Ο επίκαιρος Χαίλντερλιν (του Σ.Μακρή)

0
482

του Σ.Μακρή

Ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 19ου αἰώνα ἐπικράτησε γιὰ ἀρκετὲς δεκαετίες ἡ πεποίθηση πὼς ἡ ποίηση τοῦ Φρήντριχ Χαίλντερλιν (Friedrich Hölderlin, 1770-1843) εἶναι μιὰ ποίηση ἰδεαλιστική, μὲ ἔντονα ρομαντικὰ χαρακτηριστικά, ἡ ὁποία ἔχει ὡς μέτρο καὶ ὁδηγὸ τὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα. Ἐὰν ὡστόσο ἐμβαθύνει κανεὶς στὸ ἔργο τοῦ ποιητῆ, θὰ διαπιστώσει πὼς ὅλα αὐτὰ τὰ γνωρίσματα κεῖνται στὴν ἐπιφάνεια καὶ πὼς βαθύτερα ἡ ποίησή του ὅπως καὶ ὁλόκληρο τὸ ἔργο του μιλοῦν μὲ ἕναν ἄμεσα σημερινὸ τρόπο. Ὁ Χαίλντερλιν εἶδε καθαρὰ ὅσα ἀδυνατοῦμε νὰ δοῦμε ἐμεῖς σήμερα. Γι᾿ αὐτὸ παραμένει ἐπίκαιρος ὅσο κανεὶς ἄλλος καὶ δὲν ἔχει τὴν παραμικρὴ σχέση μὲ τὸν ρομαντισμὸ καὶ τὸν νεοκλασικισμό, τὴν ἀρχαιολατρία καὶ τὴν ἑλληνολατρία τῆς ἐποχῆς του.

Στὴν ἀνὰ χεῖρας δίγλωσση ἔκδοση συγκεντρώνονται τὰ γνωστότερα καὶ σπουδαιότερα ποιήματα ἀπὸ ὅλες τὶς δημιουργικὲς περιόδους τοῦ ποιητῆ, ἀπὸ τὰ νεανικὰ ποιήματα μέχρι τὰ ποιήματα τῶν τελευταίων χρόνων τῆς ζωῆς του. Πολλὰ ἀπὸ τὰ ποιήματα ὅπως καὶ τὰ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς τρέλας μεταφράζονται γιὰ πρώτη φορὰ στὰ ἑλληνικά. Ἐπιστολὲς τοῦ ποιητῆ, σχόλια, πραγματολογικὰ στοιχεῖα καὶ σημειώσεις ζητοῦν νὰ ἀναδείξουν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὴ διαχρονικότητα τοῦ ποιητικοῦ ἔργου τοῦ Φρήντριχ Χαίλντερλιν, τοῦ μεγαλύτερου, ὅπως ἀναγνωρίζεται ὁμόφωνα σήμερα, Γερμανοῦ λυρικοῦ ποιητῆ καὶ λάτρη τῆς Ἑλλάδας.

Ἂς σημειωθεί πὼς ο Φρήντριχ Χαίλντερλιν εἶναι ὁ πρῶτος Εὐρωπαίος συγγραφέας ποὺ μίλησε ἀνοιχτὰ γιὰ τὸ ἑλληνικὸ ζήτημα. Πολὺ πρὶν τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 στὸ πεζογράφημά του «Ὑπερίων ἢ ὁ ἐρημίτης στὴν Ἑλλάδα» (ἐκδόθηκε σε δύο μικρούς τόμους τὸ 1797 καὶ τὸ 1799), μιλᾶ χωρὶς περιστροφὲς γιὰ τὴν δίκαιη ἀπαίτηση τῆς ἑλληνικῆς ἀνεξαρτησίας.

Εἶναι τὸ πρῶτο λογοτεχνικὸ ἔργο στὴν εὐρωπαϊκὴ λογοτεχνία πού, μὲ ἀφορμὴ τὰ Ὀρλωφικά, ἔχει ὡς θέμα του, ἀνοιχτὰ καὶ ἀπροκάλυπτα, τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση καὶ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδας ἀπὸ τὸν ὀθωμανικὸ ζυγό.

Ἂς σημειωθεῖ ἐπίσης πὼς μὲ τὸ ξέσπασμα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης ἀποφασίστηκε ἡ ἐπανέκδοση τοῦ περίωνα καὶ ἀκόμη τὸ ἥμισυ τῶν κερδῶν νὰ δοθεῖ στὴν «Ἕνωση Φιλελλήνων» τῆς Στουττγάρδης «πρὸς ὑποστήριξη τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγώνα τῆς δύστυχης Ἑλ­λάδας, τῆς πνευματικῆς πατρίδας» τοῦ ποιητῆ. Ἡ δεύτερη ἔκδοση κυκλοφόρησε τὸ 1822.

info: Friedrich Hölderlin , (Μετάφραση:  Θανάσης Λάμπρου, Ἐξώφυλλο: Χρῆστος Μποκόρος, Ἐκδόσεις Ἁρμός, Ἀθήνα 2020)

Βρες το εδώ

Προηγούμενο άρθροΠεριπέτειες στα Δωδεκάνησα και στη Μήλο (της Ελένης Σβορώνου)
Επόμενο άρθροΦράουλες και αίμα – η ηθική του εγκλήματος (του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ