργών και ένας έρωτας εκτός προγράμματος προοιωνίζονται δυσκολίες στην εκτέλεσή του. Ένα ρεαλιστικό αστυνομικό μυθιστόρημα, χωρίς υπερβολές στη δράση και στην εξέλιξη της πλοκής, που εστιάζει στη νουάρ ατμόσφαιρα και στη διχασμένη προσωπικότητα του ήρωα –από τη μια ένας αδίστακτος δολοφόνος που βαδίζει σε δρόμο χωρίς επιστροφή και από την άλλη ένας ευαίσθητος άνθρωπος με συνείδηση που επιθυμεί μια φυσιολογική ζωή–, για να αναδείξει την εσωτερική διαμάχη του καλού με το κακό ως ζήτημα πρωτίστως υπαρξιακό. Το High Sierra μεταφέρθηκε την επόμενη κιόλας χρονιά στον κινηματογράφο και η ομότιτλη ταινία γνώρισε μεγάλη επιτυχία με τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ να υποδύεται τον «σκληρό» Ρόι Ερλ, στον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο.

Άλλη μια πρόταση από το έργο του W. R. Burnett:

• Μικρός Καίσαρ, μτφρ. Βαγγέλης Παραμπούκης, Παρατηρητής.

Η άνοδος και η πτώση ενός αδίστακτου γκάνγκστερ στο Σικάγο του Μεσοπολέμου. Ένας φιλόδοξος νεαρός μικροαπατεώνας φτάνει στο Σικάγο μαζί με έναν φίλο του και μπαίνει στη συμμορία του Σαμ Βετόρι. Γρήγορα καταφέρνει να αναρριχηθεί ψηλά και γίνεται αρχηγός. Το μεγάλο προσόν του είναι η αυτοπειθαρχία. Ξέρει πώς να εξουσιάζει και να χειρίζεται τα αποβράσματα που τον περιβάλλουν. Αλλά η αλαζονεία του γίνεται τελικά η καταστροφή του. Το πρώτο μυθιστόρημα του Μπερνέτ γνώρισε μεγάλη εκδοτική επιτυχία στην εποχή του και θεωρείται ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα του αμερικανικού hard-boiled.

 

• Cornell Woolrich – Η γυναίκα φάντασμα (1942)

Μετάφραση: Γιάννης Χαραλαμπίδης

Μέδουσα (2016)

σελ. 278

Ο μηχανικός Σκοτ Χέντερσον συλλαμβάνεται για τη δολοφονία της συζύγου του. Μοναδικό του άλλοθι μια μυστήρια γυναίκα που γνωρίζει την ώρα του φόνου σε ένα μπαρ και εν συνεχεία τη συνοδεύει στο θέατρο. Από το σοκ που υφίσταται, αδυνατεί να δώσει μια αξιόπιστη περιγραφή της και παραδόξως κανείς από τους εξεταζόμενους μάρτυρες δεν την έχει δει μαζί του εκείνο το βράδυ. Μοιραία λοιπόν καταδικάζεται σε θάνατο. Η γραμματέας του, ο καλύτερος φίλος του και ένας έμπειρος αστυνομικός –που πιστεύει στην αθωότητά του γιατί «οι ένοχοι είναι πιο έξυπνοι»–, ψάχνουν απεγνωσμένα τη γυναίκα φάντασμα, σε μια ασφυκτική αντίστροφη μέτρηση μέχρι την ημέρα της εκτέλεσης της θανατικής ποινής. Ένα ατμοσφαιρικό νουάρ μυθιστόρημα, με στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ, όπου η αγωνία εντείνεται μέσα από τη συνεχή αντιπαράθεση του πραγματικού με το αληθοφανές και κορυφώνεται σε μια εξαιρετικά απρόβλεπτη λύση του μυστηρίου. Η Γυναίκα φάντασμα μεταφέρθηκε δυο χρόνια αργότερα στη μεγάλη οθόνη και σήμερα θεωρείται μια από τις κλασικές ταινίες του νουάρ κινηματογράφου.

 

• David Goodis – Σκοτεινό πέρασμα (1946)

Μετάφραση: Νίκος Βατόπουλος

Μέδουσα (2017)

σελ. 247

O Ντέιβιντ Γκούντις ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς συγγραφείς της εποχής του. Πηγές αναφέρουν ότι έγραψε πάνω από πέντε εκατομμύρια λέξεις σε διάρκεια πεντέμισι ετών(!), στα δημοφιλή pulp περιοδικά της εποχής. Τα περισσότερα μυθιστορήματά του διασκευάστηκαν για τη μεγάλη οθόνη, κυρίως από Γάλλους σκηνοθέτες. Στο Σκοτεινό πέρασμα, ο άδικα καταδικασμένος σε ισόβια για τη δολοφονία της γυναίκας του, Βινς Πάρυ, δραπετεύει από τη φυλακή, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του. Κυνηγημένος από την αστυνομία θα αναγκαστεί να αλλάξει ταυτότητα και πρόσωπο και θα βρει καταφύγιο στην αγκαλιά μιας όμορφης γυναίκας, η οποία θα τον βοηθήσει να ξετυλίξει μια εφιαλτική πλεκτάνη. Ένα ατμοσφαιρικό νουάρ με στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ, όπου ο συγγραφέας συντηρεί περίτεχνα μια εντύπωση συνεχούς αμφισβήτησης και καχυποψίας, στοιχείο που κλιμακώνει ιδανικά την αγωνία του αναγνώστη  μέχρι τη λύση του μυστηρίου. Την επόμενη χρονιά της έκδοσής του, μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στον κινηματογράφο από τον σκηνοθέτη Ντέλμερ Ντέιβις, με τους Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και Λορίν Μπακόλ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Σήμερα θεωρείται ένα από τα κλασικά φιλμ νουάρ της εποχής του.

 

• Ντόροθι Μπ. Χιουζ – Σ’ έναν έρημο τόπο (1947)

Μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη

Μίνωας (2017)

σελ. 308

Ο Ντιξ Στιλ, βετεράνος πιλότος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εγκαθίσταται στο Μπέβερλι Χιλς, την εποχή που στην περιοχή δρα ένας κατά συρροή δολοφόνος νεαρών γυναικών. Εκεί συναντά έναν παλιό φίλο και συμπολεμιστή, ντετέκτιβ στην αστυνομία του Λος Άντζελες, και προφασιζόμενος τη συγγραφή ενός αστυνομικού μυθιστορήματος, παρακολουθεί από κοντά τις έρευνες, ενώ παράλληλα γνωρίζει και ερωτεύεται μια νεαρή ηθοποιό. Η πλοκή εξελίσσεται χωρίς συνεχή δράση και με τις σκηνές των φόνων να μην περιγράφονται, ένα έξοχο τέχνασμα που δημιουργεί μια νοσηρή ατμόσφαιρα συνεχούς αμφιβολίας. Παράλληλα, οι εξαιρετικές περιγραφές των κυκλοθυμικών αντιδράσεων του ψυχικά διαταραγμένου ήρωα –σε έναν διαρκώς εναλλασσόμενο ρόλο κυνηγού και θηράματος– υποβάλλουν τον αναγνώστη σε μια κατάσταση αγωνιώδους αναμονής μέχρι και την τελευταία σελίδα. Ένα σπουδαίο ψυχολογικό θρίλερ με έντονη νουάρ ατμόσφαιρα και λυρικά στοιχεία στη γραφή, που δικαιολογεί απόλυτα το γιατί, την εποχή που μεσουρανούσαν στην Αμερική τα ιερά τέρατα του hard-boiled (Τσάντλερ, Χάμετ κ.ά.), η Ντόροθι Χιουζ κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά της στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Στο βιβλίο βασίστηκε το σενάριο της ομότιτλης ταινίας που βγήκε τρία χρόνια αργότερα στον κινηματογράφο και γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με την ερμηνεία του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στον ρόλο του Ντιξ Στιλ να θεωρείται μια από τις κορυφαίες της καριέρας του.

 

• Μίκι Σπιλέιν – Εγώ ο τιμωρός (1947)

Μετάφραση: Τζίμμυ Κορίνης

Public Βιβλιοθήκη (2019)

σελ. 264

Ο φοβερός και τρομερός Μάικ Χάμερ –ίσως ο πιο αδίστακτος ντετέκτιβ της αμερικάνικης αστυνομικής λογοτεχνίας– παίρνει την υπόθεση προσωπικά και ορκίζεται εκδίκηση όταν ένας φίλος του βρίσκεται δολοφονημένος σε ένα φτηνό ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης. Η λίστα των υπόπτων είναι μεγάλη, αλλά ο καθένας τους παρουσιάζει ένα ατράνταχτο άλλοθι. Όταν γίνεται απόπειρα δολοφονίας σε βάρος ενός εξ αυτών με το ίδιο όπλο που χρησιμοποιήθηκε στον φόνο του φίλου του, η κατάσταση περιπλέκεται. Ένα σκληρό whodunit αστυνομικό μυθιστόρημα αμείωτου σασπένς και καταιγιστικής δράσης, που αξίζει να διαβαστεί μόνο και μόνο για τις απολαυστικές ατάκες του κυνικού ντετέκτιβ. Κι αν κάποιος διαφωνήσει με την άποψή μου, προβάλλοντας ως επιχείρημα την περιορισμένη λογοτεχνική αξία τέτοιου είδους αναγνωσμάτων την απάντηση τη δίνει ο ίδιος ο συγγραφέας: «Πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι ο κόσμος θα καταναλώνει πιο συχνά φιστίκια απ’ ό,τι χαβιάρι». Ο Μίκι Σπιλέιν, αν και για το έργο του δεν απέσπασε καλές κριτικές, πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και απέκτησε φανατικούς υποστηρικτές, μεταξύ των οποίων είναι και ο Stephen King. Σήμερα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του pulp fiction και τα βιβλία του είναι αντιπροσωπευτικά της μεταπολεμικής αμερικάνικης κουλτούρας.

 

• Ερλ Στάνλεϋ Γκάρντνερ – Ο θάνατος ήλθε τη νύχτα (1951)

Μετάφραση: Λιάνα Δημητριάδου

Βίπερ/Πάπυρος (1974)

σελ. 185

O Ερλ Στάνλεϋ Γκάρντνερ ήταν δικηγόρος και ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας του 20^ου αιώνα. Έγινε διάσημος για τα ογδόντα δυο μυθιστορήματα με πρωταγωνιστή τον δικηγόρο Πέρι Μέισον, πολλά εκ των οποίων διασκευάστηκαν για το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο.  Ο ευφυής  δικηγόρος αναλαμβάνει συνήθως  πελάτες που κατηγορούνται για φόνο.  Με ενδελεχή έρευνα στην σκιά της αστυνομίας, αποδεικνύει ενώπιον του δικαστηρίου την αθωότητα του πελάτη του  και υποδεικνύει σε ρόλο ντετέκτιβ τον πραγματικό ένοχο. Ο συγγραφέας εμπνεύστηκε τον μυθιστορηματικό του ήρωα από τον διάσημο δικηγόρο του Λος Άντζελες, Ερλ Ρότζερς. Ο θάνατος ήρθε τη νύχτα είναι η τριακοστή όγδοη υπόθεση του Πέρι Μέισον. Στο τουριστικό Bear Valley, η Μπελ Άντριαν θα ξυπνήσει από μια κραυγή μέσα στη νύχτα και ανήσυχη θα αναζητήσει την κόρη της Καρλόττα  στο γειτονικό σπίτι του πλούσιου εργένη, Άρθουρ Κούσιγκ, τον οποίο γνωρίζει ότι έχει επισκεφτεί. Εκεί θα τον βρει δολοφονημένο και θα αναγνωρίσει στον χώρο του εγκλήματος προσωπικά αντικείμενα της κόρης της. O Πέρι Μέισον που βρίσκεται τυχαία στην περιοχή για ολιγοήμερες διακοπές θα αναλάβει την υπεράσπισή της. Ο Ερλ Στάνλεϋ Γκάρντνερ, με πειστική ακρίβεια στην παράθεση των δικαστικών διαδικασιών  –είναι εμφανής η εικοσαετής εμπειρία του ως δικηγόρος– και ευρηματική πλοκή (χαρακτηριστικό γνώρισμα των βιβλίων του), παρουσιάζει στον αναγνώστη ένα καθηλωτικό, απόλυτα ρεαλιστικό, δικαστικό θρίλερ.

 

• Raymond Chandler – Ο μεγάλος αποχαιρετισμός (1953)

Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης

Κέδρος (2021)

σελ. 559

Αν έπρεπε να επιλέξω ένα και μόνο μυθιστόρημα για να σταλεί με ραδιοκύματα σε νοήμονες συγκάτοικους του σύμπαντος, ως αντιπροσωπευτικό δείγμα του σκληρού γήινου αστυνομικού, αυτό θα ήταν Ο μεγάλος αποχαιρετισμός. Πρόκειται για την έκτη περιπέτεια του Φίλιπ Μάρλοου, η οποία ουσιαστικά σηματοδοτεί το τέλος εποχής του θρυλικού ντετέκτιβ, αν και η σειρά ολοκληρώνεται πέντε χρόνια αργότερα με το Πλέι Μπακ. Η «άτακτη» Σίλβια, κόρη πολύ πλούσιας οικογένειας, βρίσκεται δολοφονημένη στον ξενώνα όπου συναντούσε τους εραστές της. Ο σύζυγός της Τέρι, και βασικός ύποπτος του φόνου, ζητά από τον φίλο του Φίλιπ Μάρλοου να τον φυγαδεύσει στο Μεξικό. Όταν λίγο αργότερα γίνεται γνωστό ότι αυτοκτόνησε στην πόλη Τιχουάνα, αφού ομολόγησε ότι σκότωσε τη Σίλβια, η υπόθεση για την αστυνομία κλείνει, όχι όμως και για τον Μάρλοου, που δεν μπορεί να πιστέψει στην ενοχή του φίλου του. Παράλληλα του ανατίθεται να προσέχει έναν διάσημο αλκοολικό συγγραφέα (το alter ego του Τσάντλερ). Ο δαιμόνιος ντετέκτιβ δεν αργεί να ανακαλύψει ότι οι δυο υποθέσεις συνδέονται μεταξύ τους. Ένα σκληρό ρεαλιστικό μυθιστόρημα –κατά πολλούς το ωριμότερο του συγγραφέα– με φόντο τη βία και τη διαφθορά στην μεταπολεμική Αμερική και τις στενές σχέσεις της υψηλής κοινωνίας με τον υπόκοσμο. Είναι αδύνατον να γράψεις κάτι που να μην έχει γραφτεί ή ειπωθεί κατ’ επανάληψη για τον Ρέιμοντ Τσάντλερ. Θα συνοψίσω την άποψή μου για τον μετρ του hard-boiled σε μια φράση του σπουδαίου συγγραφέα Σόμερσετ Μωμ: «Δεν βλέπω ποιος θα μπορούσε να τον ξεπεράσει».

Άλλες προτάσεις από το έργο του Ρέιμοντ Τσάντλερ:

• Ο μεγάλος ύπνος, μτφρ. Φίλιππος Χρυσόπουλος, Κέδρος.

«Ήταν γύρω στις έντεκα το πρωί, μέσα Οκτωβρίου, ο ήλιος ήταν κρυμμένος από τα σύννεφα και φαινόταν πεντακάθαρα ότι θα ξεσπούσε δυνατή βροχή στους πρόποδες των λόφων. Φορούσα το απαλό γαλάζιο κοστούμι μου, με σκούρο μπλε πουκάμισο, γραβάτα και μαντίλι στο πέτο, μαύρα χοντρά παπούτσια περιπάτου, μαύρες μάλλινες κάλτσες με σχέδια σκούρων ρολογιών. Ήμουν περιποιημένος, μπανιαρισμένος, ξυρισμένος και νηφάλιος, και δεν έδινα δεκάρα αν το πρόσεχε κάποιος ή όχι. Ήμουν όπως ακριβώς έπρεπε να είναι ένα καλοντυμένος ιδιωτικός ντετέκτιβ. Ήμουν έτοιμος να επισκεφτώ τέσσερα εκατομμύρια δολάρια». Η ιστορική, πρώτη παράγραφος του μυθιστορήματος στην οποία ο Ρέιμοντ Τσάντλερ συστήνει για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό τον  Φίλιπ Μάρλοου, Στο μυθιστόρημα αναλαμβάνει να εξιχνιάσει μια υπόθεση εκβιασμού με θύμα έναν απόστρατο στρατηγό στο Λος Άντζελες. Όταν ο θρυλικός ντετέκτιβ  ανακαλύψει ότι οι δυο κόρες του στρατηγού κινούνται ύποπτα στα κακόφημα στέκια της πόλης θα  βρει μπροστά του το πρώτο πτώμα.  Μυθιστόρημα σταθμός στην ιστορία της αμερικανικής αστυνομικής λογοτεχνίας, δεύτερο στη λίστα των 100 καλύτερων crime novels όλων των εποχών.

• Αντίο γλυκιά μου, μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, Άγρα.

O αρχετυπικός ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, στην δεύτερη περιπέτειά του, θα γίνει αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας ενός νέγρου, από έναν θηριώδη τύπο που μόλις βγήκε από τη φυλακή και ψάχνει απεγνωσμένα την πρώην κοπέλα του. Το γεγονός αυτό αρκεί για να μπλέξει σε μεγάλες περιπέτειες. Εμβληματικό μυθιστόρημα του αμερικανικού hard-boiled, έβδομο στη λίστα με τα 100 καλύτερα crime novels όλων των εποχών από την Ένωση Συγγραφέων Εγκλήματος (CWA).

 

• Patricia Highsmith – Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϋ (1955)

Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης

Άγρα (2021)

σελ. 400

Είναι το πρώτο μυθιστόρημα από τα πέντε της σειράς με πρωταγωνιστή τον απατεώνα και περιστασιακό δολοφόνο Τομ Ρίπλεϋ, έναν από τους πιο εντυπωσιακούς αντιήρωες της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ένας πλούσιος εφοπλιστής ζητά έναντι αμοιβής από τον νεαρό Ρίπλεϋ να ταξιδέψει στην Ιταλία για να πείσει τον άσωτο γιο του Ντίκι να επιστρέψει στην Αμερική. Ο Ρίπλεϋ, γοητευμένος από την πλούσια και ανέμελη ζωή του Ντίκι και τις συνήθειες της υψηλής κοινωνίας, καταστρώνει ένα διαβολικό σχέδιο για να πάρει τη θέση του. Όταν ο κλοιός γύρω του αρχίζει να στενεύει και η απάτη κινδυνεύει να αποκαλυφθεί, η τελική αναμέτρηση με την τύχη και τις ενοχές του είναι αναπόφευκτη. Ένα ατμοσφαιρικό road story σε ειδυλλιακούς προορισμούς της Ιταλίας της δεκαετίας του ’50, που εξελίσσεται σε ένα αγωνιώδες και καθηλωτικό ψυχολογικό θρίλερ. Το 1960 μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη και κάνει διάσημο τον Αλέν Ντελόν –Γυμνοί στον ήλιο, ο ελληνικός τίτλος– ενώ μεγάλη επιτυχία σημειώνει και το ριμέικ της ταινίας (1999), όπου τον δαιμονικό Ρίπλεϋ υποδύεται ο Ματ Ντέιμον, ενώ ο Τζούντι Λο κλέβει την παράσταση στον ρόλο του κακομαθημένου πλουσιόπαιδου.

Άλλη μια  προτάση από το έργο της Πατρίσια Χάισμιθ:

• Ξένοι στο τρένο, μτφρ. Λένα Μιληλή, Ροές.

Είναι το μυθιστόρημα με το οποίο η συγγραφέας συστήθηκε στο αναγνωστικό κοινό. Η μεταφορά του στον κινηματογράφο την επόμενη χρονιά (1950) από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, εκτόξευσε τη φήμη της. Δυο άγνωστοι καταστρώνουν ένα σατανικό σχέδιο, να δολοφονήσουν, ο ένας για λογαριασμό του άλλου. Ο καθένας θα έχει άλλοθι, δεν θα εμφανίζει κίνητρα και δεν θα είναι ύποπτος για τον φόνο που θα διαπράξει. Η πιο διάσημη ιστορία «ανταλλαγής δολοφονιών» (swap murders) στην αστυνομική λογοτεχνία.

 

• Ρίτσαρντ Πραίηδερ – Εταιρεία δολοφόνων (1956)

Μετάφραση: Γιώργος Καΐρης

Βίπερ/Πάπυρος (1981)

σελ. 187

O Ρίτσαρντ Πραίηδερ ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους συγγραφείς της αμερικανικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Έγινε διάσημος για την σειρά των βιβλίων του με τον σκληρό ιδιωτικό ντετέκτιβ Σελ Σκοτ, ο οποίος πρωταγωνίστησε σε περισσότερα από σαράντα μυθιστορήματα, από το 1950 έως το 1987. Τα βιβλία του έχουν πουλήσει μέχρι σήμερα πάνω από σαράντα εκατομμύρια αντίτυπα απειλώντας το αξεπέραστο ρεκόρ του Μίκι Σπιλέιν. Στην Εταιρεία δολοφόνων -την ενδέκατη περιπέτεια της σειράς- ο Σελ Σκοτ δέχεται την πρόσκληση ενός ιδιόρρυθμου φίλου απ’ τα παλιά, να  επισκεφτεί το παραθαλάσσιο Σήκλιφ της Σάντα Κρουζ γιατί μια μυστηριώδης εταιρία εξαναγκάζει τους ντόπιους να πουλήσουν τις περιουσίες τους.  «Ο άνθρωπος στόχος για κάθε πιστόλι στην Καλιφόρνια» μόλις πατήσει το πόδι του στην όμορφη λουτρόπολη θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια αδίστακτη συμμορία. Ένα ιδανικό, page turner  μυθιστόρημα   περιπέτειας, με έμφαση στο σασπένς,  πρωτότυπη και συμπαγή πλοκή, συνεχείς σκηνές δράσης, σαρκαστικό χιούμορ  και ταχύτατο ρυθμό αφήγησης.

 

• Chester Himes – Χαμός στο Χάρλεμ (1957)

Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης

Άγρα (2001)

σελ. 307

Πρόκειται για το πρώτο από τα εννέα μυθιστορήματα της σειράς Harlem Detective με ήρωες δύο σκληροτράχηλους μαύρους αστυνομικούς, τον Μακάβριο Εντ και τον Νεκροθάφτη Τζόουνς, που οι περιπέτειές τους δεν είναι παρά ένα πρόσχημα για να βυθιστούμε στον σκοτεινό, παρακμιακό αλλά και σαγηνευτικό κόσμο του Χάρλεμ. Ο Τζάκσον, υπάλληλος γραφείου κηδειών, με παρότρυνση της εκρηκτικής συντρόφου του Αϊμαμπέλ, «μιας γκόμενας γεννημένης ν’ ανάβει τους άντρες», πείθεται από έναν απατεώνα να βάλει όλες τις οικονομίες του σε ένα μηχάνημα που μετατρέπει τα χαρτονομίσματα των δέκα δολαρίων σε εκατοδόλαρα(!) Όπως καταλαβαίνετε, τα χρήματα εξαφανίζονται μαζί με τη μαύρη καλλονή, ενώ ο αφελής και ερωτευμένος Τζάκσον νομίζει ότι την έχουν απαγάγει. Κλέφτες, τζογαδόροι, πόρνες γκάγκστερ, ένας απατεώνας μεταμφιεσμένος σε αδερφή του ελέους που πουλάει εισιτήρια για τον παράδεισο κι ένα αχτύπητο δίδυμο μπάτσων συνθέτουν ένα εξαιρετικά πρωτότυπο νουάρ, με βιτριολικό χιούμορ και διαδοχικές εκπλήξεις. Μέσα όμως από τις κωμικοτραγικές καταστάσεις που δημιουργεί η συναρπαστική εξέλιξη της ιστορίας αλλά και οι υπερβολές στην σκιαγράφηση των αντι-ηρώων πρωταγωνιστών αποδοκιμάζονται ο ρατσισμός, η εξαθλίωση και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των γκέτο της Αμερικής. Το Χαμός στο Χάρλεμ μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο αρκετά χρόνια αργότερα (1991) και έγραψε ιστορία ως ένα all black cast movie.

 

• Ρεξ Στάουτ – Σαμπάνια για τη Φέιθ Άσερ (1958)

Μετάφραση: Κώστας Θεολόγου

Εκδόσεις Καστανιώτη (2001)

σελ. 211

Ο Ρεξ Στάουτ, οφείλει  τον τίτλο του Grand master (1959)  από την Ένωση Συγγραφέων Μυστήριου της Αμερικής   και την υποψηφιότητά του, ως καλύτερου συγγραφέα μυστηρίου του προηγουμένου αιώνα (2000), στη σειρά των βιβλίων του με πρωταγωνιστή τον Νίρο Γουλφ. Ο ιδιοφυής, εκκεντρικός, υπέρβαρος και ακριβοπληρωμένος ντετέκτιβ επιλύει αστυνομικές υποθέσεις από το σπίτι του βασιζόμενος στη συλλογιστική μέθοδο, μαζί με τον  σκληροτράχηλο βοηθό του Άρτσυ Γκούντγουιν, ο οποίος είναι ο συνδετικός κρίκος του Νίρο Γουλφ με τον «έξω κόσμο» και ασκεί χρέη αφηγητή στις ιστορίες. Μαζί εμφανίζονται σε τριάντα τρία μυθιστορήματα και τριάντα εννέα διηγήματα, από το 1934 ως το 1975, πολλά εκ των οποίων έχουν διασκευαστεί για το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Στο μυθιστόρημα  Σαμπάνια για την Φέιθ Άσερ, ο Άρτσυ δέχεται, την τελευταία στιγμή, μια πρόσκληση, να παραστεί ως καβαλιέρος σε ένα φιλανθρωπικό δείπνο  ανύπαντρων μητέρων, που διοργανώνει στην πολυτελή οικία της, η πάμπλουτη Λουίζ Ρομπιλότι,  στην μνήμη του πρώτου συζύγου της. Κατά τη διάρκεια του δείπνου η προσκεκλημένη Φέιθ Άσερ, δηλητηριάζεται με κυάνιο. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στην αυτοκτονία και η αστυνομία βιάζεται να κλείσει την υπόθεση για να αποφευχθεί το σκάνδαλο. Όμως ο Νίρο Γουλφ και ο Άρτσυ Γκούντγουιν έχουν διαφορετική γνώμη. Ένα απολαυστικό whodunit με σφιχτοδεμένη πλοκή όπου ο συγγραφέας με καλοδουλεμένη αφήγηση και ευφυείς χειρισμούς  συντηρεί το μυστήριο μέχρι το τέλος της ιστορίας.

 

• Ross Macdonald – Η νεκροφόρα με τις ρίγες (1962)

Μετάφραση: Βικτώρια Λέκκα

Αλεξάνδρεια (2007)

σελ. 367

Ο Ρος Μακντόναλντ, που συμπληρώνει την τριάδα των μεγάλων κλασσικών του   αμερικάνικου νουάρ (με Τσάντλερ και Χάμετ) θεωρείται ο σπουδαιότερος συνεχιστής του μεταπολεμικού hard-boiled. Αυτή είναι η δέκατη περιπέτεια του Λιου Άρτσερ, ενός ντετέκτιβ πιο εκλεπτυσμένου από τους προκατόχους του. Ένας πλούσιος συνταγματάρχης προσλαμβάνει τον Άρτσερ για να διερευνήσει το παρελθόν ενός νεαρού ζωγράφου που έχει ξεμυαλίσει τη μοναχοκόρη του. Ακολουθώντας τα ίχνη του θα περιπλανηθεί από τις παραλίες της Καλιφόρνιας μέχρι το Μεξικό, όπου και θα ανακαλύψει ότι ο επίδοξος γαμπρός κατηγορείται για τη δολοφονία της γυναίκας του. Όσο εξελίσσεται η ιστορία και ενώ οι φόνοι πληθαίνουν και τα ένοχα οικογενειακά μυστικά αποκαλύπτονται, οι ύποπτοι μέσω συνεχών ανατροπών διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα σκληρού αμερικάνικου αστυνομικού με αριστοτεχνική πλοκή και ευφυή σκιαγράφηση του κοινωνικού ιστού στις αρχές της ταραγμένης δεκαετίας του ’60, όπου εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της αμφισβήτησης, της σεξουαλικής απελευθέρωσης, του αντικομφορμισμού και των μεγάλων κοινωνικών και πολιτιστικών αλλαγών που θα επακολουθήσουν.

Άλλη μια πρόταση από το έργο του Ρος Μακντόναλντ:

• Κινούμενος στόχος, μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, Μεταίχμιο.

O Λιου Άρτσερ, στην πρώτη του εμφάνιση, καλείται να εξιχνιάσει την υπόθεση της μυστηριώδους εξαφάνισης ενός εκατομμυριούχου στην Καλιφόρνια. Αδίστακτα κυκλώματα κακοποιών, οπαδοί θρησκευτικών αιρέσεων, ξεπεσμένες αρτίστες, διακινητές ναρκωτικών και Μεξικανοί μετανάστες, συνθέτουν ένα εκρηκτικό μυθιστόρημα όπου κυριαρχούν η βία, η απληστία, και τα οικογενειακά μίση με φόντο τις παθογένειες της Αμερικανικής κοινωνίας στα τέλη της δεκαετίας του ΄40 και την απατηλή γοητεία της βιομηχανίας του θεάματος, στα κοσμοπολίτικα προάστια του Λος Άντζελες.

 

• Jack London – Γραφείο δολοφονιών Ε.Π.Ε. (1963)

Μετάφραση: Νανά Τσόγκα

Πλέθρον (2020)

σελ. 256

Ο πολυταξιδεμένος και πολυγραφότατος Αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Τζακ Λόντον θεωρείται από τους πρωτεργάτες της λογοτεχνίας του φανταστικού. Το πεντηκοστό δεύτερο και τελευταίο μυθιστόρημά του, το Γραφείο δολοφονιών Ε.Π.Ε., ολοκληρώθηκε από τον ομότεχνό του Ρόμπερτ Φις –βασίστηκε σε σημειώσεις του Λόντον– και εκδόθηκε 47 χρόνια μετά τον θάνατό του. O πρωταγωνιστής της ιστορίας Ιβάν Ντραγκομίλοφ είναι ο ιδρυτής ενός γραφείου δολοφονιών που λειτουργεί με αυστηρούς κανόνες και υπηρετεί μια απαράβατη συνθήκη. Αναλαμβάνει «υποθέσεις» μόνο αν κρίνονται ηθικά δίκαιες και συνάδουν με το κοινωνικό καλό, τις οποίες και φέρει πάντοτε εις πέρας με επιτυχία. Θα τηρηθούν όμως οι κανόνες όταν στο γραφείο ανατίθεται η δολοφονία του ίδιου του ιδρυτή του; Ένα ευφυούς σύλληψης αστυνομικό θρίλερ, με έντονα φιλοσοφικά στοιχεία για την πρισματική οπτική της ηθικής, με κλιμακούμενη ένταση και συγκλονιστικό τέλος, από την πένα ενός σπουδαίου στιλίστα της γραφής.

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Όλα τα βιβλία μπορείτε να αναζητήσετε στο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο Ευριπίδης πατώντας πάνω στον τίτλο. Εξαιρούνται ελάχιστα βιβλία των εκδόσεων Βίπερ και Παρατηρητής, εκδοτικοί οίκοι που δεν υπάρχουν πια, και τα βιβλία τους μπορείτε να τα αναζητήσετε μόνον στα παλαιοβιβλιοπωλεία